YILDIRIM DEMİR, NURİNİSA ESENBUĞA, ÖMER CEVDET BİLGİN

İvesi Koyunlarının Et Kalitesini Değerlendirmede Temel Bileşenler Analizinin (PCA) Kullanılması

Bu çalışmada, İvesi koyunlarda et kalitesini belirlemek amacıyla ölçülen farklı özellikler, Temel Bileşenler Analiz (PCA) yöntemi kullanılarak bütüncül bir yaklaşımla ve görsel olarak değerlendirilmiştir. Yirmi beş baş 10 aylık yaştaki İvesi koyunun m. longissimusdorsi kasından et numuneleri alınmış ve et kalitesi üzerine etkili olduğu düşünülen onyedi değişken Temel Bileşenler Analizi yöntemi ile detaylı bir şekilde irdelenmiştir. Et kalitesinde gözlenen toplam varyansın önemli bir bölümünün fiziksel özelliklerden pH; renk değerlerinden L* ve a*; kimyasal özelliklerden kül, protein ve yağ; duyusal özelliklerden gevreklik, sululuk, flavor, genel kabul edebilirlik ve yutmadan önceki çiğneme sayısından kaynaklandığı görülmüştür. Sonuç olarak toplam varyansın %68.91’lik kısmının ilk dört temel bileşen tarafından açıklanmış olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Temel bileşen analizi (PCA), Et kalitesi; İvesi koyun

PDF

___

[1] Kopuzlu, S., Onenc, A., Bilgin, O.C., Esenbuga, N. 2011. Determination of Meat Quality Through Principal Components Analysis. The Journal of Animal & Plant Science, 21(2), 151-156.
[2] Destafanis, G., Barge, M.T., Brugiapaglia, A., Tassone, S. 2000. The Use of Principal Component Analysis (PCA) to Characterize beef. Meat Science, 56, 255-259.
[3] Pearson, K. 1901. On Lines and Planes of Closest Fit to Systems of Points in Space. Philosophical Magazine, 2, 579-582.
[4] Hotelling, H. 1933. The Most Predictable Criterion. Journal of Educational Psychology., 26, 139-142.
[5] Everitt, S.B., Dunn, G. 2001. Applied Multivariate Data Analysis. Second Ed, John Wiley & Sons Ltd, London, 335s.
[6] Cañeque, V., Perez, C., Velasco, S., Diaz, M.T., Lauzurica, S., Alvarez, I., Ruiz de Huidobro, F., Onega, E., De la Fuente, J. 2004. Carcass and Meat Quality of Light Lambs Principal Component Analysis. Meat Science, 67, 595-605.
[7] Karlsson, A. 1992. The Use of Principal Component Analysis (PCA) for Evaluation Results from Pig Meat Quality Measurements. Meat Science, 31, 423-433.
[8] Laville, E., Martin, V., Bastien, O. 1996. Prediction of Composition Traits of Young Charolais Bull Carcasses Using a Morphometric Method. Meat Science, 44 (1-2), 93-104.
[9] Hernandez, P., Pla, M., Oliver, M.A., Blasco, A. 2000. Relationships Between Meat Quality Measurements in Rabbits Fed with Three Diets of Different Fat Types and Content. Meat Science, 55, 379-384.
[10] Akçay, A., Yakan, A., Ünal, N. 2014. Bafra (Sakız x Karayaka G1) Kuzularında Et Kalitesinin Değerlendirilmesinde Alternatif bir Yaklaşım: Temel Bileşenler Analizi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 11(2), 105-110.
[11] Aurand, L. W., Woods, A. E., Well, M.R. 1987. Food Composition and Analysis. An Avi Book, New York, USA, 690s.
[12] Rödel, W. 1992. Measurement Magnitudes and Transportable Measuring Instruments for in Factory Quality Control. Fleischwirtsch, 72(7), 995-1001.
[13] AOAC, 1990. Oﬃcial Methods of Analysis of the Association of Oﬃcial Analytical Chemists. 15th ed. Arlington, VA: Association of Analytical Chemists.
[14] Esenbuga, N., Yanar, M., Dayıoğlu, H. 2001. Physical, Chemical and Organoleptic Properties of Ram Lamb Carcasses from Four Fat-tailed Genotypes. Small Ruminant Research, 39, 99-105.
[15] Lemon, D.W. 1975. An improved TBA test for rancidity. New Series Circular No. 51. Halifax Laboratory, Halifax Nova Scotia, Canada.
[16] Kılıç, B., Richards, M.P. 2003. Lipid Oxidation in Poultry Döner Kebap: Pro Oxidative Factors. Journal of Food Science, 68, 688-689.
[17] Tauchmann, F. 1987. Methoden der Chemischen Analytic von Fleisch und Fleischwaren. Bundensanstalt für Fleiscforschung, Klumbach, DE, 80s.
[18] Özdamar, K. 2010. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-2 (Çok Değişkenli Analizler). 7. Baskı, Kaan Kitapevi, Eskişehir, 506s.
[19] Bilgin, Ö.C., Önenç, A., Esenbuğa, N. 2004. Sığır Eti Kalitesini Değerlendirmede Temel Bileşenler Analizinin Kullanılması. IV. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 2, 373-378, Isparta.
[20] SPSS Inc. 2004. SPSS Base 13.0 for Windows. Chicago, IL, SPSS Inc.
[21] Alpar, R. 2011. Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. 3. Baskı, Detay Yayıncılık, Ankara, 853s.