DİL SİYASETİNİN ÜÇ YÖNÜ ÜZERİNE ELEŞTİREL ANALİZ

Dil politikaları, küreselleşen bir dünyada kaçınılmaz bir şekilde bütün devletlerin takip ettiği ve uyguladığı bir alan haline gelmiştir. Dünyada dil politikalarını uluslararası hukuka uygun ve özgürlükçü bir perspektiften ele alan ülkeler olduğu gibi, güvenlikleştirme politikalarını takip ederek dili sorun odaklı olarak algılayan devletler de bulunmaktadır. Diğer yandan hak ve sorun kavramsallaştırması kaynak olarak dilin incelenmesine doğru bir eğilim göstermiştir. Küreselleşen bir dünyada, dil artık sorun odaklı olmaktan çıkıp hak odaklı bir olgu haline dönüşmüş durumdadır. 21. yüzyılda hak olarak dil kavramı kaynak odaklı dil kavramına evrilmiş durumdadır. Bu çalışmamızda dilin sorun, hak ve kaynak odaklı görülmesini analitik olarak tartışmakta ve dil politikalarına ilişkin önerilerimizi sunmaktayız. Dil politikalarını pozitif ve negatif hak açısından ele alan çalışmalardan farklı olarak, bu çalışmamız daha genel kategorileştirme ve metodolojik olarak daha farklı yaklaşımları önermekte, bu yaklaşımları eleştirel analiz yoluyla incelemektedir. Bu açıdan Türkiye’de dil politikaları alanında yapılan çalışmalardan farklılaşmakta olup, özgün bir çalışmadır.

Anahtar Kelimeler:

Hak odaklı dil, Sorun odaklı dil, Kaynak odaklı dil, Dil Politikası

A CRITICAL ANALYSIS ON THREE ASPECTS OF LANGUAGE POLICY

Language policy has become an area followed and implemented by all countries in a globalizing world. There are countries in the world that consider language policies as part of international law, while others, due to securitization policies, are reported to perceive language as problem-oriented. The conceptualization of right and problem -oriented language has been replaced by the study of language as a resource. In some developing and developed countries, language is no longer labelled as a problem, but as a right and resource. In the 21st century, the concept of language as a right has evolved into a resource-oriented language concept. In this study, we analytically discuss the problem, right and resource-oriented language and propose our suggestions on language policies. Unlike studies that deal with language policy in terms of positive and negative rights, this study proposes more general categorization. It discusses methodologically different approaches while critically analysing those approaches. Therefore, the present study differs from other studies on language policy and fills the gap in relevant literature in globalizing world.

Keywords:

