Osmanlı toplum ve kültür hayatı üzerinde etkili olan müesseselerin başında vakıfların geldiği bilinmektedir. Vakıflar dinî, ilmî, iktisadî, beledi, siyasî, içtimaî, vs. gibi alanlarda yapmış oldukları faaliyetlerle toplumun her kesimine hitap edebilmişlerdir. H.1088/M.1677’de kurulan el—Hâc Mehmed Efendi vakfı da faaliyet sahası olan İstanbul ve Edirne’de eğitim ve öğretim alanında topluma hizmet götürmek amacıyla kurulmuş bir vakıftır. Her ne kadar Kadıasker Câmii ile Yakut Paşa Mescidi’nin aydınlatılması ve su yollarının tamirine yönelik şartlar görülüyorsa da, vakıf gelirlerinin çok büyük bir kısmının eğitim ve öğretime tahsis edildiği anlaşılmaktadır