Nüfus Hizmetleri Kanunu Kapsamında Yabancı Boşanma Kararlarının Doğrudan Tescili

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’nun 50. maddesi uyarınca Türkiye’de sadece özel hukuk uyuşmazlıklarına ilişkin ve mahkemelerce verilmiş yabancı kararların tanınması mümkündür. Buna ek olarak bir yabancı mahkeme kararı, sadece Türk mahkemelerince Türkiye’de tanınmasına hükmedilmesiyle kesin hüküm etkisine sahip olabilmektedir. Nüfus Hizmetleri Kanunu madde 27/A ile yapılan değişiklik bu anlamda Türk hukukunda önemli bir yenilik getirmiştir. Söz konusu değişiklik kapsamında hem yabancı boşanma kararları ile evliliği sona erdiren diğer kararların-Türk mahkemelerince verilecek bir tanıma kararına ihtiyaç duyulmaksızın- doğrudan tescili yolu açılmış hem de bir mahkemenin müdahalesi olmaksızın gerçekleştirilen idari boşanma kararlarının sonuç doğurması sağlanmıştır. Çalışmamızda madde 27/A kapsamında doğrudan tescil usulünün koşulları ve Türk hukukunda yaratacağı etkiler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Nüfus Hizmetleri Kanunu, Tanıma, Doğrudan tescil, Yabancı adli boşanma kararı, İdari boşanma kararı

Direct Registration of Foreign Divorce Decision Under the Civil Registration Act

According to the art. 50 of Turkish Private International Law and International Civil Procedure Act no. 5718, only the foreign private law decisions awarded by the courts could be the subject of recognition and execution. Besides, without a Turkish court’s recognition decision, a foreign award can not have a final decision effect in Turkey. The new amendments of art. 27/A of Civil Registration Act has made substantial changes on the subject. The amendment has provided a direct registration –without any requirement of a court decision- of divorce decisions and other decisions that terminates marriage and also rendered administrative divorce decisions definitive without any court interference. This article will examine the conditions and effects of direct registration under art. 27/A of Civil Registration Act.

Keywords:

Civil Registration Act, Recognition, Direct registration, Judicial divorce decisions, Administrative divorce decisions,