Right-oriented language, Problem-oriented language, Resource-oriented language,

PDF

___

Ager, D. E. 1996. Language policy in Britain and France : the processes of policy. London ; New York: Cassell.
Aydın, T. 2013. Sömürgecilik ve Dil: Batı Sömürgesinin Arap Diline Yaklaşımına Dil-Kimlik İlişkisi Penceresinden Bakış. Mukaddime(7), 47-68.
Bale, J. 2014. Heritage language education and the “national interest”. Review of Research in Education, 38(1), 166-188.
Bale, J. 2016. In defense of language rights: Rethinking the rights orientation from a political economy perspective. Bilingual Research Journal, 39(3-4), 231-247.
Bayır, D. 2017. Türk Hukunda Azınlıklar ve Milliyetçilik. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
Beacco, J.-C.,Byram, M. 2002. Guide for the Development of Language Education Policies in Europe: From Linguistic Diversity to Plurilingual Education: Main Version: Draft 1 September 2002: Council of Europe.
Belge, M. 2008. 1980’ler Sonrası Türkçe. Türkiye’de Dil TartışmalarıA. Menz ve C. Schroeder (Eds.), (pp. 11-24). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Berkes, N. 2002. Türkiye'de çağdaşlaşma. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Bourdieu, P. 2001. Pouvoir symbolique et champ politique. Langage et pouvoir symbolique, Paris, Ed. du Seuil, 201-323.
Chríost, D. M. G.,Bonotti, M. 2018. Brexit, language policy and linguistic diversity. Cham: Palgrave Pivot.
Cobarrubias, J. 1983. Ethical Issues in Status Planning. Progress in Language Planning International PerspectivesJ. Cobarrubias ve J. A. Fishman (Eds.), (pp. 41-86). Berlin: Walter de Gruyter.
Cooper, R. L. 1989. Language planning and social change: Cambridge University Press.
Crystal, D. 2019. The Cambridge encyclopedia of the English language. Cambridge: Cambridge University Press.
Çavuşoǧlu, N. 2001. Uluslararası İnsan Hakları Hukukunda: Azınlık hakları. İstanbul: Su Yayınları.
Çelebi, E.,Verkuyten, M.,Smyrnioti, N. 2016. Support for Kurdish language rights in Turkey: the roles of ethnic group, group identifications, contact, and intergroup perceptions. Ethnic and Racial Studies, 39(6), 1034-1051.
Çelebi, M. D. 2006. Türkiye’de anadili eğitimi ve yabancı dil öğretimi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 285-307.
Çoban, S. 2005. Küreselleşme ulus-devlet: azınlıklar ve dil. İstanbul: Su Yayınları.
De Varennes, F. 1996. Language, minorities and human rights. Cambridge, MA: M. Nijhoff
De Varennes, F. 2001. Language rights as an integral part of human rights. International Journal on Multicultural Societies, 3(1), 15-25. De Varennes, F. 2007. Language rights as an integral part of human rights: A legal perspective. Democracy and Human Rights in Multicultural Societies M. Koenig ve P. F. A. Guchteneire (Eds.), (pp. 115-125). Aldershot, Hampshire, England: Ashgate.
Demirpolat, B. C. 2015. Türkiye’nin yabancı dil öğretimiyle imtihanı: Sorunlar ve çözüm önerileri. Ankara: Seta.
Duchêne, A.,Heller, M. 2012. Pride and profit: changing discourses of language, capital and nation state. Language in Late Capitalism: Pride and ProfitA. Duchêne ve M. Heller (Eds.), (pp. 1-22). New York: Routledge.
Ergil, D. 2000. The Kurdish Question in Turkey. Journal of Democracy, 11(3), 122-135.
Fettes, M. 1997. Language planning and education. Encyclopedia of language and education (pp. 13-22): Springer.
Gazzola, M.,Templin, T.,Wickström, B.-A. (Eds.). 2018. Language Policy and Linguistic Justice : Economic, Philosophical and Sociolinguistic Approaches (1st ed.). Cham: Springer International Publishing : Imprint: Springer,.
Grin, F. 2003. Language planning and economics. Current issues in language planning, 4(1), 1-66.
Grin, F. 2006. Economic considerations in language policy. An introduction to language policy: Theory and methodT. Ricento (Ed.), (pp. 77-94). Oxford: Blackwell Publishing.
Güneş, C. D. 2013. Michel Foucault’da söylem ve iktidar. Kaygı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi(21), 55-69.
Gürbüz, R. 2019. İnsan Hakları ve Demokratikleşme. Ankara: Kuram Kitap.
Haugen, E. 1959. Planning for a standard language in modern Norway. Anthropological linguistics, 8-21.
Hekimoğlu, M. M. 2007. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Açısından Azınlık Hakları ve Türkiye. Ankara: Detay Yayıncılık.
Hobsbawm, E.,Ranger, T. 2006. Geleneğin icadı. İstanbul: Agora Kitaplığı.
Hornberger, N. H. 2006. Frameworks and models in language policy and planning. An introduction to language policy: Theory and method, 24-41.
Hult, F. M.,Hornberger, N. H. 2016. Revisiting orientations in language planning: Problem, right, and resource as an analytical heuristic. The Bilingual Review/La revista bilingue, 33(3), 30.
