Engin Ersin Şimşek, Can Öner, Erdem Türkseven

Yaşlılarda Algılanan Sosyal Desteğin Geriatrik Depresyon ile İlişkisi: Bir Saha Çalışması

Giriş: Geriatrik depresyon önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşlı bireyin algıladığı sosyal desteğin büyüklüğünün depresif belirtileri azalttığı bildirilmektedir. Bu çalışmanın amacı yaşlı bireylerin algıladıkları sosyal desteğin geriatrik depresyon ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Kesitsel çalışmaya toplumda yaşayan 383 yaşlı dahil edilmiştir. Çalışma verileri araştırmacılar tarafından gerekli izinler alındıktan sonra yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır. Yatağa bağımlı, demans öyküsü olan ve antidepresan ilaç kullanan yaşlılar çalışma dışı tutulmuşlardır. Katılımcılara, katılımcının sosyodemografik, ekonomik ve sağlık durumu ile ilgili sorular yöneltilmiştir. Katılımcıların algıladıkları sosyal destek Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ölçeği, depresyon durumları ise Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ile değerlendirilmiştir. Çalışma verileri SPSS 21.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %52,2 (n=200)’si kadındı. Erkek katılımcıların yaş ortalaması 73,1 ± 6,2 yıl; kadın katılımcıların ise 72,6 ± 6,4 yıl idi. Katılımcıların ortalama Geriatrik Depresyon Ölçek puanı 3,3±3,1 olarak hesaplanmıştır. Geriatrik depresyon puanı ile yaş arasında pozitif yönde zayıf anlamlı bir korelasyon mevcuttur (R=0,011; r=0,108; p=0,034). Cinsiyet açısından bakıldığında kadınlarda depresyon anlamlı olarak daha fazladır. Katılımcıların ortalama ÇBASDÖ puanları 4,7±1,55 puan idi. Katılımcıların %9,6 (n=37)’sı düşük bir sosyal desteğe sahipti. Geriatrik Depresyon ölçeği puanlarının her bir ÇBASDÖ ölçeği alt başlık puanları ile negatif yönde zayıf ve anlamlı korelasyonu mevcuttur. Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin alt başlıkları ayrı ayrı ele alındığında her bir alt başlıkta algılanan sosyal destek arttıkça depresyon varlığı anlamlı olarak azalmaktadır (sırasıyla p=0,017; p=0,003 ve p=0,021). Sonuç: Yaşlı bireylerde depresyon sıklığı hali hazırda yüksektir. Bu nedenle birinci basamakta yaşlıların depresyon açısından sorgulanması gereklidir. Depresif yaşlılarda mevcut sosyal desteğin araştırılarak yetersizlik olması durumunda güçlendirici önlemlerin planlanması faydalı olabilir.

The Relationship Between Geriatric Derpession and Perceived Social Support in Elderly: A Field Study

Introduction: Geriatric depression is an important public health problem. It is reported that the increae of the perceived social supportreduces depressive symptoms in elderly. The aim of this study was to investigate the relationship between perceived social support andgeriatric depression. Method: 383 old people living in the community was included to this cross-sectional study. The study data werecollected by face to face interview technique after obtaining the necessary permissions from the researchers. Bed-ridden participants,participants with dementia, and anti depressive drug users were excluded from the study. The participants were asked questions about thesociodemographic, economic and health status of the participants. The perceived social support of the participants was evaluated with theMultidimensional Social Support Scale (MPSS) and depression was assessed with the Geriatric Depression Scale (GDS). Data were analyzedwith SPSS 21.0 package program. Results: 52,2% (n = 200) of the participants were female. The mean age of male and female participantswas 73.1 ± 6.2 and72,6 ± 6,4 years respectvely. The mean Geriatric Depression Scale score of the participants was 3.3 ± 3.1. There was aweak positive correlation between geriatric depression score and age (R = 0.011; r = 0.108; p = 0.034). In terms of gender, depression issignificantly higher in women. The mean MPSS scores of the participants were 4.7 ± 1.55 points. With this score, 9.6% (n = 37) of theparticipants had low social support. Geriatric Depression Scale scores are negatively and negatively correlated with each subscale scores ofthe MPSS. (p = 0.003 and p = 0.021). Conclusion: The frequency of depression in elderly individuals is already high. For this reason, it isnecessary to screeningn the elderly in terms of depression in primary care. In the event of insufficiency by investigating the existing socialsupport in the elderly, it may be useful to plan reinforcing measures.

