Mehmet Zülfü YILDIZ, Bahadır AKMAN, Bayram GÖÇMEN

Anadolu’nun Batı Karadeniz Bölgesinden Yılan Gözlü Kertenkele, Ophisops elegans Ménétriés, 1832 (Squamata: Lacertidae) için yeni lokalite kayıtları

Bu çalışmada, Batı Karadeniz bölgesinde Kastamonu ve Sinop’tan 18 Ophisops elegans örneği kaydedilmiştir. Daha önce Ophisops elegans için Anadolu’da en kuzey nokta Sinop olarak biliniyordu. Yeni kayıtlar, türün dağılış sahasını genişletmiş ve Karadeniz Bölgesi dağılışındaki boşlukları doldurmuştur. Bu örnekler, Ulukışla, Niğde’den toplanan ve coğrafi k olarak en yakın alttür olan O. e. centralanatoliae ile karşılaştırılmıştır. Yeni örnekler pholidosis, renk ve desen özellikleri açısından değerlendirilerek O. e. centralanatoliae alt türüne dahil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ophisops elegans centralanatoliae, dağılış sahası, herpetofauna, Türkiye

New locality records of the snake-eyed lizard, Ophisops elegans Ménétriés, 1832 (Squamata: Lacertidae), in the western Black Sea region of Anatolia

We report 18 specimens of Ophisops elegans from Kastamonu and Sinop provinces in the western Black Sea region of Anatolia. Previously, the northernmost known locality for O. elegans in Anatolia was Sinop Province. These new records extend the known distribution area of the species and fill the gaps in the distribution range of the species in the Black Sea region. The specimens were compared with the geographically closest subspecies, O. e. centralanatoliae from Ulukışla, Niğde. On the basis of pholidosis, coloration, and pattern, the new specimens can be included in the subspecies O. e. centralanatoliae.

Keywords:

