Küresel Tütün Kullanımı Salgını ve Kontrolü

Tütün salgını, dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biridir ve yılda 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açmaktadır. Bu ölümlerin 6 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımının bir sonucu iken, yaklaşık 890.000'i sigara içmeyenlerin pasif olarak sigara dumanına maruz kalmasının sonucudur. Dünya genelinde 1,1 milyar kişi tütün ve tütün ürünü kullanmaktadır ve sigara içenlerin yaklaşık % 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (DSÖ TKÇS) Şubat 2005'te yürürlüğe girmiştir ve dünya nüfusunun % 90'ından fazlasını kapsayan 181ülke tarafından kabul edilmiştir. DSÖ TKÇS kişilerin en yüksek sağlık standardına sahip olma haklarını teyit eder, uluslararası sağlık işbirliği için yasal boyutlar sağlar ve uyum için yüksek standartlar belirler. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2008 yılında DSÖ TKÇS'nin temel talep azaltma hükümlerinin uygulanmasını ölçeklendirmek için pratik, maliyet-etkin bir yol haritası sunmuştur:MPOWER. Her bir MPOWER politika önerisi, DSÖ TKÇS’nin en az bir hükmüne karşılık gelir. Altı MPOWER politika önerisi şunlardır: Tütün kullanımı ve koruyucu politikaları izlemek, insanları pasif sigara dumanı etkileniminden korumak, sigarayı bırakmak için uygun yardım önermek, tütünün zararları konusunda uyarmak, tütün ürünlerinin reklam, tanıtım ve sponsorluğunu kısıtlama konusunda var olan mevzuatı güçlendirmek ve tütün üzerindeki vergiyi artırmak. Dünya nüfusunun % 39'unu temsil eden dünya genelindeki ülkelerin üçte ikisinde, ulusal düzeyde genç ve yetişkin sigara kullanım anketlerini en az 5 yılda bir tekrar ederek tütün kullanımını izlemektedir. Dünya nüfusunun% 33'ünü temsil eden sadece 26 ülkede sigara bırakmaya yardımcı olmak için tam veya kısmi maliyet kapsamına sahip ulusal ve kapsamlı sigara bırakma hizmetleri mevcuttur. Dünya nüfusunun % 47'sini temsil eden 78 ülke, sigara paketleri üzerinde resimli sağlık uyarılar için en iyi uygulamayı yapmaktadır. Dünya nüfusunun yaklaşık % 44'ü, son 2 yılda en az bir tane güçlü tütün kullanımı karşıtı kitle iletişim kampanyası düzenleyen 43 ülkede yaşamaktadır. Dünya nüfusunun % 15'ini temsil eden sadece 37 ülke, her türlü tütün reklamı, tanıtım ve sponsorluğunu tamamen yasaklamıştır. Dünya nüfusunun % 10'unu oluşturan sadece 32 ülke, tütün ürünlerine vergiler getirmiş, böylece sigara perakende satış fiyatının % 75'inden fazlasını vergiler oluşturmuştur.

