Ferhat AYRANCI, Damla TORUL, Hasan AKPINAR

Covid-19 Pandemisi Döneminde Diş Çekim Endikasyonlarının Değerlendirilmesi

AMAÇ 2019 yılı sonlarında Çin Halk Cumhuriyeti’nin Wuhan eyaletinde diş hekimliği uygulamalarını da önemli ölçüde etkileyen pnömoni salgını görülmüştür. Salgının 2020 yılında hızla küresel ölçekte yayılmasıyla beraber Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından pandemi ilan edilmiştir. Sağlık hizmetine ihtiyacın arttığı pandemi döneminde, sağlık merkezleri bulaş riskine açık yerler haline geldiğinden elektif işlemler ertelenmiş, sağlık merkezleri pandemi koşullarına uygun şekilde çalışmaya başlamıştır. Özellikle diş hekimliği; aerosol oluşumu ve yakın temas nedeniyle yüksek bulaş riskiyle karşı karşıya olan meslek grubu olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı pandemi dönemindeki diş çekim endikasyonlarını 2019’un aynı dönemindeki diş çekim endikasyonları ile karşılaştırarak pandemi koşullarının diş hekimliğine etkisini araştırmaktır. GEREÇ-YÖNTEMLER Çalışmamıza 15 Mart 2019 – 15 Haziran 2019 ile 15 Mart 2020 – 15 Haziran 2020 tarihleri arasında Ordu Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Cerrahisi kliniğinde diş çekimi yapılan hastalar dahil edilmiştir. 3 aylık dönemdeki hasta sayısı, cinsiyet, yaş verileri istatiksel olarak analiz edilmiştir. Yapılan diş çekimlerinin sebepleri sınıflandırılarak aylık ortalamalar hesaplanmıştır. Diş çekim endikasyonları; kron çürüğü, kök çürüğü, kök, endodontik başarısızlık, restoratif başarısızlık, periodontal kayıp, lokal patoloji ve travma olarak sınıflandırılmıştır. BULGULAR Çalışmaya yaş ortalaması 40.59 ± 17.56 olan 1114 (511 kadın, 603 erkek) hastanın radyografik ve klinik verileri dahil edilmiştir. Pandemi öncesi ve pandemi dönemi karşılaştırıldığında çekim sayısı (p <0.001) ve yaş (p = 0.041) açısından önemli farklılıklar gözlenmiştir. Cinsiyet açısından da pandemi öncesi ve pandemi dönemi arasında anlamlı farklılık gözlenmiştir (p = 0.045) (Şekil 3). SONUÇ Pandemi nedeniyle aerosollü işlemler sınırlı sayıda yapılabildiğinden kronik sorunlar ertelenmekte, diş çekim kararları daha radikal şekilde verilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Covid-19 Pandemisi, Oral Cerrahi, Diş Çekim Endikasyonları