PDF

___

AKINCI, Ziya & DEMİR GÖKYAYLA, Cemile. Milletlerarası Aile Hukuku, İstanbul 2010.
ARAT, Tuğrul. Yabancı İlamların Tanınması ve Tenfizi, AÜHFD, C. 21, S. 1-4, 1964.
BERKİ, Osman Fazıl & ERGÜNEY, Hilmi. Yabancılar Hukuku ve Kanunlar İhtilafları İle İlgili Kararların Tahlil ve İzahları, Ankara 1963.
BİLGE TANRIBİLİR, Feriha, ŞİT KÖŞGEROĞLU, Banu. Uluslararası Özel Hukukta Evlât Edinme, Prof. Dr. Tuğrul ARAT’a Armağan, Ankara 2012.
BUDAK, Ali Cem. Prof. Dr. Baki Kuru'nun Kaza Eserinden Beri Çekişmesiz Yargı Alanında Meydana Gelen Değişiklikler, 75. Günü İçin Prof. Dr. Baki Kuru Armağanı, Ankara 2004.
ÇELİKEL Aysel & ERDEM, Bahadır. Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, İstanbul 2016.
ÇELİKEL, Aysel, NOMER, Ergin, GİRAY, Kerem & ESEN, Emre. Çözümlenmiş Örnek Olaylar-Seçilmiş Mahkeme Kararları, 10. Baskı, İstanbul 2010.
DOĞAN, Vahit. Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Bası, Ankara 2016.
DURAL, Mustafa, ÖĞÜZ, Tufan & GÜMÜŞ, Mustafa Alper. Türk Özel Hukuku Cilt III-Aile Hukuku, İstanbul 2016. EKŞİ, Nuray. Milletlerarası Nitelikli Davalara İlişkin Mahkeme Kararları, İstanbul 2007.
EKŞİ, Nuray. Milletlerarası Özel Hukukta Medeni Olmayan Evliliklerin ve Adli Olmayan Boşanmaların Tanınması, İstanbul 2012. (Boşanma)
EKŞİ, Nuray. Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul 2013. (Tenfiz)
ERTEN, Rifat. Türklerin Kişi Hallerine İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, Ankara 2017.
GÖKÇENAY, Berivan. Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi Mümkün Mahkeme Kararları, İstanbul 2009. (Yayınlanmamış Doktora Tezi Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü)
GÜVEN, Pelin. Tanıma-Tenfiz, Ankara 2013.
HUYSAL, Burak. Devletler Özel Hukukunda Velayet, İstanbul 2005.
MATTHEW, J. Mc. Cauley. Divorce And The Welfare Of The Child In Japan, Pacific Rim Law &PolicyJournalVol. 20 No. 3, 2011.
NOMER, Ergin. Davada Yabancı Kanun, İstanbul, 1972. (Yabancı Kanun)
NOMER, Ergin. Devletler Hususi Hukuku, 21. Bası, İstanbul 2015.
ÖNEN, Ergun. İnşaî Dava, Ankara 1981.
ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice. Uluslararası Kişi Halleri Komisyonu Tarafından Hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti’nin Taraf Olduğu Aile Hukukuna İlişkin Anlaşmalar, GÜHFD Ata Sakmar’a Armağan, S. 1, 2011.
ÖZEL, Sibel. Ülkelerarası Evlat Edinme, GÜHFD, Ata Sakmar’a Armağan, S. 1, 2011.
ÖZTAN, Bilge. Aile Hukuku, 6. Bası, Ankara 2015.
SAKMAR, Ata. Devletler Hususi Hukukunda Boşanma, İstanbul 1976.
SAKMAR, Ata. Yabancı İlâmların Türkiye’deki Sonuçları, İstanbul 1982. (Yabancı İlam)
SARGIN, Fügen & ERTEN, Rifat. MÖHUK Hükümleri Dairesinde Tanımanın Hukukî Niteliği, Usûlü ve Karşılaşılan Bazı Sorunlar: “Yeni Bir Düzenleme Yapma Gereği”, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, S. 2, 2014.
SAYMAN, Yücel. Türk Devletler Hususi Hukukunda Evlenmenin Kuruluşu, İstanbul 1982.
SEROZAN, Rona. Çocuk Hukuku, İstanbul 2000.
ŞANLI, Cemal, ESEN, Emre & ATAMAN FİGANMEŞE, İnci. Milletlerarası Özel Hukuk, 5. Bası, İstanbul 2016.
ŞANLI, Cemal. Yabancı Veraset İlamlarının Türk Mahkemelerinde “Tanınması” veya “Delil” Olarak Kullanılması, Prof. Dr. İlhan E. Postacıoğlu’na Armağan, İstanbul 1990.
ŞENSÖZ MALKOÇOĞLU, Ebru. Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması, İstanbul 2017.
ŞENSÖZ, Ebru. Türkiye’nin Taraf Olduğu Bazı Milletlerarası Sözleşmeler Çerçevesinde Doğrudan Tanıma Usulü, “10. Yıl’a Armağan” İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 11, S. 22, 2012/2.
ŞİT, Banu. Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kesinleşme Şartı, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XV, S. 1, 2011.
TANRIBİLİR, Feriha Bilge. Yabancılar Türk Yetkili makamları Önünde Evlenmesi ve Kamu Düzenine Aykırılık Meselesi, Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Sorunlar Sempozyumu, (Eskişehir 21-22 Nisan 2016, Sempozyum Bildirileri ve Tartışmalar), Ankara 2016.
TEKİNALP, Gülören & UYANIK ÇAVUŞOĞLU, Ayfer. Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 12. Bası, İstanbul 2016.
TİRYAKİOĞLU, Bilgin. Yabancı boşanma Kararlarının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi, Ankara 1996.
TÜTÜNCÜBAŞI, Uğur. Yabancı Yargı Kararlarının Türk Hukukunda Tanınması, Ankara 2014.
UYANIK ÇAVUŞOĞLU, Ayfer. Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Boşanma, İstanbul 2006.
YAŞAR, Tuğçe Nimet. Türk Mahkemelerinde Yabancı Hukukun Uygulanması, MHB, Yıl 33, Sayı 2, 2013.