Öznel deneyimlere işitsel tanıklık: Podcast yayıncılıkta yeni bir belgesel anlatısının olanaklılığı

Toplumdaki her yeni gelişme farklı bir iletişim aracının yaşamımıza girmesiyle sonuçlanmaktadır. Çeşitli yönleriyle gündelik hayata dâhil olan iletişim araçları, kişilerle olan uyumu ve etki özellikleriyle birlikte kapsayıcı bir noktaya ulaşmaktadır. Bugün, podcast platformu ve bu platformun yayın olanakları, bir medya aracı olarak, içerik üreticilerine etkili bir ortam sağlamaktadır. Esasında her şeyin bu kadar çeşitlilik gösterdiği yaşamda, herhangi bir iletişim mecrasının kendisini diğerlerinden ayırması ve kabul görmesi çok kolay değildir. Buna rağmen, podcast’in tam da yaşam koşullarımıza uygun olarak taşıdığı erişim kolaylığı ve ses temelli anlatım özellikleri belli bir ihtiyaca karşılık gelmektedir. Ancak bu ortama uyumlanan tür ve içeriklerin kendisine nasıl bir dil yarattığı konusu sorgulamaya açıktır. Bu çalışma podcast’te içerik üretim olanakları ve yeni biçimi, belgesel türe ait olan Felsefenin İzinde Yolculuk adlı serinin incelenmesiyle ortaya koymayı amaçlamaktadır. Serinin tamamı, bu amaç doğrultusunda incelenmiş ve bu incelemede “ben-öyküsel anlatı çözümleme yöntemi” uygulanmıştır. Analizden elde edilen bulgulara göre ses temelli belgesel anlatısı, dinleyicide imaj yaratabilecek yollara başvurmuş, bu yolda anlatıcının önemi anlatının kendisi kadar öne çıkmıştır. Bununla birlikte, tanınırlık, merakta süreklilik, anındalık, çoklu hikâye ve etkileşim gibi bazı unsurların, sesli belgesel anlatısında belirleyici olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Podcast, İletişim Teknolojileri, Belgesel, Anlatı, Anlatı Çözümlemesi

PDF

___

Angell, R. vd. (2016). Don’t distract me when I’m media multitasking: Toward a theory for raising advertising recall and recognition. Journal of Advertising, 45(2), 198-210.
Bradbury, J. D., ve Guadagno, R. E. (2020). Documentary narrative visualization: Features and modes of documentary film in narrative visualization. Information Visualization, 19(4), 339-352.
Bulut, S. (2022). Kişisel anlatı örneği olarak podcast: yayıncılar ve dinleyicilerin görüşleri çerçevesinden bir inceleme. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (60), 119-142.
Büker, B. (1990). Belgesel üzerine. Kurgu Dergisi, (7), 121-126.
Chatman, S. B. (1990). Coming to terms: The rhetoric of narrative in fiction and film. Cornell University Press.
Civelek, K. (2008). Kişi çözümlemelerinde göstergebilimsel yaklaşımlar ve philippe hamon örnekçesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (17), 311-324.
Crary, J. (2004). Gözlemcinin teknikleri: on dokuzuncu yüzyılda görme ve modernite üzerine, (E. Daldeniz, Çev.). Metis Yayınevi.
Demirtaş, H. (2022). Filmleri nasıl algılar ve hissederiz: ayna nöronlar, empati ve sinemada özdeşleşme. İletişim psikolojisi içinde (s.93-111). Nobel.
Eagleton, T. (2010). Estetiğin ideolojisi. (B. Gözkan, H. Hünler, T. Armaner, N. Ateş, A. Dost, Engin Kılıç, E. Akman, N. N. Domaniç, A. Çitil, B. Kıroğlu, Çev.). Doruk Yayımcılık.
Evecen, G., ve Aytekin, C. (2017). Belgesel filmde anlatı-anlatıcı ilişkisi: “Grizzly Man” belgesel filmi örneği. Selçuk İletişim, 10(1), 282-294.
Genette, G. (2020). Anlatının söylemi. (F. B. Aydar, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Geoghegan, M. W., ve Klass, D. (2008). Podcast solutions: The complete guide to audio and video podcasting. Apress.
Gider, N. (2014). Yapısal özellikleri açısından belgesel sinema. Marmara İletişim Dergisi, 12(12), 134-140.
Güçhan, G. (1992). C. Metz’in göstergebilimsel psikanalitik yaklaşımı ile bir film çözümleme denemesi: Bez bebek. Kurgu, 10(1), 98-114.
Işıkman, N. G. (2016). Birinci tekil şahıs belgeselleri; “ben”in kendine bakışı. Folklor/Edebiyat, 22(86), 259-271.
Kaynar, A. (2021). Podcast dinleme alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Yeni medya, 2021(10), 43-62.
Kutlu, T. Ö. (2020). Sosyal medya ve yeni yayıncılık formları: Türkiye’de podcast yayıncılığının gelişimi. (A. E. Dingin, Der.), Disiplinlerarası yaklaşımla sosyal medya. (s.213-240). Literatürk Academia.
Newman, N., ve Gallo, N. (2019). News podcasts and the opportunities for publishers. The Reuters Institute for the Study of Journalism.
Özön, N. (1985). Sinema uygulayımı, sanatı, tarihi. Hil Yayınları.
Ramazanoğlu, Y. (2018). Gerçek ve büyü arasında sinema. İz Yayıncılık.
Sarı, M. (2017). Belgeselde yeni ufuklar: VR (Sanal Gerçeklik) belgeselleri ve anlatım olanakları. (H.Kuruoğlu ve A. F. Parsa, Edt.). Belgesel filmde zamanın ruhu içinde (s.101-116). Detay Yayıncılık.
Sözen, M. (2008a). Anlatı mesafesi-anlatı perspektifi kavramları, sinematografik anlatı ve örnek çözümlemeler. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 4(8), 123-145.
Sözen, M. (2008b). Anlatıcı kavramı, sinematografide anlatıcı tipolojisi ve örnek çözümlemeler. Selçuk İletişim, 5(2), 167-182.
Sözen, M. (2013a). Episteme bağlamında dijital görüntü teknolojisinin belgesel sinema diline etkimeleri, Akdeniz Sanat, 2(4), 87-98.
Sözen, M. (2013b). Estetik bir öğe olarak sinemada ses tasarımı ve örnek bir film çözümlemesi. Electronic Turkish Studies, 8(8), 2097-2109.
Şişman, Ö. Ö., ve Tosun, N. Z. (2022). Podcast kullanımı bağlamında algılanan doyumun reklama yönelik tutum oluşumu üzerindeki etkisi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (38), 150-177.
Toprak Ökmen, A. G. (2022). Dijital dönemde belgesel film yapımındaki yenilikler üzerine bir değerlendirme. Medya ve Kültür, 2(2). 184-207.
Türkgeldi, S. K. (2019). “Sinepati” kavramı bağlamında “jean-luc dardenne kardeşler” sineması. SineFilozofi, (4), 623-644.
Yücel, R. (2020). Podcast’in kısa tarihi: Doğuşu, yükselişi, monetizasyonu. Erciyes iletişim dergisi, 7(2), 1303-1319.