İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü'nde araştırma eğilimleri 1967-2008: Lisansüstü tezlerinin içerik analizi

Bu araştırmanın temel amacı, İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’ndeki araştırma eğilimlerini, 1967-2008 yılları arasında tamamlanmış lisansüstü tezlerini içerik analizi yöntemiyle inceleyerek belirlemektir. Bu amacı gerçekleştirmek üzere, öncelikle 1995-2008 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’nde yapılmış 58 lisansüstü tezinde incelenen örgüt türleri, ana ve alt konular ile kullanılan araştırma stratejileri (yöntem türleri) ve veri toplama teknikleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bu amaçla Jarvelin ve Vakkari (1990;1993)’nin içerik analizi modeli kullanılmıştır. 1967-1994 yılları arasında yapılmış tezler, Yontar (1995) tarafından daha önce içerik analizi yöntemiyle incelendiğinden bu araştırmada tekrar analiz edilmemiş; fakat, Yontar’ın 1967-1994 yılları arasındaki döneme ilişkin olarak elde ettiği bulgular, 1995-2008 dönemiyle karşılaştırma yapmak üzere kullanılmış; böylece, hem dönemler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar belirlenmeye, hem de Bölüm’ün araştırma eğilimlerine/karakteristiklerine toplu bir bakış (1967-2008) sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın genel sonuçları göstermektedir ki, son 15 yılda, Bölüm’de yapılan lisansüstü tezlerinin sayısı en az üçe katlanmıştır. Sayısal artış sevindiricidir; fakat incelenen tezlerin belirli birkaç alt kategori (örgüt türü, konu ve yöntem açılarından) altında yoğunlaşması sorun olarak görülebilecek bir tür dengesizliğe işaret etmektedir. Çalışmada, bu durumun nedenleri de açıklanmaya çalışılmaktadır.

Research trends in the department of information management, Istanbul University 1967-2008: A content analysis of the graduate theses

The main purpose of this study is to identify and discuss the research trends in the Department of Information Management, Istanbul University through content analysis of the graduate theses which were submitted to the Department for the period from 1967-2008. In order to achieve this purpose, firstly, a total of 58 master’s and PhD theses were investigated in terms of organization context, topic, method and the data collection techniques for period from 1995 to 2008. The classification schemes for topics and research methods of LIS used in the content analysis were those based on Jarvelin and Vakkari's. Apart from the master’s and PhD theses, the data provided in the article written by Yontar (1995) has also been referred to obtain pertinent findings for the period from 1967-1994. These data sources have provided an opportunity to compare the obtained results and helped to determine trends. The overall findings reveal that the total number of theses has tripled over the last 15 years. Although it is encouraging to see the increase in the numbers, a strong interest in certain subcategories (in terms of organization context, topic, and method) can be seen as a problem. The article also discusses the reasons for this problem.

