Hukuk Devleti İlkesi Bağlamında Takdir Yetkisi ve Yerindelik Denetimi İlişkisi
Hukuk devleti ilkesinin en temel gereklerinden birisi idari işlem ve eylemlerin yargı denetimine tabi olmasıdır. Ancak yargı mercilerinin söz konusu denetimi işlemin hukuka uygunluğu ile sınırlıdır ve yerindelik denetimi yapmaları mümkün değildir. Bu durum kuvvetler ayrılığı ilkesinin bir gereği niteliğindedir. Yerindelik denetimi ile ilgili önemli hususlardan birisi de takdir yetkisi ve bağlı yetki kavramlarıdır. Bağlı yetki bulunduğu durumlarda idari işlemin yerindeliğini hukuk kuralları belirlemektedir ve bu durumlarda idarenin söz konusu kurallara uygun davranıp davranmadığı her zaman için denetlenebildiği söylenebilir. İdarenin takdir yetkisinin bulunduğu durumlarda ise yerindelik denetimi sorunu söz konusu olmaktadır. Bu noktada takdir yetkisinin denetimi hususunda hukuka uygunluk ve yerindeliğin sınırlarının çizilmesi gerekmektedir. Çalışmamızda da hukuk devleti ilkesi çerçevesinde yerindelik denetimi yasağı, yargı kararlarıyla birlikte incelenmeye çalışılacaktır.
___
- AKILLIOĞLU Tekin, “Yönetsel Yargı ve Denetimin Etkinliği”, Amme İdaresi Dergisi, C.23, S.1, 1990
AKKUŞ, Selâhattin, Genel Kamu Hukuku, İstanbul, 2006
AKYILMAZ Bahtiyar/SEZGİNER Murat/KAYA Cemil, Türk İdare Hukuku, Seçkin Yayınları, 7. Bası, Ankara 2016, s.148
ALİM Ümit, Türk Hukukunda Yasama Kısıntısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya 2008
ATAR, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, Güncellenmiş B. 6, Konya, 2011
AZRAK Ali Ülkü, “İdari Yargı Denetiminin Sınırı Olarak İdarenin Takdir Yetkisi”, İdare Hukuku İlimleri Dergisi, Aralık 1985, Y.6, S.1-3
BOZ Selman Sacit, İdare Hukukunda Haklı Beklentinin Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017
ÇAĞLAYAN Ramazan, “Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.7, S.3-4, Aralık 2003
ÇAĞLAYAN Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara 2011
ÇOBAN, Ali Rıza, Hukuk Devleti Hukuki Bir İlke Siyasi Bir İdeal, Ankara, 2008.
Dergisi, C. 20, S.4
DURAN, Lütfi, “ İdari İşlem Niteliğinde Yargı Kararıyla Vergi Davalarının Çözümü”, Amme İdaresi Dergisi, C. 20, S.4
ERDEMİR, Nevzat, “Hukuk Devleti ve Savunma Hakkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.1, 1988
EVREN, Teoman, “Hukuk Devleti”, Ankara Barosu Dergisi, S. 1, 1985
GİRİTLİ, İsmet / BİLGEN, Pertev /AKGÜNER, Tayfun /BERK Kahraman, İdare Hukuku, Der Yayınları, İstanbul 2015.
GÖZLER Kemal/KAPLAN Gürsel, İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınları, 11. Baskı, Bursa 2011
GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, B. 14, Bursa, 2013
GÖZÜBÜYÜK A. Şeref, Yönetsel Yargı, 32. Bası, Ankara 2012
GÖZÜBÜYÜK, A.Şeref, Yönetim Hukuku, Turhan Yayınları, 24. Baskı, Ankara 2006
GÖZÜBÜYÜK A. Şeref/TAN Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 8. Bası, Ocak 2016
GÜNDAY Metin, “1982 Anayasasına Göre, İdari Yargı Denetiminin Kapsamı ve Sınırları”, İdari Yargı, Birinci Kitap, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Danıştay Matbaası, Ankara 1991
GÜRAN Sait, Danıştay ve İdari Yargı 140. Yıl Sempozyumu, Danıştay Tasnif ve Yayın Bürosu Yayınları, No: 77, 12 Mayıs 2008
GÜRBÜZ, Taşbaş, Zeliha, Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Hukuk Devleti, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1991
HACIİBRAHİMOĞLU Nurhan, Yargı Kararları Işığında Takdir Yetkisi ve Yerindelik Denetimi ve 2010 Anayasa Değişikliğinin Bu Duruma Muhtemel Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012
ILICAK, Mahir Can, “Hukuk Devleti ve Yargı Gücü”, Ankara Barosu Dergisi, S. 4, 1986
KALABALIK Halil, “İdarenin Yargısal Denetiminin Sınırları ve Takdir Yetkisi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, 1997
KALABALIK Halil, İdare Hukukunun Temel Kavramları ve Kurumları, Sayram Yayınları, 5. Baskı, Konya, 2014
KÜÇÜK Adnan, “Batıda ve Türkiye Örneğinde Yargısal Aktivizm Tartışmaları Ve Yargısal Aktivizmin İyi ya da Kötü Bir Tutum Olup Olmadığı Meselesi”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl:8, S.31 (Temmuz 2017)
MUMCUOĞLU, Maksut, “Hukuk Devletinde Bağımsız Yargının Yeri ve Bağımsız Yargının Türkiye’de Gelişimi”, Ankara Barosu Dergisi, Y. 46, S. 2, Mart 1989
ODYAKMAZ, Zehra/KAYMAK, Ümit/ERCAN, İsmail, İdari Yargı, On iki Levha Yayıncılık, 11. Baskı, İstanbul 2015
ONAR Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C.1, 3. Bası, İstanbul, 1966
OYTAN Muammer, “Yargılamanın Yargılama Teknikleriyle Sınırlandırılması”, I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Ankara, 1-4 Mayıs 1990
ÖZAY İl Han, Gün Işığında Yönetim, İstanbul, 1996
ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, 1998
ÖZKORKUT, Ünal Nevin, “1876 Anayasasının Hukuk Devleti Unsurları Açısından Osmanlı Devlet Anlayışına Getirdiği Yenilikler”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.53, S. 1, 2004
SOYSAL, Mümtaz, 100 Soruda Anayasanın Anlamı, İstanbul, 1986
TAN Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 3. Baskı, Ankara, 2014
TEK, Savaş, “İdare Hukukunda İdarenin Sorumluluğu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 1, Nisan 2010,
TUNÇ, Hasan / BİLİR, Faruk / YAVUZ, Bülent, Türk Anayasa Hukuku, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş B. 2, Ankara, 2011
YAYLA Yıldızhan, “İdarenin Takdir Yetkisi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C.30, S.1
DURAN, Lütfi, “ İdari İşlem Niteliğinde Yargı Kararıyla Vergi Davalarının Çözümü”, Amme İdaresi Dergisi, C. 20, S.4
YENİCE Kazım, İdari Yargılama Usulü, Ankara 1983