Ankara'da bir üniversite hastanesine başvuranların bir sağlık sorunları olduğunda tutum, davranışları ve buna etki eden faktörler

Amaç: Bu çalışmada bir üniversite hastanesinin bazı polikliniklerine başvuran kişilerin sağlık sorunları olması durumunda gösterdikleri tutumların belirlenmesi, aile hekimliği sistemini şu anki haliyle kullanma sıklıklarının ve kullanma sıklığına etki eden faktörlerin belirlenmesi, amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma kesitsel olarak planlanmıştır. Gazi Üniversitesi Hastanesinin bazı polikliniklerine başvuran 1302 kişinin katılımıyla yürütülmüştür. Bulgular: Katılımcıların %41.3’ü aile hekimine başvurmadan doğrudan diğer sağlık kuruluşlarına başvurduğunda katkı payı ödediğini bilmemektedir. Katılımcıların yeni gelişen sağlık şikayetlerinde en çok başvurdukları merkez %33.7 ile devlet hastaneleridir. Katılımcıların %62.8’i son bir yıl içerisinde aile hekimiyle görüşmüştür. Katılımcıların mevcut şikayeti için ilk başvurdukları kurum %54.6 ile araştırmanın yürütüldüğü Gazi Üniversitesi Hastanesidir. Yeni gelişen sağlık şikayeti için önce aile hekimine başvurma ve son bir yılda aile hekimine başvurmayı; düşük gelir, eve yakın olma, aile hekimini yeterli görme ve katkı payı ödenmesini bilme anlamlı olarak etkilemektedir. Sonuç: Sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerin çoğunlukla katkı payı ödeme uygulamasını tam olarak bilmedikleri görülmüştür. Toplumun aile sağlığı merkezlerini ilk başvurulacak sağlık kuruluşu olarak benimsemesi için öncelikle bu konuda bilgilendirme yapılmalıdır. Kişilerin birinci basamağı atlayarak doğrudan uzman hekime yönlendiren en önemli sebeplerden biri de aile hekimlerine olan güvensizliktir. Pratisyen hekimlere karşı toplumdaki yetersizlik algısını düzeltmek için çalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

temel sağlık hizmeti, sağlık hizmeti tutumu, sağlık hizmeti değerlendirmeleri, : Aile hekimliği, sağlık hizmeti değerlendirmeleri

Attitudes, behaviors and factors affecting the health care problems of those who attended to a university hospital in Ankara

Aims: The aim of this study was to determine the healthcare attitudes of people who applied to certain outpatient clinics of a university hospital. Methods: This research was cross-sectional and was conducted with the participation of 1302 people who applied to outpatient clinics of the Gazi University Hospital. Results: 41.3% of the participants did not know that they had to pay contributions when applying directly to health institutions without an initial referral from a family physician (FP). 33.7% of all initial referrals for newly emerging health complaints were made at state hospitals. 62.8% of the participants reported having had a consultation with a FP within the last year. Of the participants surveyed, 54.6% chose Gazi University Hospital as their first point of contact to report their current health complaints. The following variables increased the likelihood of “applying initially to a FP” and the status of “having applied to a FP in the last year”: low income, proximity of the FP to the home, perception of the FP as competent and the knowledge of the existence of a contribution fee without a FP referral. Conclusion: It has been observed that the people who apply to health institutions are not fully aware of the payment procedures. The community should be informed that those with health problems should first contact the FP. Work should be done to correct the mistrust of the society against the FP.

Keywords:

primary health care, health care surveys, attitude to health, Family practice, health care surveys,

