Selma EMİN OGLOU, Selçuk SAVAŞ, Ebru KÜÇÜKYILMAZ

Sosyodemografik Faktörlerin Dental Kaygı ve Dental Korku Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada, çocuk diş hekimliği bölümüne başvuran çocuklarda dental kaygı ve dental korkunun sosyodemografik faktörler ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: 6-12 yaş grubu toplam 350 çocuk hastadan, Dental Korku Skalası (DKS) ve Modifiye Dental Anksiyete Skalası (M-DAS) ile yaş, cinsiyet, ebeveynlerin sosyo-ekonomik durumu ve eğitim düzeyleri, diş fırçalama alışkanlığı, diş hekimi ziyaretlerinin sıklığı ile ilgili sorulardan oluşan anketi cevaplamaları istendi. Çalışmadan elde edilen bulgular Pearson ki-kare testi ile analiz edildi (α= 0.05).Bulgular: Çocuk hastaların DKS skorlarının 19-72 arasında değişmekte olduğu ve 2 hastanın aşırı yüksek dental kaygılı, 20 hastanın yüksek dental kaygılı, 111 hastanın ılımlı kaygılı ve 217 hastanın düşük dental kaygılı olduğu tespit edildi (p<0.00). M-DAS skorlarının ise 5-25 arasında değiştiği ve 342 hastada düşük kaygı seviyesinin gözlendiği ve 8 hastanın yüksek kaygı seviyesine sahip olduğu tespit edildi (p<0.013). DKS ve M-DAS'a göre dental korku ve dental kaygı düzeyi ile yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görüldü (DKS; (p<0.00), M-DAS; (p<0.013)). Diş hekimi korku düzeyi ile cinsiyet, diş fırçalama alışkanlığı, diş hekimine gitme sıklığı, velinin sosyoekonomik durum/eğitim düzeyi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmedi. Benzer şekilde aynı faktörler ile M-DAS arasında da fark tespit edilmedi (p>0.05).Sonuçlar: Çalışmanın bulgularına göre; çocuk hastalarda yaş azaldıkça diş hekimi korku ve kaygısı artmaktadır.Anahtar Kelimeler: Çocuk, Dental Kaygı, Dental Korku

