ÇOCUK EMEĞİNE VE ÇIRAKLIK EĞİTİMİNE SOSYOLOJİK BİR YAKLAŞIM: DENİZLİ KENT ÖRNEĞİ*

Bu çalışmada çocuk emeği ile çıraklık eğitimi arasındaki ilişki yapısal işlevselci bakış açısıyla irdelenmektedir. Bu araştırmanın genel amacı, yasal olarak çırak statüsünde çalışan çocukların, toplumsal özelliklerini, çalışma yaşamından kaynaklanan sorunlarını ve bu noktada çıraklık eğitiminin niteliğini ortaya koymaktır. Araştırmada nicel ve nitel tekniklerden yararlanılmaktadır. Araştırma kapsamında Vali Necati Bilican Mesleki Eğitim Merkezi’ne devam eden 14-18 yaş grubundaki çıraklar yer almaktadır. Bu merkezde eğitim alan 348 çırağa anket uygulanmış, 40 çırakla da derinlemesine görüşme yapılmıştır. Çırakların çalışma nedenleri ve kendi statülerini algılayış biçimleri, bir dizi değişkenle ilişkisi bağlamında analiz edilecektir. Bu çalışmayla çıraklık eğitiminin sürdürülebilirliği konusunda ipuçlarına ulaşılmaya çalışılacaktır. Çocuk emeği ile mücadelede çıraklık eğitiminin işlevselliği tartışılacaktır.

___

  • Akpınar, T., (2006). Çocuk Emeği Sorununa Çağdaş Bir Yaklaşım: KİT’lerin Çırak Okulları (1938-1986), Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı, Ankara.Alper, Y., (2006). “Sosyal Güvenlik Açısından Çocuk Kavramı”, Çocuk İşçiler Dünü Bugünü Yarını, (Yayına Haz: Av. Celal Ülgen ve Av. Coşkun Ongun), İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul.Altuntaş, B., (2010). “Türkiye’de ve Dünya’da Çocuk Emeği:Alternatifi Düşünmek İçin Egemen Söylemin Eleştirisi”, Türkiye’de Çocuk Emeği, (Der: Kemal İnal), Ütopya Yayınevi, Ankara.Baştaymaz, T., (1990). 6-15 Yaş Grubu Bursa’da Çalışan Çocuklar Üzerine Bir Araştırma, Friedrich Ebert Vakfı, İstanbul.Bulut, I., (1997). “Psiko-Sosyal Gelişim Sorunları”, Sanayi Bölgelerinde Çalışan Çocukların Sorunları, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayın No: 177.Çelik, A., (2010). “Çocuk İşçiliğinin Bitmeyen Öyküsü Üstüne”, Türkiye’de Çocuk Emeği, (Der: Kemal İnal), Ütopya Yayınevi, Ankara.Deniz, Ç., Hülür, B. ve Ekinci, Y., (2016). Göç, Strateji ve Taktik: Suriyeli Sığınmacıların Gündelik Hayat Deneyimleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9/42, 1077-1087.Erbay, E., (2010). “Çocuk İşçi Olmak: Çocuk İşçiliğine Retrospektif Bir Bakış”, Türkiye’de Çocuk Emeği, (Der: Kemal İnal), Ütopya Yayınevi, Ankara.Erder, S., (1995). “Çocuklar Neden Çalışıyor? Çocuk ve Çalışma Kavramları”, Çalışan Çocuklar: İlköğretim Müfettişlerini Bilgilendirme Semineri, İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, İstanbul.Erder, S. ve Lordoğlu, K., (1993). Geleneksel Çıraklıktan Çocuk Emeğine: Bir Alan Araştırması, Friedrich Ebert Vakfı, İstanbul.Franklin, B., (1993). Çocuk Hakları, (Çev: Alev Türker), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.İnal, K., (2007). Çocuğun Örselenen Dünyası, Sobil Yayıncılık, Ankara.Jourdain, A. ve Naulin, S., (2016). Pierre Bourdieu’nün Kuramı ve Sosyolojik Kullanımları, (Çev: Öykü Elitez), İletişim Yayınları, İstanbul.Karabulut, Ö., (1995). Çalışan Çocuklar ve Genç İşçilerin Sorunları Çözüm Yolları Ulusal Sempozyumu, TÜRK-İŞ Yayınları No: 188, Ankara.Lordoğlu, K., (1995). “Oyun Yerine İş: Çocuk Çalışması”, Çalışan Çocuklar: İlköğretim Müfettişlerini Bilgilendirme Semineri, İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, İstanbul.Mangır, M., (1992). Ankara’da Çıraklık Eğitim Merkezine Devam Eden Öğrencilerin Çalışma Nedenleri ve Bunları Etkileyen Bazı Faktörler Üzerine Bir Araştırma, A.Ü. Ziraat Fakültesi Baskı Ofset Ünitesi, Ankara.Makal, A., (2011). Ameleden İşçiye, İletişim Yayınları, İstanbul.Swartz, D., (2011). Kültür ve İktidar: Pierre Bourdieu’nün Sosyolojisi, (Çev: Elçin Gen), İletişim Yayınları, İstanbul.Toran, M., (2010). “Yoksul Çocukların Kaderi: Çalışmak!”, Türkiye’de Çocuk Emeği, (Der: Kemal İnal), Ütopya Yayınevi, Ankara.Yılmaz Gökalp, G., (2017). “Gündelik Hayat Sosyolojisinden Kente ve Kültüre Bakmak; Certeau’cu Bir Taktik Alanı Olarak Kent”, Sosyal Bilimlerde Kültür Tartışmaları, (Ed: Cem Ergun ve Süleyman Öğrekçi), Gece Kitaplığı, Ankara.