PDF

___

KAYNAKLAR1. World Health Organization, & Unicef. Primary health care: report of the International Conference on Primary Health Care, Alma-Ata, USSR, 6-12 September 1978.
2. Özdemir, O., Ocaktan, E., & Akdur, R. Sağlık Reformu Sürecinde Türkiye ve Avrupada Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, (2003). 56(04).
3. Naçar, M., Çetinkaya, F., & Öztürk, Y. Kayseri ilinde 15-49 yaş grubu kadınların sağlık ocağından yaralanma durumu ve beklentileri. STED, (2004). 13(3), 106-109.
4. Kılıç, B. Gölbaşı Bölgesindeki Sağlık Başvuruları ve Bunu Etkileyen Etmenler. Toplum ve Hekim (1996). Temmuz-Ağustos, 7-9.
5. Özmen D, Aksakoğlu G. Birinci basamak sağlık hizmetlerinden yararlanma. II. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Özet Kitabı (1988).
6. T.C Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2015 Erişim Adresi: https://www.saglik.gov.tr/TR,11588/istatistik-yilliklari.html Erişim Tarihi: 07.02.2018
7. Türkiye İstatistik Kurumu. Sağlık Araştırması. 2012. Erişim Adresi: www.tuik.gov.tr/IcerikGetir.do?istab_id=223 Erişim Tarihi: 07.02.2018
8. Türkiye İstatistik Kurumu. Yaşam Memnuniyeti Araştırması. 2012. Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13445 Erişim Tarihi: 07.02.2018
9. HASUDER. Türkiye Sağlık Raporu. 2014. Erişim Adresi: http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/TSR2014T.PDF Erişim Tarihi: 07.02.2018
10. İlhan, M., Tüzün, H., Aycan, S., Aksakal, F. N., & Özkan, S. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların sağlık hizmeti kullanma özellikleri ve bazı sosyoekonomik belirteçlerle değişimi: sağlık reformu öncesi son saptamalar. Toplum Hekimliği Bülteni, (2006) 25(3), 33-41.
11. Çağlayan, Ç., Hamzaoğlu, O., Sevin, E., & Sondaş, S. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi eğitim sağlık ocakları bölgelerinde yaşayanlarda sağlık hizmetlerine başvurular etkileyen etmenler. Toplum Hekimliği Dergisi, (2006) 25(3), 16-22.
12. Çetinkaya, F., Baykan, Z., & Naçar, M. Yetişkinlerin Aile Hekimliği Uygulaması ile İlgili Düşünceleri ve Aile Hekimlerine Başvuru Durumu. TAF Preventive Medicine Bulletin, (2013) 12(1).
13. Üstü, Y., Uğurlu, M., Örnek, M., & Sanisoğlu, S. Y. 2002-2008 Yılları Arasında Erzurum Bölgesinde Birinci ve İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Değerlendirilmesi. Balkan Medical Journal, (2011) 28(1).
14. Akıllı, A., & Genç, M. Şanlıurfa ili Bozova ilçesi merkez sağlık ocağına başvuran hastaların sağlık hizmetlerini kullanma durumu ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi (2007). 14(2) 95-99
15. Kızıl, C., Akman, V., Öztürk, S. Aile Sağlığı Merkezlerinden Hizmet Alan Hastaların Hasta Memnuniyet Düzeylerinin Belirlenmesi: Yalova İli Örneği. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (2015). 8(2).
16. Turhan, E. S., Erdoğan, N. Aile Hekimliği Dünya Ve Türkiye Uygulamaları: Aile Hekimliğinde Hekim-Hasta İlişkisinde İletişimin Rolü Ve Tarafların Memnuniyeti Üzerine Etkilerinin İncelenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. (2014) Erişim Adresi: http://www2.ufuk.edu.tr/wp-content/uploads/2013/07/Esra-Seda.pdf Erişim Tarihi: 07.02.2018
17. Sünter, A , Dabak, Ş , Canbaz, S , Pekşen, Y . Samsun İl Merkezinde Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti. Journal of Experimental and Clinical Medicine, (2010) 20 (3),
18. Şahin, E. M., & Şahin, Ö. Ö. Aile Hekimliğinin Toplumda Tanınma Durumu. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, (2007) 7(1), 28-32.)
19. Gültekin, B. K., Söylemez, A., Arslantaş, H., Dişçigil, G., Dereboy, İ. F. Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Ayaktan Başvuran Hastaların Birinci Basamak Deneyimleri ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi (2011) 12(1):25-30
20. Güldal, D., Yıldırım, E., Kuruoğlu, E., Günvar, T., & Mevsim, V. Aile hekimliği çekirdek yeterlilikleri hastaların beklentileri ile uyuşmakta mıdır?. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, (2012) 16(3), 107-112.
21. Yanagisawa, S., Mey, V., & Wakai, S. Comparison of health-seeking behaviour between poor and better-off people after health sector reform in Cambodia. Public health, 2004 118(1), 21-30.
22. Knox, S. A., & Britt, H. The contribution of demographic and morbidity factors to self-reported visit frequency of patients: a cross-sectional study of general practice patients in Australia. BMC Family Practice, (2004) 5(1), 17.
23. Fortney, J. C., Steffick, D. E., Burgess, J. F., Maciejewski, M. L., & Petersen, L. A. Are primary care services a substitute or complement for specialty and inpatient services?. Health services research, 2005 40(5p1), 1422-1442.
24. Arcury, T. A., Gesler, W. M., Preisser, J. S., Sherman, J., Spencer, J., & Perin, J. The effects of geography and spatial behavior on health care utilization among the residents of a rural region. Health services research, 2005 40(1), 135-156