Tek Parti Yönetimi Kurulurken Manisa’da Genel Seçimler (1923-1931)

1920 yılında açılan I. TBMM, İstiklal Savaşı’nın ardından seçimle yenilendi. 1923 Nisan’ında alınan yenileme kararının ardından, seçim çalışmalarına başlandı. Bu, tek parti dönemi kurulurken gidilen ilk seçimdir. Manisa bağlamında 1923 milletvekili seçimi, özellikle adayların belirlenmesinde yerelde etkili olan şahısların belirleyici olduğu bir seçimdir. Ülke genelinde yaklaşık 3 ay süren bu seçimler, Manisa’da beş haftada tamamlandı. Manisa bu seçimde Meclis’e 9 milletvekili gönderdi. 1927 milletvekili seçimi, yalnızca CHF adaylarıyla gerçekleştirilen onaylama tarzında bir seçimdir. Ülke genelinde “ikinci seçmen” seçimleri 10 Ağustos’ta, milletvekili seçimleri ise 8 Eylül 1927’de tamamlandı. Manisa’da ülke genelinden farklı olarak, milletvekili seçimi 2 Eylül günü başladı ve bitirildi. Manisa’dan yine 9 milletvekili seçildi. 1931 genel seçimi normal tarihinden yaklaşık 7 ay önce yapıldı. CHF, 63 seçim çevresinin 22’sinde, bağımsız adaylar için 30 kontenjan ayırdı. 9 milletvekili seçilecek olan Manisa’dan, CHF 8 aday gösterdi, 1 adayın yerini bağımsızlara ayırdı. Manisa’da “ikinci seçmen” seçimi 4-13 Nisan’da gerçekleştirildi. Milletvekili seçimi ise bütün ülkede olduğu gibi 24 Nisan’da gerçekleştirildi. Sonuçta 8 CHF adayı ile bağımsız aday kontenjanından İsmet Paşa ikinci seçmenler tarafından Manisa milletvekili seçildiler. 

General Elections in Manisa which is Established One Party Management (1923-1931)

Established in 1920, the First Grand National Assembly was renewed by election after the Turkish War of Independence. Groundwork for the election was put into place upon the renewal decision in April 1923. This election marks the beginning of the single-party period. Individuals with extensive local influence played a significant role in determining the candidates for the 1923 deputy election in Manisa. Spanning over three months on a national level, elections in Manisa was completed in only five weeks. Manisa sent nine deputies to the Assembly with this election. 1927 deputy election was held only with the CHF candidates, and it was more of an acknowledgment than an election. The “secondary voter” election was concluded on August 10, 1927, and the deputy elections on September 8. Unlike the National election, Manisa started and concluded its deputy election on September 2. Once again, nine deputies were elected in Manisa. The general election of 1931 was held seven months early. CHF reserved 30 seats for independent candidates in 22 out of 63 constituencies. Eight candidates from CHF were running in Manisa, which had a total of nine seats, and one spot was reserved for an independent candidate. The “secondary voter” elections in Manisa were held between April 4 and 13. Deputy election was held on April 24, same as the rest of the country. Eventually, secondary voters elected eight CHF candidates, and İsmet Pasha for the independent seat.

___

  • ABE 2009 Atatürk’ün Bütün Eserleri, C. 25, Kaynak, İstanbul.
  • Çoker 1996 Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi TBMM IV. Dönem 1931-1935, II. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
  • Erdoğan 2000 Melda Erdoğan, 1923 Seçimleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
  • Güneş 1991 İhsan Güneş, “1923 Seçimlerinde Oylar Nasıl Kullanıldı?”, AÜ Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XLVI/1-2 (Ocak-Haziran 1991) s. 253-264.
  • Karaosmanoğlu 1984 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, İstanbul.
  • Olgun 2011 Kenan Olgun, “Türkiye’de Cumhuriyetin İlanından 1950’ye Genel Seçim Uygulamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXVII/79 (Mart 2011), Ankara, s. 1-36.
  • Öztürk 1995a Kâzım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM – II. Dönem 1923-1927, III. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
  • Öztürk 1995b Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM III. Dönem 1927-1931, TBMM Vakfı, Ankara.
  • Uyar 1999 Uyar, Hakkı, “Tek Parti Döneminde Seçimler”, Toplumsal Tarih, 11/64 (Nisan 1999), s. 21-31.