Johnson, D. C. 2013. Language policy. Houndmills, Basingstoke, Hampshire: New York Palgrave Macmillan.
Kalaycı, H. 2006. Batılı Demokrasilerde Ayrılıkçı Milliyetçilik: Quebec Milliyetçiliği. Doğu Batı Dergisi(39), 9-30. Kaplan, R. B.,Baldauf, R. B. 1997. Language planning from practice to theory (Vol. 108): Multilingual Matters.
Kloss, H. 1971. Language rights of immigrant groups. International migration review, 5(2), 250-268.
Koçak, M. 2013. Çok-kültürlülük açısından dil hakları. Ankara: Liberte Yayınları.
Kolçak, H. 2016. Unfinished building: Kurdish language rights during the first AKP ruling period from November 2002 to June 2015. JEMIE, 15, 26.
Kurubaş, E. 2017. Asimilasyondan tanınmaya: uluslararası alanda azınlık sorunları ve Avrupa yaklaşımı. Ankara: Küre Yayınları.
Lapierre, J.-W. 1988. Le Pouvoir politique et les langues: Babel et Léviathan. Paris: Press Universitaire de France.
Le Bon, G. 2020. Kitlelerin psikolojisi S. Doğru (Çev.). İstanbul: Koridor Yayıncılık.
Mardin, Ş. 1991. Türkiye'de din ve siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
May, S. 2012. Language and minority rights: Ethnicity, nationalism and the politics of language: Routledge.
McCarty, T. L. 2011. Introducing ethnography and language policy. Ethnography and language policyT. L. McCarty (Ed.), (pp. 1-28). London: Routledge.
McQuillan, J. 1996. How should heritage languages be taught?: The effects of a free voluntary reading program. Foreign Language Annals, 29(1), 56-72.
Ozolins, U. 1993. The politics of language in Australia. Cambridge ; New York: Cambridge University Press.
Öpengin, E. 2012. Sociolinguistic situation of Kurdish in Turkey: Sociopolitical factors and language use patterns. International Journal of the Sociology of Language, 2012(217), 151-180.
Özkırımlı, U. 2009. Milliyetçilik kuramları: Eleştirel bir bakış. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Patten, A.,Kymlicka, W. 2003. Introduction: Language rights and political theory: Context, issues, and approaches. Language Rights and Political TheoryA. Patten ve W. Kymlicka (Eds.), (pp. 1-51). New York Oxford University Press.
Pennycook, A. 2017. Language policy and local practices. The Oxford handbook of language and societyO. García, N. Flores, ve M. Spotti (Eds.), (pp. 125-140). New York: Oxford University Press.
Perry, M. 2002. Marxism and history. Houndmills, Basingstoke, Hampshire ; New York: Palgrave Macmillan.
Phillipson, R.,Rannut, M.,Skutnabb-Kangas, T. 1994. Linguistic human rights : overcoming linguistic discrimination. Berlin ; New York: M. de Gruyter.
Rannut, M. 1991. Influence of ideology in the linguistic policy of the Soviet Union. Journal of Multilingual & Multicultural Development, 12(1-2), 105-110.
Ricento, T. 2005. Problems with the ‘language‐as‐resource’discourse in the promotion of heritage languages in the USA. Journal of Sociolinguistics, 9(3), 348-368.
Robichaud, D.,De Schutter, H. 2012. Language is just a tool! On the instrumentalist approach to language. The Cambridge handbook of language policy B. Spolsky (Ed.), (pp. 124-145). Cambridge: Cambridge University Press
Rubin, J.,Jernudd, B. H. 1971. Can language be planned? : sociolinguistic theory and practice for developing nations. Honolulu: University Press of Hawaii.
Ruiz, R. 1984. Orientations in language planning. Journal of the National Association for Bilingual Education, 8(2), 15-34. Schiffman, H. F. 1996. Linguistic culture and language policy. London ; New York: Routledge.
Siiner, M.,Hult, F. M.,Kupisch, T. (Eds.). 2018. Language policy and language acquisition planning (Vol. 15). Cham: Springer.
Skutnabb-Kangas, T. 2000. Linguistic genocide in education, or worldwide diversity and human rights? Mahwah, N.J.: L. Erlbaum Associates.
Spolsky, B. 2004. Language policy: Cambridge University Press.
Tacar, P. 1996. Kültürel Haklar:(Dünyadaki Uygulamalar ve Türkiye İçin Bir Model Önerisi) (Vol. 96). İstanbul: Gündoğan Yayınları.
Tollefson, J. W. 1991. Planning language, planning inequality : language policy in the community. London ; New York: Longman.
Touraine, A. 2012. Modernliğin eleştirisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Truchot, C. 2000. Politiques linguistiques éducatives en Europe: L'implication des institutions européennes. Mélanges-Centre de recherches et d'applications pédagogiques en langues(25), 93-106.
Wee, L. 2011. Language without rights. Oxford ; New York: Oxford University Press.
Weinstein, B. 1990. Political Goals of Language Policies. Learning in Two Languages. From Conflict to Consensus in the Reorganization of Schools G. Imhoff (Ed.), (pp. 163-187). New Brunswick (USA) and London: Transaction Publishers.
Zeydanlıoğlu, W. 2012. Turkey's Kurdish language policy. International Journal of the Sociology of Language, 2012(217), 99-125.