Ülkemizde meyve bahçeleri topraklarının büyük bir kısmı bazik reaksiyonlu, yüksek kil ve kireç ile düşük organik madde içerikli olduklarından topraklarda strüktür bozukluğu ve özellikle mikro besin elementlerinin noksanlığı yaygın olarak görülmektedir. Bu durum meyve ağaçlarının gelişme, verim ve kalitesini olumsuz olarak etkilemektedir. Meyve bahçelerindeki bu sorunların çözümünde organik madde ve besin elementi kaynağı olarak kompostlardan yararlanılmalıdır. Bu derleme makalede ilgili güncel bilgiler tartışılmıştır. Bu bağlamda İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kemerburgaz Kompost Tesisi’nde üretilen kompostun Karaman ilinde elma bahçeleri topraklarının bazı kimyasal özellikleri, ağır metal içeriği, ağaçların gelişimi ve besin elementi ile ağır metal alımına etkilerinin belirlenmesi amacıyla 2006-2008 yılları arasında üç yıl süre ile yürütülen çakılı denemelerde artan dozlarda (0, 10 ve 30 kg/ağaç) uygulanan kompost üç bahçede de toprağın 0-30 cm ve 30-60 cm’lik katlarında kontrole göre EC, organik madde, P, S, Fe, Zn, Cu ve Mn içeriklerini önemli düzeylerde artırmıştır. Bu artışlar toprağın 0-30 cm derinliğinde 30-60 cm’ye göre daha fazla olmuştur. Kompost uygulaması ile söz konusu besin elementlerinin elma ağaçları yapraklarındaki kapsamları da önemli düzeylerde artmış olup ağaçlarda görülen Fe ve Zn noksanlıkları giderilmiştir. Kompost kullanımı ile toprak ve yaprakta Ni, Cd ve Pb miktarları önemli düzeylerde artmış olmakla birlikte ilgili yönetmeliklerde izin verilen düzeylere çıkmamıştır. Kompost uygulaması ile meyve verimi, ortalama meyve ağırlığı, ortalama meyve çapı, meyvede P, S, Fe, Zn, Cu ve Mn artarken, Cd, Cr, Ni ve Co kapsamları azalmıştır. Gıda Kodekslerinde taze meyveler için verilen sınır değerlerine göre üç bahçede de üç yıl üst üste kompost uygulanan ağaçların meyvelerindeki ağır metal kapsamlarının izin verilebilir miktarların yaklaşık %1-3’ü kadar olduğu belirlenmiştir. Yöre çiftçileri tarafından uygulanan kimyasal gübrelerin yarı dozu ile birlikte verilen 30 kg kompost/ağaç dozu en fazla meyve verimini sağlamıştır. Böylece meyve ağaçlarına kompost uygulaması ile kimyasal gübre kullanımı %50 civarında azaltılabilir.

Structure problem and especially deficiency of micro nutrients are commonly seen in soils of fruit orchards of our country, due to soils have alkaline reaction, high level of clay, lime and low organic matter contents. This situation negatively affects growing, yield and quality of fruit trees. Composts as resource of organic matter and nutrients can be used in the solution of these problems in fruit orchards. Relevant current information was discussed in this collecting paper. In this context, compost obtained from Kemerburgaz Compost Factory of İstanbul Big City Municipality was used in the doses of 0, 10 and 30 kg tree-1 to determine effects on some chemical properties, heavy metal content, growing of the trees and uptake of nutrient and heavy metal in fixed experiments of three apple orchards in Karaman Province in 2006-2008 years. In every three orchards, compost significantly increased EC, organic matter, P, S, Fe, Zn, Cu and Mn contents of 0-30 cm and 30-60 cm layers in the soils. These increasing were more in the 0-30 cm layer of the soil than that of 30-60 cm layer. Compost application also significantly increased the nutrient contents of the apple leaf and Fe and Zn deficiency symptoms which were seen on the trees were removed by the compost use. Nickel, Cd and Pb amounts of the soil and leaf were considerably increased by compost, but these values did not reached to levels which allowed in the regulations. While the compost increase the fruit yield, mean fruit weight, mean fruit diameter, P, S, Fe, Zn, Cu and Mn contents of fruit, Cd, Cr, Ni and Pb contents of fruit decreased. It was determined that heavy metal contents in fruit of trees applied compost successively in tree years in every three orchards were as about 1-3% as amounts given per-mission for fresh fruits in food codex. The highest fruit yield was got by the dose of 30 kg compost tree-1 together with half dose of chemical fertilizers used by district farmers. So, chemical fertilizer use can be decreased about 50% by the compost application to fruit trees.