Gideon Toury'nin Erek Odaklı Kuramı Işığında Bedrettin Tuncel'in İnsandan Kaçan Başlıklı Çevirisi

Fransız edebiyat ve kültür dizgesinden, Türk edebiyat ve kültür dizgesine yaptığı çevirilerle adından söz ettiren Bedrettin Tuncel'in çeviri tarihimizdeki yeri yadsınamaz. Yapmış olduğu çevirilerle Türk kültür dizgemize büyük katkılarda bulunan Tuncel, kültür değerlerimizle, Fransız kültürünün değerlerini evrensel bir çizgide sentezlemiştir. Araştırmanın kuramsal çerçevesini Molière'in Le Misanthrope adlı eseri ve Bedrettin Tuncel'in İnsandan Kaçan başlıklı çevirisi oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İnsandan Kaçan başlıklı çevirinin, Gideon Toury'nin erek odaklı kuramı ışığında incelenmesidir. Çevirmen, siyasetçi, edebiyatçı ve akademisyen kimliğine sahip olan Bedrettin Tuncel'in Türkçeye kazandırmış olduğu çeviri eserlerin yanı sıra ön sözler bağlamında bilgi verilmiş ve gerçekleştirdiği İnsandan Kaçan başlıklı çeviriye ilişkin kararları ortaya konmaya çalışılmıştır. Söz konusu çeviri eser, Gideon Toury'nin erek odaklı çeviribilim kuramının öngördüğü normlar ışığında irdelenmiştir. İlgili kuramın öne sürdüğü "öncül normlar", "süreç öncesi normlar" ve "çeviri süreci normları" bağlamında somut örnekler verilerek çevirinin "yeterlilik" kutbuna mı yoksa "kabul edilebilirlik" kutbuna mı daha yakın olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Kaynak eserin yazım üslubu korunmuş, manzum eser, manzum türde çevrilmiştir. Tuncel,İnsandan Kaçan başlıklı çevirisiyle kaynak metin ve erek metin arasında bir denge kurmuş; biçim açısından "yeterli"; diliçi kullanım yönünden ise "kabul edilebilir" bir çeviri ürünü ortaya koymuştur. Bu bağlamda Tuncel'in İnsandan Kaçan başlıklı çevirisi hem "yeterli" hem de "kabul edilebilir" bir çeviri olarak değerlendirilebilir.

The Misanthrope (İnsandan Kaçan) Translation Of Bedrettin Tuncel Under The Title Of Gideon Toury's Target-Oriented Theory

The place of Bedrettin Tuncel who is known for the translations from French literature and culture system to Turkish literature and culture system is undeniable within our translation history. Having contributed greatly to the Turkish culture system with his translations, Tuncel synthesized our cultural values with French cultural values in a universal line. The purpose of this study is to examine the translation İnsandan Kaçan under the title of target-oriented theory of Gideon Toury. Information based on the preambles is given besides the translation masterpieces translated and presented to the Turkish language by Bedrettin Tuncel who has the identities of translator, politician, man of letters and academician and it is also tried to show the decisions on the translation called İnsandan Kaçan. This translation masterpiece has been studied under the norms prescribed by the target-oriented translation approach of Gideon Toury. It is tried to determine whether the translation is closer to the "adequacy" pole or the "acceptability" pole by giving concrete samples based on the "initial norms", "preliminary norms" and "operational norms" suggested by the theory mentioned. The style of writing of the source masterpiece has preserved and the verse parts have been translated in verse format. In his translation called İnsandan Kaçan Tuncel has created a balance between the source text and the target text and presented a translation "adequate" in terms of format and "acceptable" in terms of the intralingual usage. Therefore, the translation İnsandan Kaçan by Tuncel can be evaluated as both "adequate" and "acceptable" translation.

___

Berk, Ö. (2005). Kuramlar Işığında Açıklamalı Çeviribilim Terimcesi. Multilingual Yabancı Dil Yayınları.

Delilbaşı, A. S. (1941). Adamcıl. Maarif Matbaası.

Göktürk, A. (1994). Çeviri: Dillerin Dili. Yapı Kredi Yayınları.

Göktürk, A. (2002). Sözün Ötesi. Yapı Kredi Yayınları.

Guidère, M. (2008). Introduction à la Traductologie. Penser la traduction: hier, aujourd'hui, demain. Bruxelles: De Boeck.

Gürçağlar, Ş. T. (2011). Çevirinin ABC'si. Say Yayınları.

Kabacalı, A. (1995). Bedrettin Tuncel'e Mektuplar. Yapı Kredi Yayınları.

Karadağ, A. B., & Bozkurt, E. (2014). II. Meşrutiyet'ten Harf Devrimi'ne Kadar Osmanlıcaya Yapılan Roman Çevirilerinin Süreç Öncesi Normlar Bağlamında İrdelenmesi. Humanitas, 85-104.

Karadağ, A. B., & Kurt Williams, Ç. (2015). Reformlar Çağında Türkiye'de Molière'in Yeniden Yazımı (19. Yüzyılın İkinci Yarısı). Humanitas, 127-136.

Karadağ, A. B., & Tellioğlu, B. (2015). Çeviribilimde Yeni Evrenselcilik: Meslek Etiğinin Yükselişi. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, 90-100.

Molière, J. B. (2008). Le Misanthrope. Mitos Boyut.