AXK NuSTAR J095551+6940.8: Yüksek Kütleli Bir X-ışını Çiftinde Süper Manyetik Alanlı Bir Nötron Yıldızı

Aşırı-parlak X-ışını kaynakları (AXK) bir güneş kütlesi için geçerli Eddington sınırının 100-1000 katı parlaklığa sahip nesnelerdir. Bir görüşe göre bu nesneler kütle aktarımı yapan $M \sim 10\,M_{\odot}$ kütleli karadelikler olup ışımaları hüzmelendiği için Eddington limiti üzerinde parlaklığa sahip olabilmektedir. Başka bir görüşe göre ise bu nesneler ortanca kütleli karadelikler ($M \sim 100-1000\,M_{\odot}$) olarak Eddington limiti civarında kütle aktarımı yapmaktadır. Çok yakın zamanda M82 galaksisindeki AXK NuSTAR J095551$+$6940.8'ın X-ışını pulsarı, yani eşlikçisinden kütle aktarımı yapmakta olan bir nötron yıldızı olduğu, keşfedilmiştir. Disk-manyetosfer etkileşiminden yola çıkılarak bu nesnenin manyetik alanının $B \gtrsim 10^{13} {\rm G}$ olduğu gösterilmiştir. Bu kadar yüksek manyetik alanlarda kuantum-elektrodinamiksel süreçlerin elektron saçılma tesir kesitini küçülterek kritik ışıma gücünü Eddington limitinin üzerine çıkarabileceği bilinmektedir. M82 X-2'nin Eddington-üzeri ışınımının nedeninin bu tür süreçler olabileceği öne sürülmüştür.

___

  • Bachetti M., Harrison F., Walton D., Grefenstette B., Chakrabarty D., et~al., 2014, Nature, 514, 202
  • Canuto V., Lodenquai J., Ruderman M., 1971, Phys.Rev., D3, 2303
  • Christodoulou D.~M., Laycock S.~G.~T., Kazanas D., 2014, ArXiv e-prints:1411.5434
  • Dall'Osso S., Perna R., Stella L., 2015, mnras, 449, 2144
  • Davidson K., Ostriker J.~P., 1973, apj, 179, 585
  • Doroshenko V., Santangelo A., Ducci L., 2015, aap, 579, A22
  • Duncan R.~C., Thompson C., 1992, apjl, 392, L9
  • Ekşi K.~Y., Andaç İ.~C., Çıkıntoğlu S., Gençali A.~A., Güngör C., Öztekin F., 2015, mnras, 448, L40
  • Feng H., Rao F., Kaaret P., 2010, apjl, 710, L137
  • Fragos T., Linden T., Kalogera V., Sklias P., 2015, apjl, 802, L5
  • Ghosh P., Lamb F.~K., 1979a, apj, 232, 259
  • Ghosh P., Lamb F.~K., 1979b, apj, 234, 296
  • Gladstone J.~C., 2013, \memsai, 84, 629
  • Gladstone J.~C., Roberts T.~P., Done C., 2009, mnras, 397, 1836
  • Gnedin Y.~N., Sunyaev R.~A., 1973, \aap, 25, 233
  • Herold H., 1979, Physical Review D, 19, 2868
  • Klu\'zniak W., Lasota J.-P., 2015, mnras, 448, L43
  • Kong A.~K.~H., Di Stefano R., Yuan F., 2004, apjl, 617, L49
  • Lyutikov M., 2014, ArXiv e-prints:1410.8745
  • Medvedev A.~S., Poutanen J., 2013, mnras, 431, 2690
  • Paczynski B., 1992, Acta Astronomica, 42, 145
  • Poutanen J., Lipunova G., Fabrika S., Butkevich A.~G., Abolmasov P., 2007, mnras, 377, 1187
  • Rees M.~J., 1984, Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 22, 471
  • Remillard R.~A., McClintock J.~E., 2006, Annual Review of Astronomy and Astrophysics, 44, 49
  • Roberts T.~P., 2007, Astrophys.Space Sci., 311, 203
  • Romanova M.~M., Ustyugova G.~V., Koldoba A.~V., Lovelace R.~V.~E., 2002, apj, 578, 420
  • Shao Y., Li X.-D., 2015, apj, 802, 131
  • Thompson C., Duncan R.~C., 1996, apj, 473, 322
  • Tong H., 2015a, ArXiv e-prints:1508.03115
  • Tong H., 2015b, Research in Astronomy and Astrophysics, 15, 517
  • Tsygankov S.~S., Mushtukov A.~A., Suleimanov V.~F., Poutanen J., 2015, ArXiv e-prints:1507.08288