Toprak Radon (222Rn) Gazı Anomalilerinin ARIMA Analizi

Özet: Zaman serileri analizi, istatistik, ekonomi, fizik ve mühendislik gibi bilim dallarında geniş uygulama alanına sahiptir. Zaman serisi analizi, değişkenlerin gelecekteki değerlerinin doğru bir şekilde tahmin edilmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmada, bir deprem öncüsü olarak bilinen toprak radon gazı (222Rn) ölçümleri ile bir zaman serisi oluşturulmuştur. Bu veriler kullanılarak, otoregresif süreçler (ARIMA) yardımıyla dinamik sistem modellemesi yapılmıştır. ARIMA; zaman serileri analizinde, zaman içerisinde rastgele gerçekleşen bir stokastik (olasılıksal) sürecin veya hatalarının modellenmesidir. ARIMA modeli, temelde Box-Jenkins modeline dayanmaktadır. Box-Jenkins modeli, tek değişkenli zaman serilerinin ileriye dönük tahmin ve kontrolünde kullanılan istatistiksel tabanlı bir yöntemdir. Elde edilen sonuçlar, ARIMA modellerinin tahmin konusundaki başarısını göstermektedir. Anahtar kelimeler: Zaman Serileri Analizi, Radon Gazı (222Rn), ARIMA ARIMA Analysis of Soil Radon (222Rn) Gas Anomalies Abstract: Time series analysis, has wide applications in statistics, economics, physics and engineering such disciplines. This method used for estimate correctly future values of the variables. In this study, is formed a time series with soil radon gas (222Rn) measurements known as a pioneer of an earthquake. Dynamic system modelling was performed with autoregressive (ARIMA) modelling process by used these measurements. ARIMA; time series analysis is modelled of the recoverable over time a random stochastic (probabilistic) process or its errors. ARIMA model is based on Box-Jenkins model. Box-Jenkins model is a statistically based method which is used forward-looking forecasting and control of univariate time series. The obtained results, ARIMA model is indicating success in predict subject. Key words: Time Series Analysis, Radon Gas (222Rn), ARIMA

Toprak Radon (222Rn) Gazı Anomalilerinin ARIMA Analizi

Time series analysis, has wide applications in statistics, economics, physics and engineering such disciplines. This method used for estimate correctly future values of the variables. In this study, is formed a time series with soil radon gas (222Rn) measurements known as a pioneer of an earthquake. Dynamic system modelling was performed with autoregressive (ARIMA) modelling process by used these measurements. ARIMA; time series analysis is modelled of the recoverable over time a random stochastic (probabilistic) process or its errors. ARIMA model is based on Box-Jenkins model. BoxJenkins model is a statistically based method which is used forward-looking forecasting and control of univariate time series. The obtained results, ARIMA model is indicating success in predict subject

___

  • Tanner A.B., 1964. Physical and Chemical Control on Distribution of Radium-226 and Radon-222 in Ground Water near Great Salt Lake, Utah, in The Natural Radiation Environment, edited by J: A. S. Adams and W. M. Lowder, University of Chicago Pres, Chicago, pp. 253-276.
  • Planinić J., Vuković B., Radolić V., 2004. Radon time variations and deterministic chaos, Journal of Environmental Radioactivity, 75: 35-45.
  • McKenzie D. P., 1972. Active tectonics of the Mediterrannean region, Geophysical Journal of the Royal Astronomical Society, 30: 109-185.
  • Külahcı F., Şen Z., 2014. On the correction of spatial and statistical uncertainties in systematic measurements of 222Rn for earthquake prediction, Survey in Geophysics, 35: 449-478.
  • Hosking J. R.M., 1996. Asymptotic distributions of the sample mean, autocovariance, and autocorrelations of long- memory time series, Journal of Econometrics, 73: 261-284.
  • Sevüktekin M., Nargeleçekenler M., 2005. Zaman Serileri Analizi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım, p. 124-62.
  • Narayanan P., Basistha A., Sarkar S., Sachdeva K., 2013. Trend Analysis and ARIMA modeling of pre-monsoon rainfall data for western India, Comtes Rendus Geoscience, 345: 22-27.
  • Wang Y., Wang J., Zhao G., Dong Y., 2012. Application of residual modification approach in seasonal ARIMA for electricity demand forecasting: A case study of China, Energy Policy, 48: 284-294.
  • Erdoğan E., 2006. Zaman Serilerinde ARIMA Modelleri, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla, 142s.
  • Fatih KÜLAHCI e-posta: fatihkulahci@firat.edu.tr
  • Seçil NİKSARLIOĞLU e-posta: sniksarlioglu@firat.edu.tr
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2006
  • Yayıncı: Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Zr, I, Pr, Au ve Pb Fotonötron Reaksiyon Tesir Kesitleri

Hüseyin SALMAN, Ufuk AKÇAALAN, Rıdvan ÜNAL, H. Ali YALIM, Bekir ORUNCAK

Borlama Süresinin Düşük Karbonlu Mikro Alaşımlı Çeliklerin Sertlik Değerleri Üzerine Etkisi

Nursen TURKU, Şule DOĞAN, Nazım UÇAR, Adnan ÇALIK

Eğirdir Gölü’nün (Isparta) Suyunda, Sedimentinde ve Gölde Yaşayan Sazan’ın (Cyprinus carpio L., 1758) Bazı Doku ve Organlarındaki Ağır Metal Düzeylerinin Belirlenmesi

Hüseyin KAPTAN, Selda TEKİN ÖZAN

Ag-Katkılı BiPbSrCaCuO Seramiklerinin SEM ve XRD Analizleri

Ali UZUNOĞLU, Gönül BİLGEÇ AKYÜZ, Gönül BİLGEÇ AKYÜZ

Eriyik Tuz Reaktörlerinde Yakıt Malzemesi Olarak Kullanılan Na Çekirdeğinin Üretim Tesir Kesiti Hesaplamaları

S. Sedat DOĞAN, Veli ÇAPALI, Hasan ÖZDOĞAN, Abdullah KAPLAN

Metan Molekülünün Elektron Etkisiyle İyonlaşma Dinamiğinin Çakışma Tekniği ile İncelenmesi

Nimet IŞIK, Semiha BAHÇELİ, Mevlüt DOĞAN

Farklı Omurgalı Türlerinde Bazı Sindirim Kanalı Bölgelerinin Histolojik ve Histokimyasal Yapısı

Nurgül ŞENOL, Dilek BAYRAM, Özlem YEŞİL

CdS İnce Filmlerinin Değişik Açılarda Spektroelipsometrik Karakterizasyonu

Olcay GENÇYILMAZ, Ferhunde ATAY, İdris AKYÜZ

27 Al, 54 Fe, 58 Ni ve 90 Zr Hedef Çekirdekleri İçin 10–30 MeV Enerji Aralığında (γ,p) Reaksiyon Tesir Kesiti Hesaplamaları

Veli ÇAPALI, Hasan ÖZDOĞAN, S. Sedat DOĞAN, Abdullah KAPLAN

M(4-Pridinkarboksialdehid)Ni(CN)4.nG Hofmann Tipi Konak-Konuk Bileşiklerinin Kırmızıaltı Spektroskopik Özelliklerinin İncelenmesi (M = Ni, Cd ve G = 1,4-Dioksan)

Zeki KARTAL, Ömer İlhan KARATEPE