Bu çalışmada, Konya yöresinde fasulye (Phaseolus vulgaris) tarımının yapıldığı alanlardan havanın serbest azotunu bitkiye yarayışlı hale getiren, aynı zamanda fasulye bitkisi ile ortak yaşam (simbiyosis) sistemi kuran, Rhizobium popu-lasyonunu ve Rhizobium izolatlarının etkinliklerinin belirlenmesi ile fasulye tarımı yapılan alanlarda azotlu gübre kulla-nılmasının azaltılması, buna bağlı olarak toprak ve su kirliliğinin önlenmesi amaçlanmıştır. Fasulye tarımı yapılan alan-lardan nodül toplanarak başlanan çalışmaya laboratuar ve şişe denemesi ile devam edilmiştir. Toplanan nodüllerden izole edilen Rhizobium bakterilerinin etkinliklerinin belirlenmesi amacıyla Yunus 90 fasulye çeşidi kullanılmıştır. Arazide survey, laboratuarda izolatlardan Rhizobium çoğaltma ve sera koşullarında ise izolatların etkinliklerinin referans bakte-ri ile karşılaştırılması ile çalışma tamamlanmıştır. Laboratuarda, Leonard'ın şişe denemeleri sonucuna göre Konya yöresinin farklı yerlerinden izole edilen 94 Rhizobium bakterisinden 1, 3, 5, 23, 69 ve 85 nolu izolatlar referans (CIAT 899) bakterisi ile etkinlik bakımından karşılaştırıldığında etkili oldukları belirlenmiştir. Öte yandan en dikkat çekici hususlardan birisi de, uzun yıllar boyunca bilinçsizce yapılan azotlu gübreleme ile Rhizobium populasyonunda azalma olmasıdır. Arazide fasulye bitkilerinin köklerinde nodül olmayışı da ortaya çıkan bu durumu desteklemektedir. Etkinliği yüksek olan Rhizobium ırklarıyla fasulye tohumlarının aşılanarak ekilmesi sonucunda nodül sayısı, verim ve bitkinin kaldırdığı azot miktarı artmaktadır.

In this study, determination of Rhizobium isolates which they give nitrogen of the air to plant in bean (Phaseolus vulgaris) growing fields in Konya region and their effectiveness and decreasing nitrogenous fertilizers use in bean fields, so preventing soil and water pollution were aimed. Nodules were collected from the bean fields and bottle experiments were done in the laboratory. Yunus 90 bean species was used to determine the effectiveness of Rhizobium bacteria iso-lated from nodules. The survey study in the fields, Rhizobium increasing from isolates in the laboratory and comparing of effectiveness of isolates with reference bacteria in the greenhouse were realized. According to the results of Leonard's bottle experiment in the laboratory, when compared 1, 3, 5, 23, 69 and 85 numbered isolates from 94 Rhizobium bacte-ria isolated from different areas of Konya region with reference (CIAT 899) bacteria, it was determined that they were effective as effectiveness. On the other hand, one of the most remarkable points was decreasing of Rhizobium population by nitrogenous fertilizing unconsciously and for many years. That of there was not the nodule in bean root in fields supported this situation. The nodule number, yield and nitrogen uptake by the plant are increased in the result of sowing of bean seeds inoculating with the Rhizobium races which are highly effective.