Farklı Mevsimlerde Yetiştirilen Kafkas (Apis mellifera caucasica), İtalyan (Apis mellifera ligustica) Irkı ve Anadolu Arısı Ege Ekotipi (Apis mellifera ataloliaca) Ana Arıların Bazı Feromon Miktarlarının Belirlenmesi

Bu çalışmada, bal arılarında mandibular feromonlar üzerine ana arı genotipi ve yetiştirme mevsiminin etkileri belirlenmiştir. Bu amaçla, üç farklı dönemde (Nisan, Haziran ve Eylül) Kafkas ırkı, İtalyan ırkı ve Anadolu arısı Ege ekotipi ana arılar yetiştirilmiştir. Yumurtlamaya başladıktan sonraki 8-10. günlerde çiftleştirme kutularından toplanan ana arıların mandibular bezlerindeki 9-oksodekanoik asit (9 ODA), 9- hidroksidekanoik asit (9 HDA), metil-p-hidroksibenzoat (HOB) ve 4-hidroksi-3-metil-oksi-feniletanol (HVA) miktarları gaz kromotografisi (GC) ile belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; 9 ODA ve 9 HDA miktarları üzerine ana arı genotipinin etkisi önemli (P0.05) bulunmuştur. HOB ve HVA bakımından ise, yetiştirme mevsimi, genotip ve mevsim*genotip interaksiyon etkileri önemli (P

Determining the Amount of Some Pheromones of Anatolian Honeybee Aegean Ecotype (Apis mellifera ataloliaca), Caucasian (Apis mellifera caucasica) and Italian (Apis mellifera ligustica) Queens Reared in Different Seasons

In this study, the effects of queen genotype and breeding season on the amount of mandibular pheromone in honeybees were determined. For this purpose, in three different seasons (April, June and September), Caucasian, Italian and Aegean ecotype of Anatolian honeybee queens was reared. 9-oxodec-2-enoic acid (9 ODA), 9-hydroxydec-2-enoic acid (9 HDA), methyl p-hydroxybenzoate (HOB) and 4-hydroxy-3- methyloxphenyethanol (HVA) quantities in the mandibular glands of the queens collected from nucs after 8-10 days from they start laying eggs were determined by GC instruments. According to the results of this study, the effect of the queen genotype on the amount of 9 ODA and 9 HDA was determined to be significant (P0.05). In terms of HOB and HVA, the effects of queen rearing season, genotypes and season * genotype interactions were detected to be significant (P

PDF

___

L. Bortolotti and C. Costa, "Chemical communication in the honeybee Society, in: Neurobiology of chemical communication", Boca Raton, FL, MA: Mucignat, C.& Caretta Ed. Taylor & Francis Group, 2014.
J. Free, “Pheromones of Social Bees," Cambridge, Chapman and Hall Lmt. 11 New Fetter Lane, London EC4P4EE, Printed Great Britain at the University Press, pp. 218 , 1987.
M. Breed, “Individual recognition and learning of queen odors by worker honeybees," Proceedings of the National Academy of Sciences, , no. 78, pp. 2635– 2637, 1981.
R. Moritz and R. Crewe, "The volatile emission of honeybee queens (Apis mellifera L)," Apidologie, no. 22, pp. 205- 212, 1988.
M. D. Breed and T. M. Stiller, "Honey bee, Apis mellifera, nest mate discrimination: hydrocarbon effects and the evolutionary implications of comb choice," Animal Behaviour, vol. 43, pp. 875–883, 1992.
K. N. Slessor, G. S. King, L. A. Kaminski, J. S. Borden and M. L. Winston, "Semiochemical basis for retinue response to queen honey bees," Nature, no. 332, pp. 354–356, 1988.
R. F. Moritz and R. M. Crewe, "Chemical signals of queens in kin recognition of honeybees (Apis mellifera L.)," Journal of Comparative Physiology A, no. 164, pp. 83– 89, 1988.
C. I. Keeling, K. N. Slessor, H. A. Higo and M. L. Winston,"New components of the honey bee (Apis mellifera L.) queens retinue pheromone," Proceedings of the National Academy of Sciences (USA), vol. 100, pp. 4486–4491, 2003.