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Dental Kaygı, Dental Korku

PDF

___

1. Lahti S, Vehkalahti MM, Nordblad A, Hausen H. Dental fear among population aged 30 years and older in Finland. Acta Odontol Scand 2007;65(2):97-102.
2. McGrath C, Bedi R. The association between dental anxiety and oral health-related quality of life in Britain. Community Dent Oral Epidemiol 2004;32(1):67-72.
3. Brown DF, Wright FA, McMurray NE. Psychological and behavioral factors associated with dental anxiety in children. J Behav Med 1986; 9:213-218. 4. Marakoğlu I, Demirer S, Özdemir D, Sezer H. [Level of state trait anxiety iventory before periodontal treatment].
4. Marakoğlu I, Demirer S, Özdemir D, Sezer H. [Level of state trait anxiety iventory before periodontal treatment ].
5. Hägglin C, Berggren U, Hakeberg M, Hällstrom T, Bengtsson C. Variations in dental anxiety among middleaged and elderly women in Sweden: a longitudinal study between 1968 and 1996. J Dent Res 1999; 78:1655-1661.
6. Agras S, Sylvester D, Oliveau D. The epidemiology of common fears and and phobia. Comprehen Pshyciatr 1969; 10:151-156.
7. Smyth JS. Some problems of dental treatment. Part 1. Patient anxiety: some correlates and sex differences. Aust Dent J 1993; 38: 354-359.
8. Fırat D, Tunç EP, Sar V. Dental anxiety among adults in Turkey. J Contemp Dent Pract 2006; 7:75-78.
9.Tunç EP, Fırat D, Onur OD, Sar V. Reliability and validity of the modified dental anxiety scale (MDAS) in a Turkish population. Community Dent Oral Epidemiol 2005; 33:357362.
10. Armfield JM, Spencer AJ, Stewart JF. Dental fear in Australia: who's afraid of the dentist? Aust Dent J 2006;51(1):78-85.
11. Armfield JM, Stewart JF, Spencer AJ. The vicious cycle of dental fear: exploring the interplay between oral health, service utilization and dental fear. BMC Oral Health 2007;7:1.
12. Buchanan H, Niven N. Validation of a Facial Image Scale to assess child dental anxiety. Int J Paediatr Dent 2002; 12: 47-52.
13. Skaret E, Raadal M, Berg E, Kvale G, Dental anxiety among 18-yr-olds in Norway. Prevalence and related factors. Eur J Oral Sci 1998; 106: 835843.
14. Skaret E, Kvale G, Raadal M. General self-efficacy, dental anxiety and multiple fears among 20-year-olds in Norway. Scand J Psychol 2003;44(4):331-7. 15. López-Jornet P, Camacho-Alonso F, Sanchez-Siles M. Assessment of general pre and postoperative anxiety in patients undergoing tooth extraction: a prospective study. Br J Oral Maxillofac Surg 2013 Jan 25. doi: 10.1016/j.bjoms.2013.01.004.
15. López-Jornet P, Camacho-Alonso F, Sanchez-Siles M. Assessment of general pre and postoperative anxiety in patients undergoing tooth extraction: a prospective study. Br J Oral Maxillofac Surg 2013 Jan 25. doi: 10.1016/j.bjoms.2013.01.004.
16. Sarı Ş, Şen Tunç E, Bilgin Z. Çocuklarda dental kaygının farklı test yöntemleri ile değerlendirilmesi. AÜ Diş Hek Fak Derg 2002; 29: 127-135.
17. Yıldırım T, Acun Kaya F, Uysal E. Medeni Durum, Diş Hekimine Gitme Sıklığı, E ğitim, Sosyo-Ekonomik ve Periodontal Durum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg. ALTINTEPE, DEVELİOĞLU J Dent Fac Atatürk Uni Cilt:22, Sayı: 3, Yıl: 2012, Sayfa: 306-316.
18. Menziletoğlu D, Akbulut M, Büyükerkmen E.B, Işık B.K. Diş Hekimliği Fakültesi Öğrencilerinin Dental Anksiyete-Korku Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Selcuk Dent J, 2018;5:22-30.
19. Seydaoğlu G, Doğan C, Uğuz Ş, İnanç B, Çelik M. Corah Dental Anksiyete Skalasının Türkçe Uyarlamasının Geçerlilik-Güvenilirliği ve Dental Anksiyete Görülme Sıklığı. Ondokuz Mayis Univ Dis Hekim Fak Derg 2006; 7 (1): 7–14.
20. İnanç BY, Çelik M, Görgün H. Diş hekimliği korkusu ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. GÜ TEBD 2003; 1:31-40.
21. Newton JT, Buck DJ. Anxiety and pain measures in dentistry: a guide to their quality and application. J Am Dent Assoc. 2000; 131:1449–57.
22. Humphris GM, Freeman R, Campbell J, Tuutti H, D'Souza V. Further evidence for the reliability and validity of the Modified Dental Anxiety Scale. Int Dent J. 2000 Dec;50(6):367-70.
23. Dailey YM, Humphris GM, Lennon MA. The use of dental anxiety questionnaires: a survey of a group of UK dental practitioners. Br Dent J. 2001 Apr 28;190(8):450-3.
