TONGUÇ OSMAN MUTLU, HALİL ERDEM AKOĞLU, HALİL EVREN ŞENTÜRK, ALİ AĞILÖNÜ, Ömer ÖZBEY

ANTRENÖR ADAYLARININ İLETİŞİM VE LİDERLİK BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

İnsanlar hayatları boyunca belirli amaçları gerçekleştirmek için çabalarken bu amaçları gerçekleştirmede onlara yön verecek liderlere ihtiyaç duymaktadırlar. Bu durum spor yapan insanlar içinde geçerlidir ve gerek bireysel gerek takım sporcusu olsun, kendisini yönlendirecek ve en üst seviyede gelişimlerine katkı sağlayacak liderlere ihtiyaç duymaktadır. Antrenörler, sporcular için genellikle lider konumundadır ve sporcular üzerinde büyük etkisi olmakla beraber başarılı antrenörlerin sporcularla iletişim becerilerinin ve motivasyon seviyesinin daha yüksek olması beklenmektedir. Bu araştırma antrenörlük kurslarına katılan antrenör adaylarının iletişim ve liderlik becerilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Nicel araştırma modelinin benimsendiği bu çalışmada ilişkisel tarama deseninden yararlanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017 yılında Spor Genel Müdürlüğü bünyesinde açılan birinci kademe yardımcı antrenör yetiştirme kurslarına katılan 287 (188 erkek ve 99 kadın) antrenör adayı oluşturmuştur. Üç bölümden oluşan anketin birinci bölümünde “Kişisel Bilgi Formu” kullanılırken, ikinci bölümünde ise Korkut (1996) tarafından geliştirilen “İletişim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği” (İBDÖ) kullanılmıştır. Son bölümde ise Luthans (1992) tarafından geliştirilen ve Çömert (1999) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Liderlik Yönelimi Anketi” kullanılmıştır. Verilerin normallik dağılımlarına bakılmış ve normal dağılım göstermediği için non- parametrik testlerden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler Korelasyon, Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis H analizlerine tabi tutulmuştur. Sonuç olarak antrenör adaylarının iletişim becerileri arttıkça göreve yönelik (r =0,55**) ve insana yönelik (r=0,54**) liderlik becerilerinin de arttığı tespit edilmiştir. Göreve yönelik liderlik becerileri artan antrenörlerin insana yönelik liderlik becerilerinde de artış olduğu sonucuna varılmıştır. Kadınların, erkeklere göre iletişim becerileri (X=158,34, p<0,05) ve insana yönelik (X=163,97, p<0,05) liderlik özelliklerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Antrenör, Liderlik, İletişim