J. L. E. Barbier, “Chemical structure of the Royal substance of the queen bee (Apis mellifera L.),” CR Acad Sci Ser III Sci Vie, no. 251, pp. 1131-1135, 1960.
K. N. Slessor, L. A. Kaminski, M. L. Winston and G. S. King, "Semiochemicals of the honeybee queen mandibular glands," J.Chem. Ecol., no. 16, pp. 851-860, 1990.
K. Naumann, "Grooming behaviors and the translocation of queen mandibular gland pheromone on worker honey bees (Apis mellifera L.)," Apidologie, no. 22, pp. 523- 531, 1991.
K. Naumann, K. N. Slessor and M. L. Winston, "Movement of honey bee (Apis mellifera L.) queen mandibular gland pheromone in populous and unpopulous colonies," Journal of Insect Behavior, vol. 6, pp. 211-213, 1993.
T. Pankiw, M. L. Winston, E. Plettner, K. N. Slessor, J. S. Pettis and J. O. Taylor, "Mandibular gland components of European and Africanised honey bee queens (Apis mellifera L.)," Journal of Chemical Ecology, no. 22, pp. 605-615, 1996.
J. Pain, M. Barbier and B. Roger, "Dosages individuels des acides ceto-9-decene2oique et hydroxyl-10-decene-2oique dans les tetes des reines et des ouvrieres d’abeilles," Ann. Abeille., no. 10, pp. 45-52, 1967.
R. M. Crewe and H. M. Velthuis, “False queens:a consequence of mandibular gland signals in worker bees,” Naturwissenschaften, no. 65, pp. 467-469, 1980.
V. Apsegaita and A. Skirkevicius, "Content of (E)-9-Oxo-2-Decenoic acid in pheromones of honeybee (Apis mellifera L.) queens," Pheromones, no. 6, pp. 27-32, 1999.
J. Pain, B. Roger and J. Theurkauff, "Sur l’existence d’un cycle annuel de la production de pheromone (acide ceto-9- decene-2-oique) chez les reines d’abeilles (Apis mellifera ligustica Spinola), Paris, France. Comptes Rendus des Seances de LAcademie de Science, 1972.
R. Boch, D. A. Shearer and J. C. Young, "Honeybee pheromones: field tests of natural and artificial queen substance," J. Chem. Ecol., no. 1, pp. 133-148, 1975.
M. Doğaroğlu, "Türkiye’de yetiştirilen önemli arı ırk ve tiplerinin Çukurova Bölgesi koşullarında performanslarının karşılaştırılması," Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, vol. 13, no. 3-4, pp. 46-60, 1982.
M. Doğaroğlu, M. Özder and C. Polat, "Türkiye’de önemli bal arısı (Apis mellifera L.) ırk ve ekotiplerinin Trakya koşullarında performanslarının karşılaştırılması," Doğa Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences, vol. 16, pp. 403-414, 1992.
Ç. Fıratlı and E. Budak, "Türkiye’de çeşitli kurumlarda yetiştirilen ana arılar ile oluşturulan bal arısı Apis mellifera L. kolonilerinin fizyolojik morfolojik ve davranış özellikleri," A.Ü. Ziraat Fakültesi, Yayın No:1390., Ankara, 1994.
E. Akyol, Kafkas ve Muğla Arılarının (Apis mellifera L.) Saf ve Karşılıklı Melezlerinin Morfolojik. Fizyolojik ve Davranışsal Özelliklerinin Belirlenmesi," Adana: Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, 153s., 1998.
H. V. Gençer and M. Karacaoğlu, "Kafkas ırkı (Apis mellifera caucasica) Anadolu arısı Ege ekotipi (Apis mellifera anatoliaca)’nin karşılıklı melezlerinin Ege bölgesi koşullarında yavru yetiştirme etkinlikleri ve bal verimleri," Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi (J. Agric. Sci.) , vol.13, no. 1, pp. 61-65., 2003.
M. Karacaoğlu, "Anadolu arısı Ege ekotipi (A. m. anatoliaca) ve İtalyan arısı (A. m. ligustica)XEge ekotipi melezi arılarının morfolojik özellikleri," ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 1, no. 2, pp. 41-46, 2005.
