Orta Anadolu koşullarında farklı toprak işleme, mercimek–buğday ve nadas–buğday ekim nöbeti sistemlerinde mercimek ve buğdayda kök uzunluğu yoğunluğu ile toprakta infiltrasyon ölçümleri*
Arastırma dört yıl süreyle Orta Anadolu Bölgesi’nin farklı iklim özelliklerine sahip Haymana–Ankara ve Gözlü–Konya yörelerinde yürütülmüstür. Arastırmanın amacı, kuru tarım alanlarında toprak verimliliginin artırılması ve nadas alanlarından daha fazla yararlanmaktır. Denemelerde farklı toprak islemler ile mercimek–bugday ve nadas–bugday ekim nöbeti sistemleri incelenmistir. Arastırma sonuçlarına göre kıslık olarak ekilmis mercimegin, 1 m’lik toprak derinliginde her 20 cm’lik katmanda, özellikle 0–20 ve 20–40 cm’lik tabakalarda daha fazla kök yogunlugu meydana getirdigi saptanmıstır. Toprak derinliklerine inildiginde kök yogunlugunda azalmalar olmustur. Bu azalma bugdayda daha fazladır. 40–60 ve 60–80 cm’lik katmanlarda mercimegin kök uzunlugu yogunlugu bugdayla karsılastırıldıgında daha yüksek degerler bulunmustur. Bugday yılında ise mercimek ve nadastan sonraki bugdayın kök uzunlugu yogunlugunun, mercimek parsellerinde nadas parsellerine oranla daha fazla oldugu görülmüstür. Bu sonuç bugday köklerinin bir önceki yıl mercimegin bıraktıgı kök kanallarını kullanıldıgını göstermesi bakımından önemlidir. Ön bitki olarak nadasın yaygın kök kanallarının olusumuna katkısı sözkonusu degildir. Topragın su alma hızı bakımından mercimek parsellerinde nadas parsellerine göre daha yüksek degerler elde edilmistir. Benzer sonuçlar bugday hasadından sonra da elde edilmistir. Kazık köklü bitkilerin topragın su alma hızı ve miktarını artırdıgı hatta bunun sonraki yıllarda da (bugday hasadından sonra) devam ettigi anlasılmıstır.
Root–length densities of lentil and wheat and measuring infiltration in the soil in different soil tillage, lentil–wheat versa fallow–wheat rotation systems under Central Anatolian conditions
The research was carried out for four years in the two locations Haymana–Ankara and Gözlü–Konya under different climate characteristics of the Central Anatolian Region. The aim of the reseach was to improve soil fertility in dry farming areas and to increase the benefit from fallow areas. Different soil tillage treatments and lentil–wheat versa fallow– wheat rotations systems resp. were examined in these experiments. According to experimental results highest root–length densities (RLDs) of winter sown lentils were obtained in soil layers of 0–20 and 20–40 cm in comparison to deeper soil layers of 20 cm each down to 1 m soil depth. I. e. RLDs decreased with increasing soil depth. This reduction was higher in wheat RLDs in comparison to lentil. In soil layers of 40–60 cm and 60–80 cm resp. higher values of RLDs were found in lentil when comparing lentil with wheat. Moreover, higher RLDs could be observed in wheat plants after lentil. This significant result indicates that remaining root channels of the previous crop lentil could be used with advantage by wheat roots, whereas fallow as a previous crop could not contribute to build up an extensive root channel system. In terms of infiltration rate, lentil plots were superior to fallow plots during harvest time of lentil. Similar tendencies were observed after harvest time of wheat. It could be concluded that the infiltration rate was effected positively by tap–root crops, even in the following cropping season.
