Avrupa Birliğinde “Achmea” Kararı ve “1/17 Sayılı Görüş” Işığında “Yatırımcı-Devlet” Uyuşmazlık Çözüm Mekanizmasının Geleceği

Çalışma Avrupa Birliği Uluslararası Yatırım Hukuku alanındaki gelişmeleri iki önemli Avrupa Birliği Adalet Divanı Kararı; “Achmea” ve “1/17 Sayılı Görüş”; ışığında değerlendirerek özellikle uluslararası yatırım hukukunda “yatırımcı-devlet” uyuşmazlık çözüm mekanizmasındaki değişikliklere dikkat çekmeyi ve gelişmelere olan etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Achmea kararıyla Avrupa Birliği üyeleri arasında mevcut iki taraflı yatırım antlaşmalarında yer alan “yatırımcı-devlet” uyuşmazlık çözümüne ilişkin düzenlemelerin Avrupa Birliği hukukuna aykırı bulunarak uygulanamayacak olması aynı zamanda Enerji Şartı Antlaşmasında yer alan “yatırımcı-devlet” uyuşmazlık çözümüne ilişkin düzenlemelerinin uygulanabilirliğini tartışmaya açmıştır. Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasında “yatırımcı-devlet” tahkimin sona eriyor olması “1/17 Sayılı Görüş”’te tartışılan “Yatırım Mahkemesi Sistemi”’ni daha önemli hale getirmiştir. Bu açıdan da “1/17 Görüş” incelemesi önemlidir. Çalışma bu iki karar ile ilgili konuları değerlendirmeyi, aynı zamanda alandaki Enerji Şartı Antlaşması modernizasyon çalışmaları, Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL) Çalışma Grubu III kapsamındaki reform sürecindeki çalışmaları, ilgili diğer Adalet Divanı kararları ve tahkim kararlarını, Avrupa Birliği içindeki düzenlemeleri dikkate alarak gelişmelere ışık tutmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği Yatırım Hukuku, Achmea, 1/17 Görüş, “Yatırımcı-Devlet” Uyuşmazlık Çözümü, CETA

Future of the Investor–State Dispute Settlement Mechanism in the European Unıon After the “Achmea” Decision and “Opinion 1/17”

This paper aims to discuss two important decisions of the Court of Justice of the European Union, “Achmea” and “Opinion 1/17”, regarding European Union international investment law and to evaluate their effect on the developments and changes in international investment law, especially for investor–state dispute settlement mechanisms. The “Achmea” decision, where the Court found the provisions in Intra-EU BITS regarding investor–state dispute resolution provisions to be in conflict with European Union law, launched a discussion on the applicability of the investor–state dispute settlement provisions in the Energy Charter Treaty. By ending investor–state arbitration among European Union members, the Achmea decision made the Investment Court System discussed in “Opinion 1/17” and the analysis of that decision more important. This paper, with the analysis of these two important Court decisions, aims to discuss these topics. At the same time, other developments in this area are taken into consideration, such as the modernization efforts under the Energy Charter Treaty, reform under the United Nations Commission on International Trade Law (UNCITRAL) Working Group III, other relevant Court of Justice decisions or arbitral awards, and regulations within the European Union, with the goal of shedding light on the developments in this area.

Keywords:

European Union Investment Law, Achmea, 1/17 Opinion, “Investor-State” Dispute Resolution, CETA,