Global Tobacco Epidemic and Tobacco Control

The tobacco epidemic is one of the biggest public health threats the world has ever faced, killing more than 7 million people a year. While more than 6 million of those deaths results from direct tobacco use , around 890 000 result from second-hand smoke in non-smokers. Around 80% of the 1.1 billion smokers worldwide live in low- and middle-income countries. The WHO Framework Convention on Tobacco Control (WHO FCTC) entered into force in February 2005 and has today 181 parties covering more than 90% of the world's population. The WHO FCTC is a milestone in the promotion of public health and an evidence-based treaty that reaffirms the right of people to the highest standard of health, provides legal dimensions for international health cooperation and sets high standards for compliance. In 2008, WHO introduced a practical, cost-effective way to scale up implementation of the main demand reduction provisions of the WHO FCTC on the ground: MPOWER. Each MPOWER measure corresponds to at least 1 provision of the WHO Framework Convention on Tobacco Control. The 6 MPOWER measures include monitoring tobacco use and prevention policies, protecting people from tobacco use, offering help to quit tobacco use, warning about the dangers of tobacco, enforcing bans on tobacco advertising, promotion and sponsorship and raising taxes on tobacco. Only 1 in 3 countries, representing 39% of the world's population, monitors tobacco use by repeating nationally representative youth and adult surveys at least once every 5 years. National comprehensive cessation services with full or partial cost-coverage are available to assist tobacco users to quit in only 26 countries, representing 33% of the world's population. 78 countries, representing 47% of the world's population, meet the best practice for pictorial warnings. Around 44% of the world's population live in the 43 countries that have aired at least 1 strong anti-tobacco mass media campaign within the last 2 years. Only 37 countries, representing 15% of the world’s population, have completely banned all forms of tobacco advertising, promotion and sponsorship. Only 32 countries, with 10% of the world's population, have introduced taxes on tobacco products so that more than 75% of the retail price is tax. Tütün salgını, dünyanın şimdiye kadar karşılaştığı en büyük halk sağlığı tehditlerinden biridir ve yılda 7 milyondan fazla insanın ölümüne yol açmaktadır. Bu ölümlerin 6 milyondan fazlası doğrudan tütün kullanımının bir sonucu iken, yaklaşık 890.000'i sigara içmeyenlerin pasif olarak sigara dumanına maruz kalmasının sonucudur. Dünya genelinde 1,1 milyar kişi tütün ve tütün ürünü kullanmaktadır ve sigara içenlerin yaklaşık % 80'i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi (DSÖ TKÇS) Şubat 2005'te yürürlüğe girmiştir ve dünya nüfusunun % 90'ından fazlasını kapsayan 181ülke tarafından kabul edilmiştir. DSÖ TKÇS kişilerin en yüksek sağlık standardına sahip olma haklarını teyit eder, uluslararası sağlık işbirliği için yasal boyutlar sağlar ve uyum için yüksek standartlar belirler. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2008 yılında DSÖ TKÇS'nin temel talep azaltma hükümlerinin uygulanmasını ölçeklendirmek için pratik, maliyet-etkin bir yol haritası sunmuştur:MPOWER. Her bir MPOWER politika önerisi, DSÖ TKÇS’nin en az bir hükmüne karşılık gelir. Altı MPOWER politika önerisi şunlardır: Tütün kullanımı ve koruyucu politikaları izlemek, insanları pasif sigara dumanı etkileniminden korumak, sigarayı bırakmak için uygun yardım önermek, tütünün zararları konusunda uyarmak, tütün ürünlerinin reklam, tanıtım ve sponsorluğunu kısıtlama konusunda var olan mevzuatı güçlendirmek ve tütün üzerindeki vergiyi artırmak. Dünya nüfusunun % 39'unu temsil eden dünya genelindeki ülkelerin üçte ikisinde, ulusal düzeyde genç ve yetişkin sigara kullanım anketlerini en az 5 yılda bir tekrar ederek tütün kullanımını izlemektedir. Dünya nüfusunun% 33'ünü temsil eden sadece 26 ülkede sigara bırakmaya yardımcı olmak için tam veya kısmi maliyet kapsamına sahip ulusal ve kapsamlı sigara bırakma hizmetleri mevcuttur. Dünya nüfusunun % 47'sini temsil eden 78 ülke, sigara paketleri üzerinde resimli sağlık uyarılar için en iyi uygulamayı yapmaktadır. Dünya nüfusunun yaklaşık % 44'ü, son 2 yılda en az bir tane güçlü tütün kullanımı karşıtı kitle iletişim kampanyası düzenleyen 43 ülkede yaşamaktadır. Dünya nüfusunun % 15'ini temsil eden sadece 37 ülke, her türlü tütün reklamı, tanıtım ve sponsorluğunu tamamen yasaklamıştır. Dünya nüfusunun % 10'unu oluşturan sadece 32 ülke, tütün ürünlerine vergiler getirmiş, böylece sigara perakende satış fiyatının % 75'inden fazlasını vergiler oluşturmuştur.

