Ondokuzuncu yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu’nda, modern devlet paradigmasının kabul görmeye başlamasıyla birlikte, devlet-toplum ilişkileri de bu meyanda yeni bir boyut kazandı. Devlet “memaliki şahaneden vatana” dönüşürken, halk da reayadan vatandaşa dönüşmüştür.1 Buna koşut olarak, batıda bürokratik devlet modeli zafer kazanmışken, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki “ancien regime”de2 modernitenin karşı kıyılarına çarpıp parçalanma evresine girmişti.