EDİRNE KOŞULLARINDA DESTEKLEME SULAMANIN AYÇİÇEĞİNİN SU KULLANIMI ve VERİMİNE ETKİLERİ

Bu çalışmada, Edirne koşullarında Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından tescili ettirilmiş TR-3080 ve TR-6149 ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerine karık sulama yöntemi ile uygulanacak tek bir sulamanın (destekleme sulama) verim ve verim öğelerine etkisi araştırılmıştır. Araştırma sonucunda, susuz koşullarda ortalama olarak 297 mm (TR-3080) ve 314 mm (TR-6149) olarak elde edilen mevsimlik bitki su tüketimleri, tek bir sulama uygulaması ile 428 mm (TR-3080) ve 441 mm (TR-6149)’ye yükselmiştir. Bitki su tüketimindeki bu artış, bitkinin vejetatif gelişim unsurlarında ve tane veriminde önemli bir etki yapmıştır. Özellikle, sulama konularından, çiçeklenme başlangıcında sulama suyu uygulanan konunun, diğerlerine göre suya karşı hassasiyeti çok yüksek olmuştur. Bu deneme konusunda destekleme sulama ile verim artışı, susuz koşullara göre TR-3080 çeşidi için % 38, TR-6149 çeşidi için %32 gibi önemli değerlere ulaşmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ayçiçeği (Helianthus annuus L.), destekleme sulama, bitki su tüketimi, tane verimi

THE EFFECTS OF SUPPLEMENTARY IRRIGATION ON SUNFLOWER WATER USE AND YIELD IN EDIRNE CONDITIONS

Abstract: The research was conducted to determine the effects of supplementary irrigation with furrow irrigation on sunflower seed yield and yield traits using TR-3080 and TR-6149 sunflower cultivars registered by Trakya Agricultural Research Institute. As a result, the water use on the growing season of sunflower plant were obtained in TR-3080 as 297 mm and in TR-6149 as 314 mm under non-irrigated conditions, these consumptions were increased to 428 mm in TR-3080 and 441 mm in TR-6149 on a single supplementary irrigation. These increases on the water uses of sunflower plant affected definitely over seed yield and the plant vegetative growth. The application time on the beginning stage of flowering in the sunflower had higher effect on the water sensitivity of the plant than other application times. The seed yield increases were measured as 38% in TR-3080 and as 32% TR-6149 sunflower cultivars comparing with non-irrigated conditions.

Keywords:

Sunflower (Helianthus annuus L.), supplementary irrigation, evapotranspiration, seed yield,

PDF

___

ANONYMOUS. Meteoroloji Bülteni, T.C. Devlet Meteoroloji İşleri Yayınları, Ankara,1974.
ANONYMOUS. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Araştırma Projeleri Raporu, Edirne, 2000.
ANONYMOUS. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Araştırma Projeleri Raporu, Edirne, 2001.
AYYILDIZ M. Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluluk Problemleri, Ank. Üniv. Zir. Fak. Yayınları No: 1196, Ankara, 1990.
DÜZGÜNEŞ O, KESİCİ T, KAVUNCU O, GÜRBÜZ F. Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II), Ank. Üniv. Zir. Fak. Yayınları No: 1021, 214 s, Ankara,1987.
ERDEM T. Tekirdağ Koşullarında Ayçiçeği İçin Su-Verim İlişkileri T. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, Tekirdağ, 2000.
HEERMAN DF. ET in irrigation management, In Proceedings of the National Conference on Advance in Evapotranspiration, ASAE Pub, 323-3334, 1985.
GÖKSOY A. T, DEMİR A.O, TURAN Z.M, DAĞÜSTÜ N. Responses of sunflower (Helianthus annuus L.) to full and limited irrigation at different growth stages. Agric. Water Manage. 87, 167-178, 2004.
KADAYIFÇI A, YILDIRIM O. Relationship between water and yield in sunflower. Turkish J. Agric. 26, 39-42, 2000.
0. KANBER R, YAZAR A, EYLEN M. Çukurova Koşullarında Buğdaydan Sonra Yetiştirilen İkinci Ürün Mısırın Su-verim ilişkisi. Köy Hizmetleri Tarsus Araştırma Enstitüsü Yayınları. Genel Yayın No: 173; Rapor Serisi No: 108., Tarsus, 77 s,1990.
1. KARA C. Bitki-Su Üretim Fonksiyonlarının Eldesinde Kullanılan Nokta ve Çizgi Kaynaklı Yağmurlama Tekniklerinin Karşılaştırılması. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yük. Lis. Tezi, Adana, 115 s, 1995.
2. KARAATA H. Kırklareli Koşullarında Ayçiçeği Bitkisinin Su-Üretim Fonksiyonları, Köy Hizm. Genel. Müd. Atatürk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, No:28, Kırklareli, 1991.
3. KAYA Y. Ayçiçeği tarımı, Edirne’de Tarım Dergisi,1999.
4. KAYA Y. Türkiye’deki yağlık ayçiçeği üretiminin mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri, Cine Tarım Dergisi. 5: 43. 34-35, 2003.
5. TAN Ş, BEYAZGÜL M, AVCIERİ Z, KAYAM Y, KAYA H.G. Effect of irrigation at various growth stages on some economic characters of first crop sunflower. J. Aegean Agric. Res. Inst.10, 1-34, 2000.
6. YURTSEVER N. Deneysel İstatistik Metodları, Köy Hizm. Genel .Müd. Yayınları No: 121, 624 s, Ankara, 1984.