Mustafa Levent ÖZGÖNÜL, Nurcan KIRCA, Kerime BADEMLİ

Hemşirelik Öğrencilerinin Etik Sorunlara Yaklaşım Durumlarının Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışma hemşirelik öğrencilerinin etik sorunlara yaklaşımlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanmış olan çalışma Mayıs–Haziran 2019 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nde yapılmıştır. Araştırma verileri kişisel bilgi formu ve Sağlık Alanında Etik Sorunlara Yaklaşım Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, ortalama, yüzdelik dağılımlar, standart sapma, Cronbach alfa katsayısı, Kruskal Wallis analizi ve Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin demografik özellikleri incelendiğinde %67.2’sinin (N = 405) kadın olduğu belirlenmiştir. Bu çalışmaya katılan öğrencilerin %19.1’i (N = 115) birinci sınıf, %24.5’i (N = 148) ikinci sınıf, %29.7’si (N = 179) üçüncü sınıf ve %26.7’si (N = 161) dördüncü sınıf olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin %69.7’sinin (N = 420) bölümü severek geldiği saptanmıştır. Ayrıca öğrencilerin %70.1’ünün (N = 423) etik ile ilgili ders aldığı saptanmıştır. Tıp etiğinin temel ilkelerine ilişkin algı düzeyi ile kurallar ve yazılı etik kodlara yönelik algı düzeyi erkek öğrencilerde anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin hemşirelik bölümünü sevme durumu ile tıp etiğinin temel ilkelerine ilişkin algı düzeyi (U = 33680.5, p = 0.015), kurallar ve yazılı etik kodlara yönelik algı düzeyi alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır (U = 34647, p = 0.045). Öğrencilerin eğitim aldıkları sınıflara göre SAESYÖ’nin alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı saptanmıştır. Öğrencilerin etik ile ilgili ders alma durumu ile SAESYÖ’nin alt boyutları arasında anlamlı bir fark olmadığı bulunmuştur.Sonuç: Bu çalışmada hemşirelik öğrencilerinin tıp etiğinin temel ilkelerine ilişkin algı düzeyi ve ile yazılı etik kodlara yönelik algı düzeyi düşük düzeyde bulunmuş olup tıp etiğinde değer ve standartlara yönelik algı düzeyi orta düzeyde çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Etik sorun, hemşirelik eğitimi, öğrenci hemşire

Determination of Nursing Students' Approaches to Ethical Problems

Objective: This study was conducted to determine the approach of nursing students to ethical problems. Material and Method: Descriptive cross-sectional study was conducted between May and June 2019 at Akdeniz University Faculty of Nursing. The data of the study was collected with personal information form and Approach to Ethical Problems in Health Field Scale. In the analaysis of the data; Number, mean, percentage distributions, standard deviation, Cronbach alpha coefficient, Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis analysis were performed. Results: When the demographic characteristics of the students participating in the study were examined, it was determined that 67.2% (N = 405) were women. In this study, it was determined that 19.1% (N = 115) of the students were first grade, 24.5% (N = 148) were second grade, 29.7% (N = 179) were third grade and 26.7% (N = 161) were fourth grade. It was determined that 69.7% (N = 420) of the students loved the department. In addition, it was determined that 70.1% (N = 423) of the students took courses on ethics. The level of perception of the basic principles of medical ethics and the level of perception of rules and written ethical codes were found to be statistically higher in male students. It was found that there was a statistically significant difference (U = 33680.5, p = 0.015) between the students' loving of nursing department and the Perceptions Level of Basic Ethics Principles and Perceptions (U = 34647, p = 0.045). There was no significant difference between the sub-dimensions of SAESYÖ according to the classes in which the students were trained. It was found that there was no significant difference between the ethical course taking status of students and the sub-dimensions of SAESYÖ.Conclusion: In this study, the level of perception of the the basic principles of medical ethics and the level of perception about written ethical codes were found to be low and the level of perception of values and standards in medical ethics was found to be moderate.

Keywords:

