GEBELERDE OLUMLU SAĞLIK DAVRANIŞLARI VE YAŞAM KALİTESİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı, gebelerde olumlu sağlık davranışları ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi incelemektir. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırma, Kars ili Harakani Devlet Hastanesi gebelik polikliniğine kontrol amacıyla gelen ve dahil edilme kriterlerini karşılayan 148 gebe ile yürütülmüştür. Veriler, Birey Tanıtım Formu, Gebelikte Sağlık Uygulamaları Ölçeği (GSUÖ) ve WHOQOL-BREF (TR)Yaşam Kalitesi Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. GSUÖ toplam puan ortancası 118 (69-133); WHOQOL-BREF (TR) ölçeği alt boyutunda Genel Sağlık Alanı puanı ortancası 68.75 (25-100), Fiziksel Sağlık Alanı puanı ortancası 62.50 (33.3-87.5), Psikolojik Sağlık Alanı puanı ortancası 53.57 (25-92.86), Sosyal İlişkiler Alanı puan ortancası 75.0 (41.67-100), Çevre Alanı puanı ortancası 58.33 (33.33-77.78)’dür. GSUÖ toplam puanı arttıkça Genel Sağlık Alanı, Psikolojik Sağlık Alanı, Sosyal İlişki Alanı ve Çevre Alanı puanlarının da artacağı belirlenmiştir. Araştırmada eğitim ve gelir düzeyinin yaşam kalitesini ve GSUÖ toplam puanını etkilerken, planlı gebeliğinde yaşam kalitesini etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Gebelik, hemşirelik, sağlık uygulamaları, yaşam kalitesi

EXAMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN POSITIVE HEALTH BEHAVIORS AND QUALITY OF LIFE IN PREGNANT WOMEN

The aim of this study is to examine the relationship between positive health behaviors and quality of life in pregnant women. This descriptive and cross-sectional study was conducted with 148 pregnant women who came to the maternity outpatient clinic of Harakani State Hospital in Kars City for the control and met the inclusion criteria. The data were collected using a Personal Information Form, the Health Practices in Pregnancy Questionnaire (HPQ-II) and the WHOQOL-BREF (TR) Quality of Life Questionnaire. HPQ-II median score was 118(69-133). Among domains of the WHOQOL-BREF (TR) scale, median scores of the participants were 68.75 (25-100) in the General Health domain, 53.57 (25-92.86) in the Physical Health domain, 62.50 (33.3-87.5) in the Psychological Health domain, 75.0 (41.67-100) in the Social Relations domain, and 58.33 (33.33-77.78) in the Environmental domain. It was determined that as the HPQ-II total score increased, the General Health, Psychological Health, Social Relations and Environment scores also increased. While education and income level affected the quality of life and HPQ-II total score, planned pregnancy affected the quality of life.

Keywords:

Pregnancy, nursing, health practices, quality of life,

PDF

___

World Health Organization. World health statistics 2023: monitoring health for the SDGs, sustainable development goals. World Health Organization, 2023.
Avcıoğlu S, Altınkaya S, Küçük M, ve ark. Second trimester abortion as a cause of maternal death: a case report. Pan African Medical Journal 2015; 22:1-4.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016. Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, ISBN:978-975-590-661-4, Ankara, 2017; 1-65.
Kılınç A, Çatak B, Sütlü S, Akın A. Dünya'da ve Türkiye'de kadın sağlığının durumu. Sağlık ve Toplum 2012; 22(2): 3-10.
Pirdal H, Yalçın BM, Ünal, M. Gebelerin gebelik izlemleri, gebelikleri ile ilgili bilgi düzeyleri ve etkileyen faktörler. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 2016; 20(1): 7-15.
Lindgren K. Testing the health practices in pregnancy questionnaire–II. Journal of Obstetric, Gynecologic, & Neonatal Nursing 2005; 34(4): 465-472.
Sanar SP, Demirci H. Lohusa okulunda annelere verilen planlı eğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi:“bilinçli annelerden sağlıklı nesillere”. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research 2018; 2(3): 174-181.
Er S. Gebelikte sağlık uygulamaları ölçeği türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İzmir, 2006.
Yılmaz L, Koruk F, Koruk İ. Şanlıurfa’da bir devlet hastanesinde doğum yapmış kadınların doğum öncesi bakım hizmetlerini alma durumu, bu hizmetlerin niteliği ve etkileyen faktörler. Mersin Universitesi Saglık Bilimleri Dergisi 2018;11(2): 209-218.
Eser E, Fidanner H, Fidaner C, ve ark. WHOQOL-100 ve WHOQOL-BREF'in psikometrik özellikleri. 3P Dergisi 1999;7(2): 23-40.
Cecen-Erogul AR, Dingiltepe T. Parçalanmış ve tam aileye sahip ergenlerin yaşam doyumu düzeyleri ile yaşam kalite düzeylerinin karşılaştırılması. İlköğretim Online 2012;11(4): 1077-1086.
Durmuş M, Gerçek A, Çiftçi N. Hemşirelerin yaşam kaliteleri ile tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2018; 6(2): 279-286.
Kaya D, Gölbaşı Z. Gebe kadınların sağlık uygulamaları ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi 2023; Özel Sayı: 25-32.
Özcan H, Kızılkaya Beji AK. Gümüşhane il merkezindeki gebelerin sağlık uygulamaları. Perinatoloji Dergisi 2015;23(1):13-19.
Çapık A, Sakar T, Apay SE. Gebelikte sağlık uygulamaları ve duygusal zeka arasındaki ilişki. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2016; (6):76-84.
Sis Çelik A, Derya YA. Gebelerin öz bakım gücü ile sağlık uygulamaları düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 8(1): 111-119.
Kazemi AF, Hajian S. Experiences related to health promotion behaviors in overweight pregnant women: a qualitative study. Reproductive Health 2018;15(1):1-11.
Ünver H, Aylaz R. Gebelerde fiziksel egzersizin yaşam kalitesi üzerine etkisi. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology 2017;27(2): 71-78.
Rezaei E, Moghadam ZB, Saraylu K. Quality of life in pregnant women with sleep disorder. Journal of Family & Reproductive Health 2013; 7(2): 87.
Liu MC, Kuo SH, Chou FH, Chan TF, Yang YH. Transformation of quality of life in prenatal women with nausea and vomiting. Women and Birth 2018;1-6.
Altıparmak S. Gebelerde sosyo-demografik özellikler, öz bakım gücü ve yaşam kalitesi ilişkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2006; 5(6): 416-423.
Aksoy Derya Y, Özşahin Z, Uçar T, Erdemoğlu Ç, Ünver H. Gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ile psikososyal sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2018; 12(3), 171-177.
Köse Tuncer S, Karakurt P, Kasımoğlu N. Gebelerde distres ile gebelikte yakınmalar ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2022; 5(3): 114-121.
Dağlar G, Bilgiç D, Özkan SA. Factors affecting the quality of life among pregnant women during third trimester of pregnancy. Cukurova Med J 2019;44(3):1-11.