Farklı Turizm Yörelerindeki Bazı Konaklama Tesislerinin Sağlık Açısından Değerlendirilmesi ve Turistlerin Sağlık Sorunları+

Amaç: Dört farklı turizm yöresinde bulunan turistik tesislerin sağlık niteliklerinin değerlendirilmesi ve turistlerin sağlık sorunlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, 15 Mayıs-15 Ekim 2001 ve Ocak-Mart 2002 tarihleri arasında, Afyon, Antalya, Bolu, Bursa, Erzurum, İzmir, Muğla ve Nevşehir'de örneğe çıkan, araştırmaya katılmayı kabul eden 229 tesiste, 2 743 turiste ve sağlık kuruluşlarına (2 803 hasta kaydı) uygulanmıştır. Tanımlayıcı tipteki araştırmada, veri toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan üç farklı form kullanılmıştır. Bulgular: Turizm tesislerinde sağlığı etkileyen en önemli niteliklerden yetersiz bulunanlar turizm türlerine göre aşağıda sıralanmıştır: -Çevre (%57.7), ortak kullanım alanları (hamamlar %60.9), plajlar (%50.0): Din ve kültür turizmi -Mutfaklar: Din ve kültür (%74.5) ve termal (%55.5) turizmi -Suların kaynak kullanımı ve depolanması, havuzlar (%53.7), plajlar (%83.7), personel iş ve sağlık nitelikleri (%69.7): Yaz turizmi (%59.7) -Sağlık birimleri (%71.4) ve katı atıklar (%77.8): kış turizmi Araştırmaya katılan turistlerin yaz turizmi yörelerinde %18.2'si, din ve kültür turizmi yörelerinde %17.9'u, termal turizm yörelerinde %6.5'i ve kış turizmi yörelerinde %5.5'i sağlık sorunu ile karşılaştığını belirtmiştir. Sonuç: Bu çalışmanın bulgularının ilerde yapılacak araştırmalarda ve turizm sağlığı ile ilgili düzenlemelerde kaynak olarak kullanılması ve tespit edilen sorunların sistemli bir şekilde çözümlenmesi için Bakanlıklar, il ve tesis düzeyinde farklı düzenlemeler uygun olacaktır. Anahtar kelimeler: Turizm sağlığı, Turist, Konaklama tesisleri, Sağlık nitelikleri.

Anahtar Kelimeler:

Turizm sağlığı, Turist, Konaklama tesisleri, Sağlık nitelikleri.

Assessment of Health Conditions of Tourism Facilities and Health Problems of Tourists Staying in these Facilities

Introduction: Aims of the study were to assess the health conditions of tourism facilities in winter, summer, thermal,religious and cultural tourism regions; and to identify the health problems of tourists. Methods: The study had been conducted in tourism and health facilities located in Afyon, Antalya, Bolu, Bursa, Erzurum, İzmir, Muğla and Nevşehir that have been sampled and accepted to participate, between 15 May–15 October 2001 and January – March 2002. The study was conducted in 229 ourism facilities, 2743 tourists and health facilities (2803 patients records). In this descriptive study, three forms prepared by investigator have been used as data sources of the study. Results: According to the evaluation of tourism facilities, the following conditions were found to be inadequate for the indicated tourism activity: -Environment (57.7%), common areas (hamam 60.9%) and beaches (%50.0): Religion and culture tourism -Kitchens: Religious and cultural tourism (74.5%) and thermal tourism (55.5%) -Use and storage of water resources (59.7%), pools (53.7%), personnel working conditions and health qualifications (69.7%) and beach (83.7%): Summer tourism Evci ve Tezcan 100 -Health centers (71.4%), solid wastes (77.8%): Winter tourism Other conditions have been found as adequate or acceptable. Out of 2 743 tourists who volunteered to reply questionnaires; 18.2% in summer tourism regions, 5.5% in winter tourism regions, 6.5% in thermal tourism regions and 17.9% in religion and cultural tourism regions did not experience any health problems. Discussion: Findings of this study might be used as a reference in future studies and regulations on tourism health. Different regulations will be appropriate to solve the problems systematically at the level of ministries, provinces and facilities. Key words: Tourism health, Tourist, Accommodation facilities, Health conditions.