PDF

___

“Avrupa Birliği’nin EŞA’nın Moderleştirilmesine İlişkin Taslak Teklifi” (Draft EU Text Proposals for the Modernisation of the Energy Charter Treaty (ECT)), Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“Avrupa Birliğine Yapılan Doğrudan Yabancı Yatırımın İncelenmesinde Çerçeve Oluşturulmasına İlişkin Tüzük” (Regulation (EU) 2019/452, Regulation Establishing a Framework for the Screening of Foreign Direct Investments into the Union), Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“AB-içi Yatırımların Korunmasına İlişkin Tebliğ” (Communication from the Commission to the European Parliament and The Council Protection Of Intra-Eu Investment Brussels, 19.7.2018 COM (2018) 547 Final), (Yatırımların Korunması Tebliği) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“AB-içi YKTK’ların Sona Erdirilmesine İlişkin Uluslararası Antlaşma” (International Agreement for the Termination of Intra-EU Bilateral Investment Treaties), Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020, (Sona Erdirme Antlaşması).
Ataman Figanmeşe İ, ‘Milletlerararası Ticari Tahkim ile Yatırım Tahkimi Arasındaki Farklar’, (2011), 31(1), MHB 91-152.
Baklacı P, Akıntürk E, ‘Enerji Şartı Antlaşmasına Göre Uyuşmazlık Çözüm Yolları’, (Aralık 2007), XXIV(2), Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 305-345.
Beham M and Prantl D, ‘Intra-EU Investment Reform: What Options for the Energy Charter Treaty?’ (Kluwer Arbitration Blog, Ocak 7 2020) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
Fouchard C., Krestin M, ‘The Judgment of the CJEU in Slovak Republic v. Achmea – A Loud Clap of Thunder on the Intra-EU BIT Sky!’ (Kluwer Arbitration Blog, Mart 7 2018) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
Georgaki K, ‘The Decision of the Svea Court of Appeal in PL Holdings v Poland: A Mutiny against Achmea?’ (Ağustos 7, 2019) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
Karacan P, ‘Lizbon Andlaşması Sonrası Avrupa Birliği Yatırım Anlaşmaları’ (Aralık 2014), 2,Legal Hukuk Dergisi, (Prof. Dr. Rona Aybay’a Armağan) 1421-1456 (Karacan, ‘Lizbon Andlaşması’).
Karacan P, ‘Avrupa Birliği Hukukunun Yapısından Kaynaklanan Uluslararası Yatırım Hukukuna İlişkin Sorunlar’ (2017), 37(2), MHB (Prof. Dr. Yücel Sayman Armağan’a Armağan), 547-575 (Karacan, ‘Avrupa Birliği Yatırım’).
Karacan P, ‘Yatırım Mahkemesi Sistemi: Uluslararası Yatırım Tahkimi Sona mı Eriyor?’, (Temmuz 2016), 12(2), İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (Prof. Dr. İlhan Uluşan’a Armağan) 61-84 (Karacan, ‘Yatırım Mahkemesi’).
Karacan P, ‘Adalet Divanı’nın 2/15 Sayılı Görüşü’nün Avrupa Birliği’nin Yeni Yatırım Antlaşmalarını Nasıl Şekillendireceğine İlişkin Bir Değerlendirme’, (2017), 18 (2), Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 187-204 (Karacan, ‘2/15 Sayılı Görüş’).
Lavranos N, ‘Court of Justice of the EU approves CETA Investment Court System’, (Arbitration Blog, Haziran 14, 2019) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
Lowther J, ‘Keeping Intra-EU ISDS Alive: The Supreme Court of Sweden Requests Preliminary Ruling from the CJEU on Validity of Arbitration Agreement in Light of Achmea Decision’, (Kluwer Arbitration Blog, Mart 5 2020) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
Stefan F, ‘Intra-EU Disputes under the Energy Charter Treaty: Quo Vadis?’, (Kluwer Arbitration Blog, Ağustos 18 2019) Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“Slowakische Republik (Slovak Republic) v. Achmea BV (Achmea)”, 6 Mart 2018, Case C‑284/16, Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“1/17 sayılı Görüş” (Opinion 1/17 of the Court), 30 Nisan 2019 Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“PL Holdings S.a.r.l. v. Polonya (Poland)”, Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.
“Vattenfall AB and others v Almanya (Federal Republic of Germany)”, ICSID Case No. ARB/12/12, Erişim Tarihi 15 Temmuz 2020.