1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı Esnasındaki Rumeli Göçünün Meclis-i Mebusan’a Yansımaları ve Yapılan Yardımlar

Bu makale 1876’da Kanun-ı Esasi’nin ilan edilmesini müteakip açılan Meclis-i Mebusan’da yer alan mebusların 1877-78 Osmanlı-Rus Harbi esnasında İstanbul’a yapılan göçü ve muhacirlerin durumunu ne şekilde gördüklerini inceler. Meclisin açıldığı 19 Mart 1877’den tatil edildiği 14 Şubat 1878’e kadar geçen sürede göçmenlerle ilgili olarak yapılan görüşmeler Osmanlı sosyal ve siyasi düşünüş tarzına ışık tutmaktadır. Mebusların hararetli tartışma ve çabaları meselenin nasıl anlaşıldığı, onların zihin dünyalarına nasıl aksettiği ve gündeme nasıl baktıkları hakkında fikir verecektir. Ayrıca mebusların mecliste bu konu hakkında yaptıkları konuşmalar söz konusu ilk meclisin çalışma anlayışı bakımından önemli ipuçları sağlar.

Anahtar Kelimeler:

1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi, Meclis-i Mebusan, Göç, Muhacir, İstanbul, Rumeli, Edirne, Yardımlar.

The Reflection of the Rumelia Migration During the 1877-1878 Ottoman-Russian War on the Parliament

is article examines how the members of parliament, which was established following the proclamation of the 1876 Constitution, considered the migration from Rumelia and the refugee problem both caused by the Russo-Ottoman War of 1877-78. e discussions and discourses on the i ssue of refugees that took place between March 19, 1877 and February 14, 1878, the dates for parliament’s inauguration and suspension respectively, shed light on the political and social thinking of the Ottoman members of parliament. Moreover, it aims to demonstrate what kind of efforts the Ottoman parliamentarians showed for the case of Rumelian refugees and how they dealt with this issue in their heated debates. As source material it utilizes the speeches of the deputies in the parliament.

Keywords:

Russo-Ottoman War of 1877-78, Meclis-i Mebusan, Migration, Refugees, İstanbul, Rumelia, Edirne, Philanthropy,

PDF

___

Birincil Kaynaklar Basiret, no: 2326. Düstûr, IV, İstanbul 1295. Mahmud Celâleddin Paşa. Mir’ât-ı Hakîkat. Haz. İsmet Miroğlu. Cilt I-III. İstanbul 1983. Meclis-i Meb’usan 1293 (1877) Zabıt Ceridesi. Haz. Hakkı Tarık Us. Cilt I, II. İstanbul 1939, 1954. Vakit, no: 799, 801, 804, 813, 825. İkincil Kaynaklar Akyıldız, Ali. “Meclis-i Meb‘ûsan”. DİA. Cilt XXVIII, s. 245-247. Bayraktar, Kaya. “Arkeolog, Bankacı, Casus, Sefir: Austen Henry Layard ve Osmanlı Coğrafyası”. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, c. 12, sayı: 1 (2011), s. 281-302. Çetin, Atilla. “El-Cevaib Gazetesi ve Yayını”. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, 34 (1983/84), s. 475-484. İpek, Nedim. Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri. Ankara 1994. Karal, Enver Ziya. Osmanlı Tarihi. Cilt VIII. Ankara 1995. Kili, Suna, Gözübüyük, Şeref. Sened-i İttifak’tan Günümüze Türk Anayasa Metinleri. 3. Baskı. İstanbul 2006. Kocacık, Faruk. “Balkanlardan Anadolu’ya Yönelik Göçler”. Osmanlı Araştırmaları, sayı: 1 (İstanbul 1980), s. 137-190. Özçelik, Tarık. “Basiret Gazetesine Göre Doksanüç Harbi’nde İstanbul’da Rumeli Göçmenleri (1877-1878)”. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Tarih Anabilim Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1993. Şimşir, Bilal. Rumeli’den Türk Göçleri. Cilt I, II, III. Ankara 1968, 1970, 1989. Topdemir, Hüseyin Gazi, Polar, İbrahim Ethem. “Türk Matbaacılığının Gelişiminde Bir Sayfa: Cevâib Matbaası”. Nüsha, Yıl:4/14 (Yaz 2004), s. 87-102.