Keywords:

Tourism health, Tourist, Accommodation facilities, Health conditions.,

PDF

___

Turizm İstatistikleri, Giriş Çıkış Yapan Ziyaretçi İstatistikleri, Kasım 2004, http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/turizm/16122004.html., 18.12.2004.
International Travel and Health, WHO, Geneva Switzerland, http://www.who.int.
International Travel and Health 2002. WHO, Geneva Switzerland.
WHO Press Release WHO/52.Geneva Switzerland. 21 August 2000.
Turizm Tesisleri Yönetmeliği. 6 Temmuz 2000 tarih ve 24101 sayılı Resmi Gazete.
Turizm Tesisleri Sınıflandırması, Sektör Klavuzu; Turizm Tesisleri İşlemleri. Turizm Bakanlığı, http://www.turizm.gov.tr/.
Kaplıcalar Yönetmeliği. Ankara: Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Sağlık Bakanlığı. Temmuz 2001.
Ciğerim N, Beyhan Y. Toplu Beslenme Sistemlerinde Hijyen; Ankara: Kök Yayıncılık. 1994.
Assessment of the Inspection. Institut Fresenius Gruppe. Chemische und Biologische Laboratorien GmbH 2000.
Federation of Tour Operators. Preferred Code of Practice, Hygiene. 2001.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği. 23 Haziran 1997 tarih ve 23028 sayılı Resmi Gazete.
Türk Standartları Enstitüsü. Çevre Sağlığı-Yüzme Havuzları Türk Standardı. TS 12602/Nisan 1999.
Türk Standartları Enstitüsü. Çevre Sağlığı-Plajlar İçin Tedbirler Türk Standardı. TS 12379/Şubat 1998.
Türk Standartları Enstitüsü. Su Kalitesi-Deniz Sularında Numune Alma Kılavuzu Türk Standardı. TS ISO 5667-9/Nisan 1997.
Aycan S, Soydal T ve ark. Gıda Mevzuatı ve Uygulamaları. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara 2000.
Gıda Denetçisi Eğitim Materyali. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ankara Mayıs 1998.
Yavuz O. Halk Sağlığı Alanında Önemli Sıtma Vektörü Dışında Kalan Diğer Önemli Vektörlerle (Uçucu Sinekler, Hamam Böceği Ve Kemiriciler) Savaş; Ed.Aycan S, Bunsuz O ve ark. Turizm Sağlığı Paneli ve Eğitim Programı Kitabı’nda. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara, 25-27 Mayıs 2000:186-1999.
Yılmaz Ş. İçme Kullanma Suyu Denetimi; Ed. Oğuz Z, Evci D. Ve ark.Turizm Sağlığı Eğitim Kitabı’nda. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara, Mart 2001:61-73.
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği; Güler Ç, Çobanoğlu Z. Çevre Mevzuatı’nda. Ankara Güneş Kitabevi. 1998.
Güler Ç, Çobanoğlu Z. Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik; Çevre Mevzuatı’nda. Ankara: Güneş Kitabevi 1998.
Evci E.D. Panel Konuşma Metni, Kaplıcaların Sağlık ve Turizmdeki Yeri ve Önemi, Panel. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, 18 Haziran 2002: Yayın No: 2002-47.
Güler Ç, Çobanoğlu Z. Turist Sağlığı; Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü Yayını, Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi. Ankara, 1995: 25.
Güler Ç. Turist Sağlığı ve Hekimliği, Bölüm 17: Halk Sağlığında Özel konular; Ed. Bertan M, Güler Ç."Halk Sağlığı Temel Bilgiler"'de, Güneş Kitabevi. Ankara, 1995: 479-490. ISBN: 975-7467-26-X.
Akdur R. Turizm sağlığı denetiminde denetçi davranışları; Ed.Oğuz Z, Evci D.ve ark. Turizm Sağlığı Eğitimi El Kitabı’nda. Sağlık Bakanlığı, Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara: 2001.
Güler Ç. Turistik bölgelerde sağlık sorunları ve hizmetleri. I. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi. Kongre özet kitabı. 1988: 23-24.
Dündar C, Elmacıoğlu F. ve ark. Samsun İl Merkezindeki Hastane mutfaklarının Hijyen Durumunun Değerlendirilmesi. Türk Hijyen Deneysel Biyoloji Dergisi 2000; 57-1: 1-6.
Şanlıer N, Küçükkömürler S. Ankara ilinde yiyecek satan işyerleri ve bu işyerlerinde çalışan personelin hijyen kurallarına uyma durumlarının saptanması. V Halk Sağlığı Günleri (Beslenme ve Yasal Durum). Isparta8-10 Eylül 1997:47.
Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN), http://www.sign.ac.uk/guidelines/
Tezcan S, Yıldırım N. Türkiye’de Turistik Bölgelerde Sağlık Sorunları ve Çözüm Önerileri; TURSAB Turizm Araştırmaları Dizisi. 4 Aralık 1990.