Bu çalışmada ekmeklik buğdaylarda (Triticum aestivum L.) salisilik asitin bir analogu olan bitki aktivatörü acibenzolar-S-methyl (ASM)’in kök ve kökboğazı çürüklüğüne sebep olan F.culmorum’un gelişimine etkisini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışma sera koşullarında deneme kasalarında 8 ekmeklik buğday çeşidi ile 0.24 ve 0.48 g/l ASM dozları kullanılarak 2007–2008 yılında yürütülmüştür. F.culmorum 1x106 yoğunluğunda toprağa inokule edilmiş, ASM ise bitkiler kardeşlenme döneminde iken yapraktan uygulanmıştır. ASM’nin 0.48 g/l dozu fitotoksik etkiden dolayı değerlendirilememiştir. Hastalık şiddeti, bitki boyu, bitkide başak sayısı, başak boyu ve kök uzunluğu değerleri yönünden istatistikî olarak bütün uygulamalar % 1 seviyesinde önemli bulunmuştur. ASM uygulaması ile hastalık şiddetinde ortalama % 21.81 oranında görülen düşüşün yanında; bitki boyunda % 23.36, başak sayısında % 48.31, başak boyunda % 24.31 ve kök uzunluğunda ise % 7 oranında bir azalma da görülmüştür. Denemede kullanılan çeşitlerin hastalık şiddeti yönünden ASM uygulamasına tepkileri farklı olmuştur. ASM uygulaması ile hastalık şiddetinde Ceyhan–99 çeşidinde % 11.42, Karacabey’de % 13.43, Beşköprü’de % 15.36, Hanlı’da % 21.14, Adana-99’da % 21.49, Pandas’da % 23.77, Seri-82’de % 26.65, Bandırma çeşidinde ise % 37.22 oranında azalma meydana geldiği tespit edilmiştir. ASM buğdaylarda kökçürüklüğü hastalıklarının kontrolünde sistemik kazandırılmış dayanıklılık yolu ile yeni yaklaşımlar sağlayabilir fakat pratikte kullanımı için fitotoksik etkisinden dolayı üzerinde çalışılması gerekmektedir.

In this study, the effect of plant activator acibenzolar-S-methyl (ASM), an analog of salicylic acid, on the development of F.culmorum caused root and foot rot disease on the some bread wheat (Triticum aestivum L.) varieties was aimed to investigate. This study was carried out using 0.24 and 0.48 g/l ASM dosages on 8 bread wheat varieties in the trial boxes under greenhouse circumstances in 2007-2008. F.culmorum was inoculated to the soil at the concentration of 1x106, and ASM was applied to the leaves when the plants in tillering period. The dosage of 0.48 g/l ASM couldn't be evaluated because of phytotoxic effect. All applications were found significant statistically at the level of 1% in terms of the disease intensity, the plant height, the number of spike on a plant, the spike height, and the root height. After ASM application, along with the averagely 21.81% decrease in disease intensity; in proportions to 23.36% at the plant height, 48.31% at the number of spikes, 28.31% at the spikes height, and 7% the root height decreasing occurred. Reactions of the wheat varieties used in this study to ASM application differentiated from each other in terms of the disease intensity. With the ASM application, decreases in proportions to 11.42% at Ceyhan-99, 13.43% at Karacabey, 15.36% at Beşköprü, 21.14% at Hanlı, 21.49% at Adana-99, 23.77% at Pandas, 26.65% at Seri-82, and 37.22% at Bandırma varieties happened in the disease intensity. ASM can provide new approaches about the control of root and foot rot disease through systemic acquired resistance, but it needs to be studied more because of its phytotoxic effect for using in practice