PDF

___

Alpay, M. (Şenöz). (1967). Tüzel kişi yazar sorunu, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Altınörs, G. (1983). Türkiye'de kütüphanecilik bilim dalı konusunda yapılmış olan doçentlik, doktora ve bilim tezlerinde kullanılmış olan araştırma metotları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Atkins, S.E. (1988). Subject trends in library and information science research, 1975- 1984. Library Trends, 36, 633-658.
Baysal, J. (Buğra). (1967). İlk Türk basımevinin kuruluşundan ilk millet meclisinin açılmasına kadar Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde basılan kitaplar: 1729- 1876. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Baysal, J. (1987). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü’nün Yirmi Yıllık Tarihçesi Kütüphanecilik Dergisi: Belge Bilgi Kütüphane Araştırmaları, 1(1),5-15.
Cano, V. ve Rey, C. (1993). Ten years of Spanish library and information science research. Paper presented at IFLA General Conference in Barcelona, 1993, Library Theory and Research Section Open Forum.
Cheng, H. (1996). A bibliometric study of library and information research in China. Paper presented at IFLA General Conference in Beijing, 1996, Library Theory and Research Section.
Jarvelin, K ve Vakkari, P. (1990). Content analysis of research articles in library and information science. Library and Information Science Research, 12, 395-421.
Jarvelin, K. ve Vakkari, P. (1993). The evolution of library and information science 1965-1985: a content analysis of journal articles. Information Processing and Management, 29(1), 129-144.
Kajberg, L. (1996). A content analysis of LIS serial literature published in Denmark 1957-1986. Library and Information Science Research, 18, 25-52.
Keseroglu, H. (1987). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü öğretim elemanlarının yayınları ile doktora, doçentlik, pofesörlük çalışmaları, bitirme tezleri 1967–1984=Doctorate, associate professorship, professorship, master theses and lecturers’ studies at the Department of Librarianship in Istanbul University, 1967–1984, Kütüphanecilik Dergisi: Belge Bilgi Kütüphane Arastırmaları, 1(1),187–218.
Kurbanoglu, S. (1996). Kütüphanecilik ve bilgi bilim tezlerinde kullanılan arastırma yöntemleri: bir değerlendirme. Türk Kütüphaneciligi, 10(4), 350–359.
Kumpulainen, S. (1991). Library and information science research in 1975: Content analysis of the journal articles. Libri, 41(4), 59−76.
Layzell Ward, P. (1997). The nature of UK research literature: Some thoughts arising from a bibliometric study. Kopenhag IFLA Genel Konferansı, Kütüphane Kuramı ve Araştırması Komitesine sunulan bildiri 1 Eylül 2009 tarihinde http://ifla.queenslibrary.org/IV/ifla63/63layp.htm adresinden erişildi.
Layzell Ward, P. (1998). A preliminary study of the UK research literature of library and information science. [Appendix 6.] International Library and Information Science Research: A Comparison of National Trends içinde (ss.44-54). The Hague: IFLA, Library Theory and Research Section. 2004. 1 Eylül 2009 tarihinde http://archive.ifla.org/VII/s24/pub/iflapr-82-e.pdf adresin-den erişildi.
Meng, G. F ve Singh, D. (2007). Trends in Malaysian LIS research 1996-2006: A content analysis of the MJLIS articles. Abrizah Abdullah, et al. (Eds.) ICOLIS 2007 içinde (ss.397-406), Kuala Lumpur: LISU, FCSIT. 1 Eylül 2009 tarihinde http://dspace.fsktm.um.edu.my/bitstream/1812/240/1/ 38MY_Goon_OK.pdf adresinden erişildi.
Nour, M. M. (1985). A quantitative analysis of the research articles published in core library journals of 1980. Library and Information Science Research, 7, 261-273.
Özenç-Uçak, N. (2004). User studies in Turkey: an evaluation of dissertations. Information Development, 20, 122-129.
Özenç-Uçak, N. (2007). Kütüphanecilik ve bilgi yönetimi literatüründe kullanıcı. S. Kurbanoğlu, Y. Tonta ve U. Al (Yay.Haz.), Değişen-Dünyada Bilgi Yönetimi Sempozyumu, 24-26 Ekim 2007, Ankara. Bildiriler içinde (ss.113-120). Ankara: H. Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.
Özenç-Uçak, N. (2008) ”Kütüphanecilik ve bilgi yönetimi literatüründe kullanıcı” Bilgi Dünyası 9(1), 20-40.
Peritz, B.C. (1980).The methods of library science research: some results from a bibliometric survey. Library Research, 2, 251-268.
Rochester, M. (1995). Library and information science research in Australia 1985-1994: a content analysis of research articles in The Australian Library Journal and Australian Academic and Research Libraries. Australian Academic and Research Libraries, 26(3),163-170.
Rochester, M. ve Vakkari, P. (1998). International LIS research: A comparison of national trends. IFLA Journal 24, (3), 166-175
Rochester, M. ve Vakkari, P. (2003). International Library and Information Science Research: A Comparison of National Trends. The Hague : IFLA, Library Theory and Research Section. 2004. 1 Eylül 2009 tarihinde http://archive.ifla.org/VII/s24/pub/iflapr-82-e. pdf adresinden erişildi.
Uraz, N. (1995). Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü’nde yapılan tez çalısmaları: 1985–1994=Theses completed at the Department of Library Science, Istanbul University: a bibliography 1985–1994. Türk Kütüphaneciliği, 9(2) 170-172.
Uraz, N. (1996). Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü Öğretim Elemanlarının yayınları, çevirileri ve tezleri: 1985-1994=A bibliography of papers, translations and dissertations published by the Instructors of the Istanbul University Faculty of Letters Department of Library Science: 1985-1994. Türk Kütüphaneciliği, 10 (1) 48-64.
Yontar, A. (1995). Main research problems being investigated in Turkey as revealed in graduate theses. Booklet 7, Division of Education and Research, 61st IFLA Council and General Conference, Istanbul, Turkey, August 20-26, 1995 içinde (s. 38-47). İstanbul: IFLA.
Yontar, A. (1998). Türkiye’de Kütüphane ve Bilgi Bilimi Konusundaki Başlıca Araştırma Sorunlarının Lisansüstü Tezlerinde Yansıması Kütüphanecilik Dergisi: Belge Bilgi Kütüphane Arastırmaları, (4),1–17.
Yontar, A. ve Yalvaç, M. (2000). Problems of library and information science research in Turkey: a content analysis of journal articles 1952-1994. IFLA Journal, 26, 39- 46.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulu (2002). 01.02.2002 tarih ve B.30.0.EÖB.0.00.00.03.04.01-205 sayılı bölüm adı değişikliği kararına ilişkin yazı.