___

  • 1. World Health Organization, WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, 2008: The MPOWER package. Geneva, World Health Organization, 2008. Erişim, 30 Mart 2018. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43818/9789241596282_eng.pdf;jsessionid=B1F73F6F256330268F4EDEDDEF4E0FB8?sequence=1
  • 2. Drope J, Schluger N, Cahn Z, Drope J, Hamill S, Islami F, Liber A, Nargis N, Stoklosa M. 2018. The Tobacco Atlas. Atlanta: American Cancer Society and Vital Strategies. Erişim, 6 Nisan 2018. https://tobaccoatlas.org/wp-content/uploads/2018/03/TobaccoAtlas_6thEdition_LoRes_Rev0318.pdf
  • 3. World Health Organization, The WHO Framework Convention on Tobacco Control: an overview, Erişim, 30 Mart 2018. http://www.who.int/fctc/WHO_FCTC_summary_January2015_EN.pdf
  • 4. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Milletlerarası Sözleşme, Resmi Gazete, Erişim, 6 Nisan 2018. http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/12/20041225.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2004/12/20041225.htm
  • 5. WHO Framework Convention on Tobacco Control. World Health Organization. ISBN 978 92 4 159101 0 (LC/NLM classification: HD 9130.6) World Health Organization 2003, updated reprint 2004, 2005, Erişim, 6 Nisan 2018 http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42811/9241591013.pdf?sequence=1
  • 6. Parties to the WHO Framework Convention on Tobacco Control, Erişim, 12 Nisan 2018. http://www.who.int/fctc/signatories_parties/en/
  • 7. WHO report on the global tobacco epidemic, 2017: Monitoring tobacco use and prevention policies. Geneva: World Health Organization; 2017. Licence: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. Erişim 12 Nisan 2018. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/255874/9789241512824-eng.pdf;jsessionid=07903B4FB54A677D5B1AB7628DADF7D4?sequence=1
  • 8. DSÖ Küresel Tütün Salgını Raporu, 2008; MPOWER paketi, Cenevre, Dünya Sağlık Örgütü, 2008, Erişim, 12 Nisan 2018 http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43818/9789241596282_tur.pdf?sequence=6
  • 9. Plain packaging of tobacco products: evidence, design and implementation. World Health Organization. ISBN 978 92 4 156522 6 (NLM classification: WM 290), Erişim, 19 Nisan 2018. http://www.who.int/tobacco/publications/industry/plain-packaging-tobacco-products/en/
  • 10. Campaign for Tobacco-Free Kids, Plain or Standardized Tobacco Packaging: International Developments – Updated December 2017, Erişim 19 Nisan 2018. https://www.tobaccofreekids.org/assets/global/pdfs/en/standardized_packaging_devedevelopments_en.pdf
  • 11. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 66/2 sayılı kararı “Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların önlenmesi ve kontrolü konulu Siyasi Bildirisi”, Erişim, 12 Mayıs 2018. http://www.who.int/nmh/events/un_ncd_summit2011/political_declaration_en.pdf?ua=1
  • 12. Global action plan for the prevention and control of noncommunicable diseases 2013-2020. ISBN 978 92 4 150623 6, World Health Organization 2013, Erişim, 12 Mayıs 2018. http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/94384/9789241506236_eng.pdf?sequence=1
  • 13. Bulaşıcı olmayan hastalıkların önlenmesine ve kontrolüne ilişkin küresel eylem planı 2013-2020, Erişim, 12 Nisan 2018. file:///C:/Users/user1/Desktop/%252FEkutuphane%252Fkitaplar%252Fbula%C5%9F%C4%B1c%C4%B1%20olmayan%20hastal%C4%B1klar%20(1).pdf