Alzheimer Hastalığında Demirin Rolü

Alzheimer hastalığı (AH), demans tablosunun en sık nedeni (%60-80) olan kronik nörodejeneratif bir hastalıktır. Her yıl tüm dünyada 4.6 milyon yeni AH olgusu geliştiği tahmin edilmektedir. Hastalığın görülme riski yaşa bağlı olarak logaritmik biçimde artar. Yaşı 60-65 arasında olan popülasyonda görülme sıklığı yaklaşık olarak %0.1 iken 85 yaşın üzerinde görülme sıklığı %47’ye kadar çıkar. Tanı konulmasında özel bir belirteç olmaması, bilim adamlarını farklı tanı yolları aramaya itmiştir. Bu nedenle yapılan incelemelerde serum demiri yüksek ve transferrin saturasyonu düşük erişkinlerde nörolojik demansiyel hastalıkların başlayabileceği ortalama 6 ay öncesinden öngörülebilmektedir. Serum demiri yüksekliği beyin dokusunda da demir yüksekliğine yol açabilmektedir. Bu süreç, AH’de erken tanı açısından faydalı olacaktır.
Anahtar Kelimeler:

Alzheimer hastalığı

The Role of Iron in Alzheimer’s Disease

Alzheimer’s disease is a chronical neurodegenerative disease and it is the most commanly seen (%60-80) reason of dementia.  It is predicted that every year 4.6 million new cases occur around the world. The risk increases logarithmically depending on age. The incidence is %0.1 between ages 60-65  while it is %47 over age 85. Scientists are researching on  different diagnostic methods since there isn’t a certain indicator for diagnosis. Research showed that blood iron levels increasing and transferrin saturation starts decreasing 6 months before the neurogical demential diseases occur. High iron levels in blood serum causes high iron levels in the brain tissue. This process will be useful for early diagnosis of AD.

