Neslihan KARACAN

Eylem Kipliği Açısından Kitâb-ı Dedem Korkut’ta Kiplik İfadeler

Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi

2022-Cilt: 7 - Sayı: 2

3-17

Kiplik, eylem kipliği;, yükümlülük, devinim;, Dede Korkut;

Kiplik; eylem kipliği; yükümlülük; devinim; Dede Korkut; Eski Anadolu Türkçesi., Kiplik, son yıllarda Türkoloji sahasındaki çalışmalarda önem kazanan alanlardan biri olmuştur. Anlamsal açıdan yargıların sınıflandırılması temeline dayanan bu alan için araştırmacılar tarafından farklı tanımlamalar ve sınıflamalar yapılmaktadır. Temelde bilgi ve yükümlülük kipliği olarak ikiye ayrılması genel kabul görmüş kiplik araştırmalarında, ağırlıklı olarak bilgi kipliği alt alanı incelenmektedir. Bu çalışmada yükümlülük kipliği için Palmer’in sınıflandırmasında temel aldığı parametre doğrultusunda bir sınıflandırma önerisi sunulmuştur. Eski Anadolu Türkçesinde eylem kipliği ifadelerinin biçim birimsel yansımaları tespit edilmiştir. Ancak kiplik kategorilerin belirlenmesinde tek başına biçim birimlerin yeterli olmaması bakımından bağlam, konuşur-eyleyici statüsü vb. kriterler de değerlendirmeye alınmış. Kiplik ifadelerin belirlenmesinde cümle boyutunda değil metin boyutunda değerlendirmenin önemli olduğu görülmüştür. Eylem kipliği Eski Anadolu Türkçesi eylem kipliği örnekleri Kitâbı-ı Dedem Korkut örneği üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır., eylem kipliği;, yükümlülük

21037