A. Uçak Koç and M. Karacaoğlu, "Kafkas (Apis mellifera caucasica) İtalyan (Apis mellifera ligustica) Irkları ve Anadolu Arısı Ege Ekotipi (Apis mellifera anatoliaca) ile Bazı Melezlerinin Ege Bölgesi Koşullarında Koloni Gelişimleri," VI. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi,, Erzurum, 2009.
A. Uçak Koç and M. Karacaoğlu, "Effects of rearing season on the quality of queen honeybees (Apis mellifera L.) raised under the conditions of Aegean region," Mellifera, Türkiye Arıcılık Dergisi,vol. 4, no. 7, pp. 34- 37, 2004.
A. Uçak Koç and M. Karacaoğlu, "Anadolu arısı Ege ekotipi (A. m. anatoliaca) ana arılarında üreme özellikleri," ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 2, no. 1, pp. 73-77, 2005.
A. Uçak Koç and M. Karacaoğlu , " Effects of queen rearing period on reproductive features of Italian (Apis mellifera ligustica), Caucasian (Apis mellifera caucasica), and Aegean ecotype of Anatolian honey bee (Apis mellifera anatoliaca) queens," Turk. J. Vet. Anim. Sci., vol. 35, no. 4, pp. 271- 276, 2011.
A. Maisonnasse, C. Alaux, D. Beslay, D. Crauser, C. Gines, E. Plettner and Y. Le Conte, “New insights into honey bee (Apis mellifera) pheromone communication. Is the queen mandibular pheromone alone in colony regulation?," Frontiers in Zoology, no. 7, pp. 1-18, 2010.
C. Butler and P. Paton, “Inhibition of queen rearing by queen honeybees (Apis mellifera L.) of different ages,” Proc. R. Entomol. Soc.London, Ser. A, no. 37, pp. 114-116, 1962.
O. Kaftanoğlu, R. Kumova and Y. Bek, "GAP Bölgesinde çeşitli bal arısı (Apis mellifera) ırklarının performanslarının saptanması ve bölgedeki mevcut arı ırklarının ıslahı olanakları," Adana. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 74, 1993.
F. Genç, C. Dülger, A. Dodoloğlu and S. Kutluca, " Kafkas, Orta Anadolu ve Erzurum balarısı (Apis mellifera L.) genotiplerinin Erzurum koşullarındaki bazı fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması,” Tr. J. Of Veterinary and Animal Sciences, vol. 23, no. Ek Sayı 4, pp. 645-650, 1999.
A. Güler and O. Kaftanoğlu, "Türkiye’de önemli balarısı (Apis mellifera L.) ırk ve ekotiplerinin göçer arıcılık koşullarında performanslarının karşılaştırılması,” Tr. J. of Veterinary and Animal Sciences, vol. 23, no. Ek Sayı 3, pp. 577-581, 1999.
A. Güler, A. Korkmaz and O. Kaftanoğlu, “Reproductive characteristics of Turkish honeybee (Apis mellifera L.) genotypes,” Hayvansal Üretim, vol.23 ,pp. 113-119, 1999.
H. V. Gençer and Ç. Fıratlı, “Orta Anadolu ekotipleri (A. m. anatoliaca) ve Kafkas ırkı (A. m. caucasica) bal arılarının morfolojik özellikleri," Tr. J.of Veterinary and Animal Sciences,vol. 23, no. 1), pp. 107-113, 1999.
M. Karacaoğlu and A. Uçak, "Güney Ege koşullarında farklı dönemlerde yetiştirilen ana arılar ile oluşturulan kolonilerin gelişimi," III. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Ankara., 2002.
H. V. Gençer, "Overwintering of honey bee queens en mass in reservoir colonies in a temperate climate and its effect on queen performance. Journal of Apicultural Research, vol. 42, no. 4, pp. 61-64, 2003.
M. Karacaoğlu, M. Kösoğlu and A. Uçak Koç, "Farklı yöntemlerin Ege ekotipi (A. m. anatoliaca ) ve Kafkas (A. m. caucasica) x Ege melezi bal arılarının arı sütü verimleri üzerine etkileri," ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 1, no. 1, pp. 29-33, 2004.