24. ten Berge M, Hoogstraten J, Veerkamp JS, Prins PJ. The dental subscale of the children’s fear survey schedule: a factor analytic study in the Netherlands. Community Dent Oral Epidemiol 1998; 26: 340-3.
25. Bailey PM, Talbot A, Taylor PP. A comparison of maternal anxiety levels with anxiety levels manifested in the child dental patient. ASDC J Dent Child 1973; 40: 277-84.
26. Holst A, Crossner CG. Direct ratings of acceptance of dental treatment in Swedish children. Community Dent Oral Epidemiol 1987; 15: 258-63.
27. ten Berge M, Veerkamp JS, Hoogstraten J, Prins PJ. Childhood dental fear in the Netherlands: prevalence and normative data. Community Dent Oral Epidemiol 2002;30:101-7.
28. Baykara A. Organik nedenlerle hastaneye yatan çocuklarda anksiyeteyi arttırıcı etkenler, Uzmanlık Tezi, E.Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri A.D. 1976.
29. Neverlien PO. Assessment of a single-item dental anxiety question. Acta Odontol Scand 1990; 48: 365-9.
30. Gustafsson A, Broberg A, Bodin L, Berggren U, Arnrup K. Behaviour management problems: the role of child personal characteristics. Int J Ped Den.t 2010;20:242-53.
31. Lee CY, Chang YY, Huang ST. The clinically related predictors of dental fear in Taiwanese children. Int J Ped Dent. 2008;18: 415-22.
32. Diaz MC, Crego A, Armfield JM, Maroto MR. Assessing the relative efficacy of cognitive and non-cognitive factors as predictors of dental anxiety. Eur J Oral Sci 2012;120: 82-8.
33. Folayan MO, Idehen EE, Ufomata D. The effect of sociodemographic factors on dental anxiety in children seen in a suburban Nigerian hospital. Int J Paediatr Dent 2003; 13: 20-26.
34. Lee CY, Chang YY, Huang ST. Prevalence of dental anxiety among 5- to 8-year-old Taiwanese children. J Public Health Dent 2007; 67: 36-41.
35. Çubukçu ÇE, Ercan İ. Tıp fakültesi bünyesindeki ağız ve diş sağlığı birimine başvuran çocuklarda sosyodemografik faktörlerin dental anksiyete üzerine etkisi. Güncel Pediatri 2008; 6: 53-57.
36. Dogan MC, Seydaoglu G, Uguz S, Inanc BY. The effect of age, gender and socio-economic factors on perceived dental anxiety determined by a modified scale in children. Oral Health Prev Dent 2006; 4: 235-241.
37. Schuller AA, Willumsen T, Holst D. Are there differences in oral health and oral health behavior between individuals with high and low dental fear? Community Dent Oral Epidemiol 2003;31(2):116-21.
38. Bayrak Ş, Tunç E, Eğilmez T, Tüloğlu N. Ebeveyn Dental Kaygısı ve Sosyodemografik Faktörlerin Çocukların Dental Kaygısı Üzerine Etkileri. Atatürk Üniv. Diş Hek. Fak. Derg., J Dent Fac Atatürk Uni Cilt:20, Sayı: 3, Yıl: 2010, Sayfa: 181-18.
39. Moore R, Birn H, Kirkegaard I, Brødsgaard I, Scheutz F. Prevalence and characteristics of dental anxiety in Danish adults. Community Dent Oral Epidemiol 1993; 21: 292-296.
40. Mishra G, Thakur S, Singhal P, Ghosh SN, Chauhan D, Jayam C. Assessment of child behavior in dental operatory in relation to sociodemographic factors, general anxiety, body mass index and role of multi media distraction.
41. Önçağ Ö, Çoğulu D. Ailenin Sosyoekonomik Durumu ve Eğitim Düzeyinin Çocuklarda Dental Kaygı Üzerine Etkisi. A.Ü. Diş Hek. Fak. Derg. 32(1) 45-54, 2005.
42. Tuuti H. Socio-economic, psychological and historical background of dental fears of 7–10 year old in Povaniemi, Finland. Proc Finn Dent Soc 1984; 80: 87. In: Folayan MO, Idehen EE, Ufomata D. The effect of sociodemographic factors on dental anxiety in children seen in a suburban Nigerian hospital. Int J Paediatr Dent 2003; 13: 20-26.
43. Erten H, Akarslan ZZ, Bodrumlu E. Dental fear and anxiety levels of patients attending a dental clinic. Quintessence Int 2006; 37: 304-10.
44. Stabholz A, Peretz B. Dental anxiety among patients prior to different dental treatments. Int Dent J 1999; 49: 90-94.
45. Hakeberg M, Berggren U, Carlsson SG. Prevalence of dental anxiety in an adult population in a major urban area in Sweden. Community Dent Oral Epidemiol 1992; 20: 97-101.
46. Kleinknecht RA, Thorndike RM, McGlynn FD, Harkavy J. Factor analysis of the dental fear survey with cross-validation. J Am Dent Assoc 1984; 108: 59-61.
47. Klingberg G. Dental fear and behavior management problems in children. A study of measurement, prevalence, concomitant factors, and clinical effects. PhD Thesis. Göteborg, Sweden: Göteborg University (1995).