PDF

___

Akbaş E (2014): Voleybol bölgesel liginde oynayan sporcuların antrenörle iletişim becerilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Alfermann D, Lee MJ, Wurth S (2005): “Perceived Leadership Behavior And Motivational Climate As Antecedents Of Adolescent Athletes` Skill Development, Athletic Insight”, The Online Journal Of Sport Psychology, 7(2).
Antrenör Eğitimi Yönetmeliği (2003): T. C. Resmi Gazete, 01.01.2003.
Ateş, C, Yıldız, Y, Yıldız, K (2018): Profesyonel basketbol ve voleybolcuların antrenör iletişim beceri düzeyleri algısı ve sporcuların kaygı düzeylerinin araştırılması. Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 5(3), 40-52.
Başer E (1994): Futbolda psikoloji ve başarı. İstanbul:Yayınevi Yayıncılık.
Baykara Pehlivan K (2005): Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir çalışma. İlköğretim-Online. 4(2), 17-23. http://ilkogretim-online.org.tr
Black KA (2000): Gender differences in adolescents’ behavior during conflict resolution tasks with best friends. Adolescence, 35(139), 499-512.
Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F (2017): Bilimsel araştırma yöntemleri, 23. baskı, Ankara: Pegem Akademi.
Çekmecelioğlu HG (2014): Göreve ve insana yönelik liderlik tarzlarının örgütsel bağlılık, iş performansı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkileri. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28, 21-24.
Çoban, S (1999): Yöneticilerin yaratıcılık düzeyleri ile liderlik tarzları arasındaki ilişki. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
DuBrin, AJ (1997): Personal magnetism: Discover your own charisma and learn to charm, inspire, and influence others. U.S.A.: AMACOM Books.
Ergun T (1981): Türk kamu yönetiminde önderlik davranışı. TODAİ, Ankara.
Görür D (2001): Lise öğrencilerinin iletişim becerilerini değerlendirmelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
House RJ, Howell JM (1992): Personality and Charismatic Leadership. The Leadership Quarterly, 3, 81-108.
Etikan İ, Musa SA, Alkassim RS (2016): Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American journal of theoretical and applied statistics. 5(1), 1-4.
Kerr, S, Schriesheim, CJ, Murphy, CJ, Stogdill, RM (1974): Toward a contingency theory of leadership based upon the consideration and initiating structure literature, Organization Behavior and Human Performance, 12, 62‐82
Keshtan MH, Ramzaninezhad R, Kordshooli SS, Panahi PM (2010): “Relationship between collective efficacy and coaching behaviors in professional volleyball league of ıran clubs. World Journal Of Sport Sciences, 3 (1), 01-06.
Kılınç T. (2002): Liderlik Üzerine Bir Analiz”, www.hastanedergisi.com/sayi15/. (Erişim Tarihi 14. 10. 2018).
Konter E (1996): Bir lider olarak antrenör. 1. baskı, İstanbul:Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Korkut F (1996): İletisim Becerilerini Değerlendirme Ölçeği’nin geliştirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi, 2(7):18-23.
Korkut F (1997): Üniversite öğrencilerinin iletişim becerilerini değerlendirmeleri. IV Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi bildirileri, 208-218, 10-12 Eylül 1997, Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
Korkut F (2005): Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
Köleşoğlu G (2009): İlköğretim öğretmenlerinin liderlik özellikleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki (İstanbul İli Beyoğlu İlköğretim Okullarında bir uygulama). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Körük, E, Biçer, T, Donuk, B (2003): Amatör futbol antrenörlerinin liderlik davranış tipleri kullandıkları motivasyon tekniklerinin belirlenmesi, İ.Ü. Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 53-57.
Laios A (2005): Communication problems in professional sports: the case of Greece, Corporate Communications: An International Journal, 10 (3), 252 – 256
Luthans F (1992): Organizational behavior. 4th ed,, New Jersey: Mcgraw-Hill.
Martens R (1998): Başarılı antrenörlük (Çev. Tuncer Büyükonat), 1. baskı, İstanbul:Beyaz Yayıncılık.
McDowell EE (1993): An exploratory study of gta's attitudes toward aspects of teaching and teaching style. The Annual Meeting Of The Speech Communication Association, Miami.
McGregor, D (1970): Theory X and theory Y. Organization Theory, 358-374.
Mutlu, TO, Şentürk, HE, Zorba, E (2014):Üniversite öğrencisi tenisçilerde empatik eğilim ve iletişim becerisi. International Journal of Science Culture and Sport, 2 (1), 129-137. DOI: 10.14486/IJSCS85
Onağ ZG, Güzel P, Özbey S (2013): Futbol antrenörlerinin görüşlerine göre, takım başarısını etkileyen faktörler: Nitel bir araştırma. Pamukkale Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 125-145.
Reed VA, McLeod K, McAllister L (1999): Importance of selected communication skills for talking with peers and teachers: adolescent’ opinions. Language Spech and Hearing Services in Schools, 30(1), 32-49.
Selağzı, S, Çepikkurt, F (2014): Antrenör ve Sporcu İletişim Düzeylerinin Belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9 (1), 11-18.
Stoner, JAR, Freeman, RE (1992): Management. New Jersey: Prentice Hall, USA.
Tepeköylü Ö (2007): Beden eğitimi ve spor yüksekokulu (BESYO) öğrencilerinin iletişim becerisi algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
Üstün B (2005): Çünkü iletişim çok şeyi değiştirir. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2), 88-94.
Widmeyer WN, Brawley LR, Carron AV (2002): The effect of group size ın sport. Journal of Sport And Exercises Psychology, 49, 372-380.
Yeşil, A (2016): Liderlik ve Motivasyon Teorilerine Yönelik Kavramsal Bir İnceleme. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(3), 158-180.
Yılmaz, İ (2007): Sporcu algıları çerçevesinde farklı spor branşlarındaki antrenörlerin liderlik davranış analizleri ve iletişim beceri düzeyleri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.