SEFERNAME-İ BUHARA’YA GÖRE EMİR NASRULLAH DÖNEMİ İRAN-BUHARA İLİŞKİLERİ

Takriben 1844 yılında Muhammed Şah Kaçar tarafından Buhara’ya gönderilen İran elçisi misyonunu tamamladıktan sonra seyahatine dair bir rapor hazırlamıştır. “Sefername-i Buhara” adı verilen bu rapor Emir Nasrullah döneminde İran-Buhara siyasi münasebetlerinin mahiyetini ortaya koymakta¬dır. Rapordan anlaşıldığı kadarıyla İran elçisinin misyonunun temel gayesi Buhara’da tutsak bulunan İngiliz vatandaşı Joseph Wolff’in kurtarılması, Buhara Emirliği’ndeki İranlı kölelerin hürriyetlerine kavuşturulması ve Merv’in İran’a bağlanmasının talep edilmesi meselelerinin halledilmesiydi. Raporda ayrıca Horasan’daki Türkmen taifeleri, Buhara Emirliği’nin iktisadi durumu, toprak ve vergi sistemi, bürokrasi sistemi, Buhara ordusunun durumu, Emir Nasrullah’ın Hokand Hanlığı ile münasebetleri vb. hususlarla ilgili olarak da oldukça ehemmiyetli bilgiler verilmiştir. Bundan dolayı “Sefername-i Buhara” Emir Nasrullah dönemi Buhara Emirliği’nin tarihinin aydınlatılmasında oldukça önemli bir kaynaktır

___

  • ÇELIK, Muhammed Bilal: 1800-1865 Yılları Arasında Buhara Emirliği, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya 2009.