PDF

___

1. TÜİK, Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları 2018
2. Balcı E, Şenol V, Eşel E, Günay O, Elmalı F. 65 yaş ve üzeri bireylerin depresyon ve malnutrisyon durumları arasındaki ilişki. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi 2012; 10(1): 37- 43.
3. T.C. Sağlık Bakanlığı. Yaşlı Sağlığı Modülleri(Eğitimciler için Eğitim Rehberi). Ankara,2011: 276-277
4. Hacıhasanoğlu R, Türkleş S. Depression and affecting factors in the old at theage of 65 and over. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(2): 55-60.
5. Procidano ME, Heller K. Measured of Perceived Social Support From Friends and Familiy: Three Validation Studies. Am J Community Psychol 1983;11(1): 1-25.
6. Bartolini S, Bilancini E, Pugno M. Did the decline in social connections depress Americans’ happiness? Soc Indic Res 2013;110:1033–59.
7. Nieminen T, Prättälä R, Martelin T, Harkanen T,Hyyppa MT, Alanen E, et al. Social capital, health behaviours and health: a populationbased associational study. BMC Public Health 2013;13:613.
8. Chou KL. Combined effect of vision and hearing impairment on depression in older adults: evidence from the English Longitudinal Study of Ageing. J Affect Disord 2008; 106: 191–196.
9. Carpenter BD. Family, peer, and staff social support in nursing home patients: contributions to psychological well-being. J App. Gerontol 2002; 21: 275–293.
10. Sylvia YCL K, Dannii YL Y, Annie C. The Moderating role of perceived social support on the relationship between physical functional impairment and depressive symptoms among Chinese nursing home elderly in Hong Kong. Scientific World Journal 2011; 11: 1017–1026.
11. Melchiorre MG, Chiatti C, Lamura G, TorresGonzales F, Stankunas M, Lindert J, et al. Social support, socio-economic status, health and abuse among older people in seven European countries. PloS One 2013;8(1):e54856.
12. Zimet GD, Dahlem NW, Zimet SG, Frley GK. The multidimentional scale of percived social support. J Pers Assess 1998; 52(1): 30-41.
13. Eker D, Arkar H. Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin faktör yapısı, geçerlilik ve güvenirliği. Türk Psikoloji Dergisi 2001;12 (1): 17-25.
14. Burke WJ, Roccaforte WH, Wengel SP. The short form of the Geriatric Depression Scale: a comparison with the 30-item form. J Geriatr Psychiatry Neurol 1991; 4(3): 173–178.
15. Durmaz B, Soysal P, Ellidokuz H, Isik AT. Validity and reliability of geriatric depression scale-15 (short form) in Turkish older adults. North Clin Istanb 2018 ;5(3): 216-220.
16. Arslantaş H, Ergin F. 50-65 yaş arasındaki bireylerde yalnızlık, depresyon, sosyal destek ve etki eden faktörler. Turkish Journal of Geriatrics 2011; 14 (2): 135-144.
17. World Health Organization. World report on Ageing and Health 2015. p 57-58
18. Maral I, Aslan S, İlhan MN, Yıldırım A, Candansayar S, Bumin A. Depresyon yaygınlığı ve risk etkenleri: Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2001;12(4):251–259.
19. Bingöl G, Demir A, Karabek R, Kepenek B, Yıldırım N, Kaytaz EG. Bazı değişkenler açısından 65 yaş üstü bireylerin depresyon düzeylerinin incelenmesi. Göztepe Tıp Dergisi 2010; 25(4):169-176.
20. Demet MM, Taşkın OE, Deniz F, Karaca N, İçelli İ. Manisa Huzurevlerinde Kalan Yaşlılarda Depresyon Belirtilerinin Yaygınlığı ve İlişki Risk Etkenleri, Türk Psikiyatri Dergisi, 2002;13(4):290-299.
21. Mersin S, Arslan F. Depresyonlu hastaların sosyal destek algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 2018;11(56): 403-410
22. Kahn JH, Hessling RM, Russell DW. Social support, health, and well-being among the elderly: What is the role of negative affectivity? Personality and Individual Differences 2003; 35(1):5-17.
23. Aksüllü N, Doğan S. Huzurevinde ve evde yaşayan yaşlılarda algılanan sosyal destek etkenleri ile depresyon arasındaki ilişki. Anatolian Journal of Psychiatry 2004;5:76-84.
24. McDougall MA, Walsh MW, Kristina KR, Miller L, Stevermer M, Fogas BS. The effect of social networking sites on the relationship between perceived social support and depression. Psychiatry Research 2016;246:223- 229.