Birikimli Üstünlük ve “Bilimin Seçkinleri”

Günümüzde üretilen bilimsel çıktıların değerlendirilmesi için sıklıkla sayısal değerlendirmeler tercih ediliyor. Ancak araştırma performans değerlendirme süreçlerinde yayın ve atıf sayılarını önemli oranda etkileyen bazı unsurların dikkate alınmadığını görmek mümkün. Bu yazının temel amacı bilimsel camiada “bazılarının” daha görünür olmasını sağlayan çeşitli etkenleri listelemek ve araştırma değerlendirmelerinde bu gibi unsurlara özen gösterilmesi konusunda ilgilileri uyarmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Matthew etkisi, Matilda etkisi, bilimde birikimli üstünlük, bilimin seçkinleri, bilimde coğrafya avantajı

Cumulative Advantage and “Science Elites”

Science is measured by using numbers today. However, it is possible to see that some factors that significantly affect the number of publications and citations in research performance evaluation processes are not taken into consideration. The main aim of this comment is to list the various factors that make “some” more visible than others in the scientific communities and to warn those who are concerned about such factors in research evaluations.

Keywords:

Matthew effect, Mathilda effect, cumulative advantage in science, science elites, geographical advantage in science,

PDF

___

Bol, T., de Vaan, M. ve van de Rijt, A. (2018). The Matthew effect in science funding. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(19), 4887-4890. Erişim adresi: https://www.pnas.org/content/pnas/115/19/4887.full.pdf
Doğan, G. (2017). Akademik performans odaklı uluslararası üniversite sıralama sistemlerinin genel sıralamalarına ve ölçütlerine göre değerlendirilmesi [Doktora tezi]. Ankara: Hacettepe Üniversitesi. Erişim adresi: http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/handle/11655/3482
Gladwell, M. (2009). Outliers: The story of success (Çizginin dışındakiler) (Aytül Özer, Çev.). İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri A.Ş.
Huang, J., Gates, A.J., Sinatra, R. ve Barabási, A-L. (2020). Historical comparison of gender inequality in scientific careers across countries and disciplines. Proceedings of the National Academy of Sciences, 201914221. Erişim adresi: https://www.pnas.org/content/early/2020/02/14/1914221117
King, M.M., Bergstrom, C.T., Correll, S.J., Jacquet, J. ve West, J.D. (2017). Men set their own cites high: Gender and self-citation across fields and over time. Socius: Sociological Research for a Dynamic World, 3, 1-22. Erişim adresi: https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/2378023117738903
Kuzhabekova, A. (2019). Invisibilizing Eurasia: How north–south dichotomization marginalizes post-soviet scholars in ınternational research collaborations. Journal of Studies in International Education [Basım aşamasında]. Doi: https://doi.org/10.1177%2F1028315319888887
Merton, R.K. (1968). The Matthew effect in science. Science, 159(3810), 56-63. Doi:10.1126/science.159.3810.56
Müller, M. (2018). In search of the global east: Thinking between north and South. Geopolitics, 21(7), 998-1014. Doi: https://doi.org/10.1080/1369801X.2019.1585911
Özet öğretim elemanı sayıları raporu. (2020). https://istatistik.yok.gov.tr/
Rossiter, M.W. (1993). The Matthew Mathilda effect in science. Social Studies of Science, 23(2), 325-341. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/285482?seq=1
Times Higher Education. (2020). World University Rankings 2020. Erişim adresi: https://www.timeshighereducation.com/world-university-rankings/2020/world-ranking#!/page/0/length/100/sort_by/rank/sort_order/asc/cols/stats