M. R. KARAMAN, A. İNAL, A. GÜNEŞ, A. R. BROHI, M. ALPASLAN

Yöresel değişik azotlu gübre uygulamalarının Tokat Bölgesinde yetiştirilen bazı kışlık sebzelerin nitrat akümülasyonuna etkisi

Effect of regional different N-Fertilizer aplications on nitrate accumulation in winter vegetables grown on Tokat Region

The main object of this study was to observe the effect of regional N-fertilizer applications on the nitrate accumulation of some winter vegetables grown on farmer's fields located at different parts of the Tokat region. For this reason, leaf samples of some winter vegetables, namely spinach, cabbage, leek and lettuce collected from each field were analysed for nitrate, and the soil samples taken from a depth of 0-20 cm depth of each sampling field were analysed for nitrate content and texture. According to the results of this study, different nitrate levels (910-2360 mg/kg in spinach, 945-1785 mg/kg in cabbage, 750-1947 mg/kg in leek, 1401-2202 mg/kg in lettuce) were determined depending on soil texture and nitrogen fertilizer used by farmers. It was also found that the nitrate content of vegetables was increased with increasing regional nitrogen use, especially in the form of nitrate. The nitrate contents of many vegetables were usually found to be less than the critical levels (FAO and WHO reports have recommended a level of less than 2000 mg nitrate for per 60 kg body weight of humanbeigns). The nitrate values of 2059, 2230, 2250, 2255 and 2360 mg/kg in spinach and 2155, 2156, 2178 and 2202 mg/kg in lettuce were found to be higher than the critical levels reccomended by WHO and FAO. The findings obtained from this study generally showed that there were no significant nitrate accumulation problems in the winter vegetables grown in this region.

PDF

___

1.Anonim. Tarımsal Yapı ve Üretim, Yayın No: 1173, Ankara, 1991.
2.Dağdeviren, İ. ve Özer, S. Harran Ovasında Domatesin Azotlu veFosforlu Gübre İsteği, Şanlıurfa Araştırma Enst. Müd. Yayınları,Gen. Yay. No: 41, Rap. Ser. No: 27, Şanlıurfa, 1987.
3.Sefa, S., Oruç, S. ve Gürün, B. Bursa Yöresinde SalçalıkDomatesin Azotlu ve Fosforlu Gübre İsteği, Eskişehir AraştırmaEnst. Müd. Gen. Yay. Rap. No: 168, Eskişehir, 1990.
4.Çınar, A.İ. Tokat ve Amasya Yörelerinde Domates Tarımı, TokatAraştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yay. 27, ÇiftçiYay: 6, Tokat, 1988.
5.Schuphan, W. and Hentschel, H. Hohe Stickstoffgaben BeimSpinat und Ihre Folgen, Ernahrungsumschau, 17, 197-200,1970.
6.Corre, W.J. and Breimer, T. Nitrate and Nitrite in Vegetables,Centre for Agricultural Publishing and Documentation,Wageningen, Sh. 1-85, 1979.
7.Anonim. Vaststelling Maximaal Toelbaar Gehalte Nitraat inBladgronten, Nederlandse Staatscourant, 1982.
8.Anonim. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Yayın No:1845, Ankara 1995.
9.Schutt, I., Nitratuntersuchungen in Rohspinat und IndustriellerSauglings Fertignahrung. Die Nahrung, 21: 61-67, 1977.
10.İlbeyi, A., Halitligil, M.B. ve Akın, A. Nevşehir Yöresi’nde PatatesTarımında Gübrelemenin Verime ve Yeraltı Suyuna Etkisi, Tarım veKöyişleri Bakanlığı, Köy Hiz. Gen. Müd., Araş. Projesi Yıllık SonuçRaporu, Ankara, 1994.
11.Karaman, M.R. ve Brohi, A.R. Değişik Azot KaynaklarınınDomatesin Verim ve Kalite Özellikleri ve Nitrat Yıkanmasına Etkisi,Tarım-Çev. Semp., 13-15 Mayıs, Mersin, 1996.
12.Karaman, M.R. Srohi, A.R. and İnal, A The Residual Effect ofNitrogenous Fertilizers on the Yield and Nitrate, Oxalic Acid, N, P,K Content of Wheat Grown After Tomato Plant, Esna XXVIth An.Meeting., W.G. Soil to Plant, Sept. 12-16, Romania, 1996.
13.Karaman, M.R., Erşahin, S., Güleç, H. and Derici, M.R.,Determination of Nitrogen Dynamics and Balance in TomatoProduction Using LEACHN Computer Model, Soil Sci. Soc. ofAmer. J. (In peer review).
14.Anonim. Measurement procedure by electrode. Orion ApplicationInformation. Nitrate in Plants, Waters and Fertilizers Method,1991.
15.Kacar, B. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri, Toprak Analizleri,A.Ü. Ziraat Fak., Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları No:3, Ankara, 1994.
16.Düzgüneş, O., Kesici, T. ve Gürbüz, F. İstatistik Metotları, II. Baskı,A.Ü. Ziraat Fak. Yay. 1291, Ders Kitabı: 369, Ankara, 1993.
17.Marschner, H.V. Einfluss Von Standart Und Wirtschaftsbedingun-gen Auf Die Nitrat Gehalte in Verschiedenen, Pflanzenarten,Landwirtsch, Forsch, 37, 146-157, 1984.
18.Wenter, F.V. Nitratgehalt in Gemüse Lokalisierung und JöhrlicheSchwankungsmöglichkeiten, Landwirtsch, Forsch, 37, 277, 287,1984.
19.Schtschabel, P., Blume, H., Hartge, K. and Scherttwan, U.Lehr.uch der Bodenkude, Ferdinand Enke Verlag, Stutgart., 1984.
20.Gök, M., Özbek, H. ve Çolak, A.K. İçel Bölgesi Sera KoşullarındaYapılan Aşırı Nitrat Gübrelemesinin Hıyarda Nitrat Birikimi ÜzerineEtkisi, Ç.Ü.Z.F.D., 6, (3), 47-58, Adana, 1991.
21.Aktaş, M., Güneş, A. and Baltutar, N. Effects of Various Forms ofNitrogen Sources on Nitrate and Nitrite Accumulation in Maize,Doğa, Tr. J. of Agr. and Forest, 17, 931-937, 1993.
22.Güneş, A. Ankara Koşullarında Yetiştirilen Ispanak BitkisineUygulanan Azotlu gübrelerin Verim ve Nitrat Birikimi ÜzerineEtkisi, Doktora Tezi (yayınlanmamış) A.Ü. Fen Bil. Enst., Ankara,1994.
23.Çil, E. ve Katkat, A.V. Azotlu Gübre Çeşitleri ve Aşırı MiktarlarınınIspanak Bitkisinin Verim, Nitrat ve Kimi Mineral Madde KapsamıÜzerine Etkileri, İlhan Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu, II.Cilt, 156-168 s., Ekim, 1995, Ankara.
24.Karaçal, İ. ve Türetken, İ. Normal ve Aşırı Dozlarda AzotUygulamasının Marul (Lettuce Sativa)’da Nitrat ve Nitrit BirikimineEtkisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak BölümüÇalışmalarından, Van., 1992