Denizle İrtibatlı Akarsularda Deniz Suyu Girişiminin İrdelenmesi: Antalya Acısu Deresi Örneği

Antalya’da tarımsal faaliyetlerin yoğun olarak yapıldığı 24 420 ha genişliğindeki Köprüçay sulama sahasında Aksu Çayı ile Köprüçay Irmağı arasında yer alan Acısu Deresinin güney havzasında taban suyu elektriksel iletkenlik (EC) değerlerinin yer yer deniz suyu elektriksel iletkenlik değerine yakın değerlere kadar yükseldiği yapılan çalışmalarla saptanmıştır. Özellikle denize yakın kıyı kesimlerdeki olası deniz suyu girişiminin, gerek taban suyunun niceliği ve niteliğine gerekse toprak tuzluluğuna olumsuz etkileri olabilmektedir. Bu araştırmada, Acısu Deresi boyunca denizden iç kısımlara doğru olası deniz suyu girişiminin irdelenmesi; EC, pH ve nitratın (NO3) denizden uzaklaştıkça değişkenliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 2010 yılı haziran ayında, Acısu Deresinin denize mansaplandığı noktadan membaaya doğru ortalama 200 m aralıklarla 10 km’lik bir akarsu kesitinde örnekleme yapılmıştır. Su örnekleri; dere ekseninden ve su yüzünden itibaren yaklaşık 50 cm derinlikten ve 48 noktadan alınmıştır. Alınan su örneklerinde elektriksel iletkenlik (EC), pH ve NO3 analizleri yapılmıştır. Acısu Deresinin mansaptan membaaya doğru 10 km’lik kesimi için ortalama EC değeri 4.70 dS m-1 bulunmuştur. Minimum ve maksimum tuzluluğunun sırasıyla 1.18 ve 9.37 dS m-1 olduğu belirlenmiştir. Ortalama pH değeri 7.98 olup, 7.89 – 8.09 arasında bir değişim göstermiştir. Benzer şekilde minimum ve maksimum NO3 değerleri 2.20 – 9.24 mg l-1 arasında olup ortalama değer 3.01 mg l-1 hesaplanmıştır. Dere ekseni boyunca, mansaptan membaya doğru gidildikçe EC değerleri için azalan bir trendin varlığı belirlenmiştir. Acısu Deresinin Akdeniz’e döküldüğü noktada tuzluluk 44.20 dS m-1 iken, denizden yaklaşık 6.5 km’lik mesafeden sonra tuzluluğun 3 dS m-1’den daha küçük değerler aldığı saptanmıştır. Dereye atıkların karıştığı noktalarda NO3 konsantrasyonlarında artışlar gözlenmiştir. Elde edilen bulgular, Acısu Deresi aracılığıyla denizden içeri doğru önemli oranda tuzlu su girişinin varlığını ortaya koymaktadır.

Investigation of Seawater Intrusion in Streams Connected to the Sea: An example of Acısu Creek of Antalya

Some studies showed that electrical conductivity of groundwater in some places at South basin of Acısu Creek, located between Aksu Stream and Köprüçay River, reaches to the electrical conductivity value of the seawater. The area is located in Köprüçay Irrigation District which covers about 24 420 ha and is one the important intensive agricultural production area in Antalya. Possible seawater intrusion especially in sea front areas may have negative impacts on either water table level and groundwater quality or soil salinity. In this study, investigation of possible seawater intrusion in inland throughout Acısu Creek; determination of the variability in EC, pH and nitrate (NO3) behavior away from the river mouth to the spring were aimed. For this purpose, in June 2010, with an average of each 200 m, sampling was realized for 10 km cross-section part of Acısu Creek through the river mouth to the spring. Water samples were taken from the creek center line at 50 cm depth and total 48 points. Electrical conductivity (EC), pH and NO3 analysis of the samples were done and the results were evaluated. Average EC value of 4.70 dS m-1 was obtained for 10 km cross-section part of Acısu Creek through the river mouth to the spring. Minimum and maximum salinities of the Creek water were 1.18 and 9.37 dS m-1. Water pH values were between 7.89 and 8.09, with average of 7.98. Similarly, water NO3 values were ranged from 2.20 to 9.24 mg l-1 with average value of 3.01 mg l-1. Acısu Creek through the river mouth to the spring, a decreased trend was obtained for EC value. It is observed that, EC values were less than 3 dS m-1 after about 6.5 km away from the sampling line while water salinity was 44.20 dS m-1 at the point that Acısu Creek flow into Mediterranean Sea. Increasing NO3 concentrations was observed in points at which some wastes are discharged into the Creek. Obtained evidences show that there is high level of seawater intrusion to the inland throughout Acısu Creek
Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2008
  • Yayıncı: Nobel Bilim ve Araştırma Merkezi Limited