Ethic problem, nursing education, student nurse,

PDF

___

Yeom HA, Ahn SH, Kim SJ. Effects of ethics education on moral sensitivity of nursing students. Nurs Ethics 2017;24(6):644-652.
Musick DW. [Teaching Medical ethics: A review of the literatüre from North American Medical schools with emphasis on education]. Medicine, Health Careand Philosophy. 1999; 2(3):239-54.
Borhani F, Abbaszadeh A, Mohsenpour M. Nursing students’ understanding of factors influencing ethical sensitivity: a qualitative study. Iran J Nurs Midwifery Res 2013;18(4):310-315.
Van Der Zande M, Baart A, Vosman F. Ethical sensitivity in practice: finding tacit moral knowing. J Adv Nurs. 2014;70(1):68-76.
Kunyk D, Austin W. Nursing under the influence: a relational ethics perspective. Nurs Ethics. 2012;19(3):380-389.
Lechasseur K, Caux C, Dollé S, Legault A. Ethical competence: an integrative review. Nurs Ethics. 2018;25(6):694-706.
Dehghani A. Factors affecting professional ethics development in students: a qualitative study. Nurs Ethics 2019; 0969733019845135.
Sinclair J, Papps E, Marshall B. Nursing students' experiences of ethical issues in clinical practice: a New Zealand study. Nurse Educ Pract. 2016;17:1-7.
Aydın E, Ersoy N. Tıp etiği ilkeleri. Turkiye Klinikleri J Med Ethics 1995;3(2):48-52.
1Aydın E, Ersoy N. Tıbbi etikte yararlılık ilkesi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics 1994;2(2):57-60.
Ersoy N, Aydın E. Tıp etiğinde adalet ilkesi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 1994;2(2):61-63.
Ersoy N, Aydın E. Tıbbi etikte özerklik ve özerkliğe saygı ilkesi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 1994;2(2):71-74.
Noureddine S. Development of the ethical dimension in nursing theory. Int J Nurs Pract. 2001;7(1): 2–11.
Aydın E. Tıp Etiğine Giriş. Ankara; Pagem Yayıncılık; 2001.
Burkhardt AM, Nathaniel AK. Etik karar verme. İçinde:Ecevit Alpar Ş, Bahçecik N, Karabacak Ü, (editörler). Çağdaş Hemşirelikte Etik. Üçüncü Baskı. İstanbul, İstanbul Medikal Yayıncılık; 2013: 116-141.
Akıncı AÇ, Pınar R. Hemşirelerin etik kodlara uyma düzeyleri ve etkileyen faktörler. HEMAR-G. 2011;1: 5-13.
Meulenbergs T, Verpeet E, Schotsmans P, Gastmans C. Professional codes in a changing nursing context: literature review. J Adv Nurs. 2004;46(3):331-336.
Tuvesson H, Lützén K. Demographic factors associated with moral sensitivity among nursing students. Nurs Ethics. 2017;24(7):847-855.
Boz İ, İnce S. Bakım etiği dersinin öğrenci hemşirelerin etik duyarlılık düzeyine etkisi: Karşılaştırmalı bir çalışma. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2019;27(1):40-47.
Üstün Ç, Korhan EA, Yılmaz DU. Hemşirelikte etik eğitiminin etkinliğini değerlendirme ölçeği’nin Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması. Nobel Med. 2018;14(1):31-38.
Akbaş M, Tuncer İ, Kadıoğlu S. Lisans düzeyindeki hemşirelik okullarında etik eğitiminin durumu. DEUHYO ED. 2014;7(3):206-211.
Gül Ş, Genç-Kuzuca İ, Yalım NY. Hemşirelerin etik eğitiminin meslek hayatına yansıması konusundaki görüşleri. Turkish Journal of Bioethics. 2016;3(2):85-97.
Korhan EA, Ceylan B, Üstün Ç, Kırşan M. Hemşirelik öğrencileri gözüyle klinik alanda etik sorunlar. Ege Tıp Dergisi. 2018;57(2):75-81.
Kurt FY, Atay S, Arıkan D. Hemşirelik öğrencilerinin etik karar verebilme düzeyi. Turkiye Klinikleri J Med Ethics. 2013;21(2):79-87.
Kurt E, Keser A, Gökmen Y. Etik sorun ölçeği geliştirme çalışması. Tıp fakültesi öğrencilerine yönelik bir uygulama. Nobel Med. 2015;11(1):55-63.
Özyer K, Azizoğlu Ö. Demografik değişkenlerin kişilerin etik tutumları üzerindeki etkileri. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2010;6(2):59-84.
Aykan EB, Fidancı BE, Yıldız D. Hemşirelik öğrencilerinde ahlaki olgunluk ve etik duyarlılığın değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi. 2019;1(2):84-91.
Salar AR, Zare S, Sharifzadeh E. The survey of nursing students' ethical sensitivity. Biol Med. 2016;8(5):1-4.
Valentine S, Godkin L, Page K, Rittenburg T. Gender and ethics: ethical judgments, ethical intentions, and altruism among healthcare professionals. Gender in management. An International Journal. 2009; 24(2):112-30.
Pedersen B, Sivonen K. The impact of clinical encounters on student nurses’ ethical caring. Nurs Ethics 2012; 19(6):838-848.
Kilic Akca N, Simsek N, Efe Arslan D, Senturk S, Akca D. Moral sensitivity among senior nursing students in Turkey. International Journal of Caring Sciences. 2017;10(2):1031-1039.
Gürdoğan EP, Aksoy B, Kınıcı E. Hemşirelik öğrencilerinin etik duyarlılık düzeyleri ve mesleki değerler ile ilişkisi . Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2018;5(3):147-154.
Taylan S, Arslan S. Hastane öncesi alanda ve hastane acil servislerinde çalışan sağlık ekibinin etik duyarlılıklarının belirlenmesi. Mersin Univ Saglık Bilim Derg. 2017;10(2):100-112.