Ophisops elegans centralanatoliae, distribution range, herpetofauna, Turkey,

PDF

___

Baran, İ. 1982. Batı ve güney Anadolu’da yaşayan Ophisops elegans populasyonlarının taksonomik durumu. Doğa Bil. Der. 6: 19- 26.
Baran, İ. and Budak, A. 1978. Anadolu’dan yeni bir Ophisops elegans (Lacertidae, Reptilia) formu hakkında. E. Ü. Fen Fak. Derg. İzmir. Ser. B. Cilt II: 185-196.
Baran, İ., Yılmaz, İ., Kete, R., Kumlutaş, Y. and Durmus, H. 1992. Batı ve Orta Karadeniz Bölgesi’nin herpetofaunası. Doga-Turk. J. Zool. 16: 275-288.
Başoğlu, M. and Baran, İ. 1977. Türkiye Sürüngenleri Kısım 1, Kaplumbağa ve Kertenkeleler. E. Ü. Fen Fak. Kitaplar Serisi, No. 76. İlker Matbaası, Bornova-İzmir.
Bodenheimer, F.S. 1944. Introduction into the knowledge of the Amphibia and Reptilia of Turkey. İstanbul Üniv. Fen Fak. Mecm. Ser. B 9: 1-78.
Chirio, L. and Blanc, C.P. 1993. Existence in parapatry of two species of Ophisops in Algeria (Aures): zoogeographical implications. Amphibia-Reptilia 14: 341-348.
Clark, R.J. and Clark, E.D. 1973. Report on a collection of amphibians and reptiles from Turkey. Calif. Acad. Sci. 104: 1-62.
Demirsoy, A. 1996. Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası: Hayvan Coğrafyası. Meteksan A. Ş., Ankara.
Dinçaslan, Y.E., Tosunoğlu, M., Gül, Ç., Erdem, D. and Karahan, F. 2010. Sarıkum Tabiatı Koruma Alanı ve çevresinin (Sinop) herpetofaunası. 20. Ulusal Biyoloji Kongresi, 21-25 Haziran, Denizli, Turkey (poster).
Eiselt, J. 1965. Einige Amphibien und Reptilien aus der nordöstlichen Türkei, gesammelt von Herrn H. Steiner. Ann. Naturhist. Mus. Wien 68: 387-399.
Frynta, D., Kratochvil, L., Moravec, J., Benda, P., Dandova, R., Kaft an, M., Klosova, K., Mikulova, P., Nova, P. and Schwarzova, L. 2000. Amphibians and reptiles recently recorded in Libya. Acta Soc. Zool. Bohem. 64: 17-26.
Göçmen, B., Kaşot, N., Yıldız, M.Z., Sas, I., Akman, B., Yalçinkaya, D. and Gücel, S. 2008. Results of the herpetological trips to northern Cyprus. North-West J. Zool. 4: 139-149.
Göçmen, B., Nilson, G., Yıldız, M.Z., Arıkan, H., Yalçınkaya, D. and Akman, B. 2007. On the occurrence of the Black Cat Snake, Telescopus nigriceps (Ahl, 1924) (Serpentes: Colubridae) from the southeastern Anatolia, Turkey with some taxonomical comments. North-West J. Zool. 3: 81-95.
Kyriazi, P., Poulakakis, N., Parmakelis, A., Crochet, P.A., Moravec, J., Rastegar-Pouyani, N., Tsigenopoulus, C.S., Magoulus, A., Mylonas, M. and Lymberakis, P. 2008. Mitochondrial DNA reveals the genealogical history of the snake-eyed lizards (Ophisops elegans and Ophisops occidentalis) (Sauria: Lacertidae). Mol. Phylogenet. Evol. 49: 795-805.
Mertens, R. 1952. Amphibien und Reptilien aus der Türkei. Rev. Fac. Sci. İstanbul Univ. Ser. B 17: 41-47.
Mulder, J. 1995. Herpetological observations in Turkey (1987-1995). Deinsea 2: 51-66.
Olgun, K. and Tok, C.V. 1999. Ihlara Vadisi (Aksaray)’nden toplanan Ophisops elegans (Sauria: Lacertidae) örnekleri hakkında. Turk. J. Zool. 23: 807-810.
Öktem, N. 1963. Türkiye’deki Ophisops elegans Ménétriés’in subspesifi k ayrılması üzerinde araştırmalar ve İzmir bölgesindeki biyolojisi. E. Ü. Fen Fak. İlmi Rap. Ser. No. 14: 1-47.
Özeti, N., Çevik, İ.E. and Arıkan, H. 1986. Ophisops elegans macrodactylus alttürünün coğrafi k yayılış alanına giren iki populasyonun morfolojik yönden incelenmesi. VIII. Ulusal Biyoloji Kongresi İzmir II: 238-249.
Özeti, N., Çevik, İ.E. and Arıkan, H. 1987. On the variation of morphological and serological characteristics of some Turkish Ophisops elegans macrodactylus (Lacertidae-Reptilia) populations. Biol. Gallo-Hell. 13: 169-172.
Schleich, H.H., Kastle, W. and Kabish, K. 1996. Amphibians and Reptiles of North Africa. Koeltz, Koenigstein.
Sindaco, R., Venchi, A., Carpaneto, G.M. and Bologna, M. 2000. Th e reptiles of Anatolia: a checklist and zoogeographical analysis. Biogeographia 21: 441-554.
Tok, C.V. 1992. İç Anadolu Ophisops elegans (Sauria: Lacertidae) populasyonlarının taksonomik durumu. Turk. J. Zool. 16: 405- 414.
Tok, C.V. 1993. Beyşehir civarından toplanan Ophisops elegans (Sauria: Lacertidae) örnekleri hakkında. Turk. J. Zool. 17: 511- 518.
Tok, C.V., Çevik, İ.E. and Sayman, A. 1996. Güneybatı Anadolu’dan toplanan Ophisops elegans (Sauria: Lacertidae) örnekleri hakkında. Turk. J. Zool. 21: 195-203.
Tok, C.V., Kumlutaş, Y. and Türkozan, O. 1997. On specimens of Ophisops elegans Ménétriés, 1832, (Sauria: Lacertidae) collected from Hatay, Turkey. Turk. J. Zool. 21: 195-203.