PDF

___

1. Silva-Junior MF, Sousa ACCd, Batista MJ, Sousa MdLRd. Oral health condition and reasons for tooth extraction among an adult population (20-64 years old). Cien Saude Colet. 2017; 22: 2693-2702.
2. Taiwo AO, Ibikunle AA, Braimah RO, Sulaiman OA, Gbotolorun OM. Tooth extraction: Pattern and etiology from extreme Northwestern Nigeria. Eur J Dent 2017; 11: 335.
3. Taşsöker M, Menziletoğlu D, Baştürk F, Karabekiroğlu S, Şener S. Investigation of Tooth Extraction Reasons in Patients Who Applied to a Dental Faculty. Meandros Med Dent J 2018; 19: 219.
4. Sahibzada HA. Pattern and causes of tooth extraction in patients reporting to a teaching dental hospital. J Islamabad Med Dent Coll 2016; 5: 172-176.
5. de Amorim Rocha LL, Rodrigues MFB, da Rocha RCL, de Souza DD, da Franca Acioly R, do Carmo Carvalho D et al. Risk of transmission and special care in urgent and emergency oral and maxillofacial surgery–COVID-19. Braz. J. of Develop. 2020; 6: 62527-62535.
6. Watson E, Kreher MR, Eason B, Kaprilian M, Metcalfe JE, Oladega AA, et al. The impact of the COVID‐19 pandemic on medically essential dental care. Oral Dis. 2020.
7. Guo H, Zhou Y, Liu X, Tan J. The impact of the COVID-19 epidemic on the utilization of emergency dental services. J Dent Sci. 2020.
8. of the International CSG. The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2. Nat Microbiol 2020; 5: 536.
9. Patel B, Eskander M, Ruparel NB. To Drill or Not to Drill: Management of Endodontic Emergencies and In-Process Patients during the COVID-19 Pandemic. J Endod 2020.
10. Spagnuolo G, De Vito D, Rengo S, Tatullo M (2020) COVID-19 outbreak: An overview on dentistry. Int J Environ Res Public Health. 2020; 22;17(6):2094.
11. Barabari P, Moharamzadeh K. Novel Coronavirus (COVID-19) and Dentistry–A Comprehensive Review of Literature. Dent J 2020; 8: 53.
12. Hellewell J, Abbott S, Gimma A, Bosse NI, Jarvis CI, Russell TW, et al. Feasibility of controlling COVID-19 outbreaks by isolation of cases and contacts. Lancet Glob Health 2020.
13. Sabino-Silva R, Jardim ACG, Siqueira WL. Coronavirus COVID-19 impacts to dentistry and potential salivary diagnosis. Clin Oral Investig. 2020; 24: 1619-1621.
14. Chinazzi M, Davis JT, Ajelli M, Gioannini C, Litvinova M, Merler S, et al. The effect of travel restrictions on the spread of the 2019 novel coronavirus (COVID-19) outbreak. Science. 2020; 368: 395-400.
15. Piquero AR, Riddell JR, Bishopp SA, Narvey C, Reid JA, Piquero NL. Staying Home, Staying Safe? A Short-Term Analysis of COVID-19 on Dallas Domestic Violence. Am J Crim Justice 2020: 1-35.
16. Kaptan H, Kasımcan MÖ, Yılmaz M. COVID-19 ve Cerrahi Yaklaşım. Gazi Sağ. Bil. Derg. 97-102.
17. Yang Y, Soh HY, Cai ZG, Peng X, Zhang Y, Guo CB. Experience of diagnosing and managing patients in oral maxillofacial surgery during the prevention and control period of the new coronavirus pneumonia. Chin J Dent Res 2020; 23: 57-62.
18. Ida B, Raffaella C, Elvis K, Francesco F, Giulia C. Management in oral and maxillofacial surgery during the COVID-19 pandemic: Our experience. Br J Oral Maxillofac Surg. 2020.
19. AZ ZAA, Gülsüm A. COVID-19 Salgını Sırasında Ağız ve Diş Sağlığı Uygulamaları. Anadolu Klin. 25: 312-322.
20. İnce F, Evcil FY. Covid-19'un Türkiye'deki İlk Üç Haftası. SDU Journal of Health Science Institute/SDÜ Sağ. Bil. Derg. 2020; 11.
21. Soylu E, Demirbaş AE, Asan CY, Canpolat DG, Topan C, Kaba YN, et al. The effect of the COVID-19 pandemic on daily routine and economic parameters of oral and maxillofacial surgery department. Ann Clin Anal Med 2020; DOI: 10.4328/ACAM.20267
22. Vidulasri N, Jagannathan N, Jacob C. Etiology for Tooth Extraction among Individuals of Different Age Groups in Chennai. International Journal for Research Trends and Innovation 2020; 5: 44-49.
23. Haseeb M, Ali K, Munir MF. Causes of tooth extraction at a tertiary care centre in Pakistan. JPMA-J Pak Med Assoc 2012; 62: 812.
24. Ahmad FA, Alrashidi AM, Alajmi B. Causes and Patterns of Tooth Loss Among Patients Attending Riyadh Elm University Hospital: A Cross-Sectional Study. Oral Health Dental Sci 2019; 3: 1-5.
25. Hazal Ö, İnci MA, Ağmaz O. Çocuk Diş Hekimliği Kliniğine Yapılan Başvuruların Retrospektif Değerlendirilmesi: 5 Yıl Karşısında COVID-19 Pandemisiyle 3 ay. Neu Dent J. 2020; 2: 9-13.
26. Turgut CT, Özkeskin T, Yaltırık M. Diş Hekimliğinde Çapraz Enfeksiyonlar ve COVID-19. Aydın Dent. J. 2020; 6: 31-50.
27. Shrestha A, Bhagat T, Agrawal SK, Gautam U. Impact of COVID-19 Outbreak in Dental Service Utilization Reported by Patients Visiting a Tertiary Care Centre: Mixed Quantitative-qualitative Study. 2020.
28. Ashok N, Rodrigues JC, Azouni K, Darwish S, Abuderman A, Alkaabba AAF, Tarakji B. Knowledge and apprehension of dental patients about MERS-A questionnaire survey. J Clin Diagn Res. 2016; 10: ZC58.
29. Bartella AK, Halama D, Kamal M, Hahnel S, Sander AK, Pausch NC, et al. Impact of Corona Virus Disease 2019 on Oral-and Maxillofacial Surgery: Preliminary Results After the Curfew. J Craniofac Surg 2020.
30. Shah A, Bryant C, Patel J, Tagar H, Akintola D, Obisesan O. COVID-19: establishing an oral surgery-led urgent dental care hub. Brit Dent J 2020; 228: 957-963.
31. Meleti M, Cassi D, Bueno L, Bologna‐Molina R. Covid‐19 diffusion and its impact on dental practice in distant countries with similar ethnic background. Oral Dis. 2020.
32. Batista RC, Arruda CV, Cassimiro M, Gominho L, Moura AC, Albuquerque DS, et al. The Role of the Dental Surgeon in Controlling the Dissemination of COVID-19: A Literature Review. Scientific World Journal 2020; 2020.
33. Yatğın SK, Tonguç MÖ. Covid-19 Pandemisinde Diş Hekimliği. SDÜ Sağ. Bil. Derg. 2020; 11: 376-382.
34. Peng X, Xu X, Li Y, Cheng L, Zhou X, Ren B. Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice. Int. J Oral Sci. 2020; 12: 1-6.
35. Ge Z-y, Yang L-m, Xia J-j, Fu X-h, Zhang Y-z. Possible aerosol transmission of COVID-19 and special precautions in dentistry. J Zhejiang Univ Sci B. 2020: 1-8.
36. Şanal KO. COVID-19 Pandemisinde Oral ve Maksillofasiyal Cerrahi Uygulamalarına Güncel Bakış. J Int Dent Sci 2020; 6: 42-49.
37. Casamassimo PS, Townsend JA, Litch CS. Pediatric Dentistry During and After COVID-19. Pediatr Dent 2020; 42: 87-90.
38. Sandhu BK, Blanchard J, Koshal S. The Response of an Oral Surgery Department during the COVID-19 Pandemic. Dentist. 2020; 2(1): 1015.
39. Dziedzic A, Wojtyczka R. The impact of coronavirus infectious disease 19 (COVID‐19) on oral health. Oral Dis. 2020.
40. Qu X, Zhou X. Psychological intervention in oral patients in novel coronavirus pneumonia outbreak period. Zhonghua Kou Qiang Yi Xue Za Zhi 2020; 55: E003-E003.