A. Güler and H. Alpay, "Reproductive characteristics of some honeybee (Apis mellifera L.) genotypes," Journal of Animal and Veterinary Advances, vol. 4, no. 10, pp. 864-870, 2005.
M. Karacaoğlu, H. V. Gençer, A. Uçak Koç, "Ege Bölgesi koşullarında ek beslemenin bal arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinin yavru üretimi ve bal verimi üzerine etkileri,” Hayvansal Üretim Dergisi, vol. 44, no. 2, pp. 47-54., 2003.
M. Karacaoğlu, "Anadolu arısı Ege ekotipi (A. m. anatoliaca) ve İtalyan arısı (A. m. ligustica) X Ege ekotipi melezi arılarının morfolojik özellikleri.,» ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 1, no. 2, pp. 41-46, 2004.
N. Şahinler and A. Gül, "A study of comparison of Muğla, İtalian and Carniolan bee genotypes in the Hatay region with respect to their physiological and behavioral characteristics," 1st Eur.Conf. Apidology, Udine, Italy, 2004.
E. Akyol, A. Unalan, H. Yeninar, D. Özkök, C. Öztürk, " An observation study on the effects of queen age on some characteristics of honey bee colonies," Italian Journal of Animal Sciences, vol. 7, pp. 19-25, 2008.
A. Gösterit, M. Kekeçoğlu, Y.Çıkılı, "Yığılca arısının bazı performans özellikleri bakımından Kafkas ve Anadolu bal arısı ırkı melezleri ile karşılaştırılması," Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol. 7, no. 1, pp. 107-114., 2012.
M. Karacaoğlu and Uçak Koç A, "Kafkas (A. m. caucasica), İtalyan (A. m. ligustica) ırkları ve anadolu arısı Ege Ekotipi (A. m. anatoliaca) ile bazı melezlerinin ege bölgesi koşullarında koloni gelişimleri," eTRALLEIS, no. 1, pp. 28-35, 2013.
E. Akyol, A. Unalan, H. Yeninar, D. Özkök and C. Öztürk, "Comparison of colony performances of Anatolian, Caucasian and Carniolan honeybee (Apis mellifera L.) genotypes in temperate climate conditions," Italian Journal of Animal Science, vol. 13, no. 3409, pp. 637-640, 2014.
A. Uçak Koç, "Effects of altitude and beehive bottom board type on wintering losses of honeybee colonies under subtropical climatic conditions," Spanish Journal of Agricultural Research, vol. 12, no. 1, pp. 151-158, 2014.
A. Uçak Koç and M. Karacaoğlu, "Bal arısı (Apis mellifera) ana arılarının ege bölgesi koşullarında farklı yöntemlerle kışlatılması," Tarım Bilimleri Dergisi, vol. 22, pp. 229-236, 2016.
R. Boch and R. A. Morse, “Genetic factor in queen recognition odors of honey bees," Ann. Entomol. Soc. Am., vol. 67, p. 709– 711, 1982.
D. C. Gilley, G. DeGrandi-Hoffman and J. H. Hooper, "Volatile compounds emitted by live European honey bee (Apis mellifera L.) queens," Journal of Insect Physiology, no. 52, p. 520–527, 2006.
J. W. Rhodes, D. C. Somerwille and S. Harden, “Queen honey bee introduction and early survival-effects of queen age at introduction,” Apidologie, no. 35, pp. 383- 388, 2004.
B. L and C. C, Chemical Communication in the Honeybee Society, in: Neurobiology of chemical communication, 2014.
S. R. Hoover, C. I. Keeling, M. L. Winston and K. N. Slessor, "The effect of queen pheromones on worker honey bee ovary development," Naturwissenschaften, no. 90, pp. 477-480, 2003.
K. Strauss, H. Scharpenberg, R. M. Crewe, F. Glahn, H. Foth and R. A. Moritz, "The role of the queen mandibular gland pheromone in honey bees (Apis mellifera): Honest signal or suppressive agent?," Behavioural Ecology Sociobiology, no. 62, pp. 1523–1531, 2008.