SOSYAL BİLİMLERDE İÇERİK VE SÖYLEM ANALİZİ

Bir araştırma ya da çalışmayı bilimsel kılan en önemli öğelerden biri bilimsel araştırmanın yöntemine uygun araştırma tekniklerinin belirlenmesidir. Araştırma teknikleri bir araştırma, çalışma ya da projenin, veri toplama, düzenleme, veri işleme, yorumlama ve veri paylaşımına ilişkin araçlardır. Bu nedenle araştırmalarda doğru tekniklerin belirlenmesi ve uygulanması oldukça önemlidir. Bu çalışma son yıllarda sosyal bilimlerde disiplinler arası bir süreçte giderek yaygınlaşan içerik ve söylem analizi tekniklerini ele almakta ve açıklamaktadır. Çalışmada ilk olarak içerik analizinin türleri (nicel, nitel ve karma içerik analizi) ele alınmıştır. Her türün özellikleri, hangi araştırmalar için kullanımının daha uygun olduğu, araştırma sürecinin nasıl yürütüleceği ve tamamlanacağı gibi konular tartışılmıştır. Sonraki aşamada söylem analizi ve eleştirel söylem analizi tekniklerine yer verilmiştir. Söylem Analizi başlığı altında en yaygın kullanılan iki tür (Foucaultcu ve van Dijkcı) söylem analizleri ele alınmıştır. Hem içerik hem de söylem analizinin her türüne ilişkin yapılmış uygulamalı çalışmalardan örneklerle konu açıklanmıştır.

CONTENT AND DISCOURSE ANALYSIS IN SOCIAL SCIENCES

One of the factors that makes a research or study scientific is to determine research techniques in accordance with research methodology. Research techniques are tools about data collection, sorting and analysis along with interpretation and dissemination of findings of a research, study or project. Thus, it is very important to select and apply appropriate research techniques in a research process. This study reviews and explains content and discourse analysis techniques, which have become to be widely utilized in interdisciplinary social science studies. In this paper, first, the types of content analysis (quantitative, qualitative and mixed content analysis) are reviewed. The traits of each type are explained and a discussion is presented regarding such issues as how and where to use each different type and how to carry out and complete each technique in different research settings. In the last section, discourse and critical discourse analysis techniques are discussed. The two most common types of discourse analysis (by Foucault and van Dijk) are examined. The subject is clarified by providing the examples of application of both content and discourse analyses.