___

  • 1. Sakurai H, Hanyu H, Iwamoto T. Toward defining the preclinical stages of Alzheimer’s disease. J Tokyo Med Univ. 2012;70(3):332–3.
  • 2. Sepulcre J, Grothe MJ, d’Oleire Uquillas F, Ortiz-Terán L, Diez I, Yang H-S, et al. Neurogenetic contributions to amyloid beta and tau spreading in the human cortex. Nat Med. 2018;24(12):1910–8.
  • 3. Crichton R. Inorganic Biochemistry of Iron Metabolism: From Molecular Mechanisms to Clinical Consequences. Chichester: John Wiley & Sons; 2009. 461 p.
  • 4. Ward RJ, Zucca FA, Duyn JH, Crichton RR, Zecca L. The role of iron in brain ageing and neurodegenerative disorders. Lancet Neurol. 2014 Oct;13(10):1045–60.
  • 5. Aoki S, Okada Y, Nishimura K, Barkovich AJ, Kjos BO, Brasch RC, et al. Normal deposition of brain iron in childhood and adolescence: MR imaging at 1.5 T. Radiology. 1989 Aug;172(2):381–5.
  • 6. Bartzokis G, Beckson M, Hance DB, Marx P, Foster JA, Marder SR. MR evaluation of age-related increase of brain iron in young adult and older normal males. Magn Reson Imaging. 1997;15(1):29–35. 7. Altamura S, Muckenthaler MU. Iron toxicity in diseases of aging: Alzheimer’s disease, Parkinson’s disease and atherosclerosis. J Alzheimer’s Dis. 2009;16(4):879–95.
  • 8. Roberts BR, Ryan TM, Bush AI, Masters CL, Duce JA. The role of metallobiology and amyloid-β peptides in Alzheimer’s disease. J Neurochem. 2012;120(SUPPL. 1):149–66.
  • 9. Good PF, Perl DP, Bierer LM, Schmeidler J. Selective accumulation of aluminum and iron in the neurofibrillary tangles of Alzheimer’s disease: a laser microprobe (LAMMA) study. Ann Neurol. 1992 Mar;31(3):286–92.
  • 10. Connor JR, Snyder BS, Beard JL, Fine RE, Mufson EJ. Regional distribution of iron and iron-regulatory proteins in the brain in aging and Alzheimer’s disease. J Neurosci Res. 1992 Feb;31(2):327–35.
  • 11. Smith MA, Harris PL, Sayre LM, Perry G. Iron accumulation in Alzheimer disease is a source of redox-generated free radicals. Proc Natl Acad Sci U S A. 1997 Sep 2;94(18):9866–8.
  • 12. Yamamoto A, Shin R-W, Hasegawa K, Naiki H, Sato H, Yoshimasu F, et al. Iron (III) induces aggregation of hyperphosphorylated tau and its reduction to iron (II) reverses the aggregation: implications in the formation of neurofibrillary tangles of Alzheimer’s disease. J Neurochem. 2002 Sep;82(5):1137–47.
  • 13. Huat TJ, Camats-perna J, Newcombe EA, Valmas N, Kitazawa M, Medeiros R. Metal Toxicity Links to Alzheimer’s Disease and Neuroinflammation. J Mol Biol. 2019;(xxxx):1–26.
  • 14. Silvestri L, Camaschella C. A potential pathogenetic role of iron in Alzheimer’s disease. J Cell Mol Med. 2008;12(5A):1548–50.
  • 15. Eder PS, Leiter L, Tanzi RE, Greig NH, Bush AI, Giordano T, et al. An Iron-responsive Element Type II in the 5′-Untranslated Region of the Alzheimer’s Amyloid Precursor Protein Transcript. J Biol Chem. 2002;277(47):45518–28.
  • 16. Tsokos M, Switzer R, Grinberg A, Love P, Tresser N, Rouault TA, et al. Targeted deletion of the gene encoding iron regulatory protein-2 causes misregulation of iron metabolism and neurodegenerative disease in mice. Nat Genet. 2001;27(2):209–14.
  • 17. Rouault T, Klausner R. Regulation of iron metabolism in eukaryotes. Curr Top Cell Regul. 1997;35:1–19.
  • 18. Hentze MW, Kühn LC. Molecular control of vertebrate iron metabolism: mRNA-based regulatory circuits operated by iron, nitric oxide, and oxidative stress. Proc Natl Acad Sci U S A. 1996 Aug 6;93(16):8175–82.
Osmangazi Tıp Dergisi-Cover
  • ISSN: 1305-4953
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 2013
  • Yayıncı: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğü
Sayıdaki Diğer Makaleler

Erken Evre Otozomal Dominant Polikistik Böbrek Hastalığında FGF-23, İnflamasyon ve Demir Metabolizması

İbrahim DOĞAN, Birol OCAK, Barış ESER, Hüseyin KAYADİBİ, Sultan ÖZKURT, Gürcan KISAKOL

Is there a Relation Between Type 1 Diabetes Mellitus and ADHD and Severity of ADHD in Children and Adolescents? A Case-Control Study

İsmail AKALTUN, Tayfun KARA, Atilla ÇAYIR, Hamza AYAYDIN

Türk Popülasyonunda APOE Polimorfizmleri ve Alzheimer Hastalığı Arasındaki İlişki

Oğuz ÇİLİNGİR, Demet Özbabalık ADAPINAR, Beyhan DURAK ARAS, Ebru Erzurumluoğlu GÖKALP, Serhat ÖZKAN, Serap ARSLAN, Konül HAZİYEVA, Sinem KOCAGİL, Muzaffer BİLGİN, SEVİLHAN ARTAN

Leptomeningeal Metastazları; Klinik ve Manyetik Rezonans Go rü ntü leme Bülgüları

Esin Kurtuluş ÖZTÜRK, Saffet ÖZTÜRK, Suzan SAYLISOY, Bülent YILDIZ

Flow Cytometric Analysis of T Lymphocyte Activation in CML Patients Under Imatinib Therapy

Deniz Gören ŞAHİN, Ayla KORKMAZ, Sema MERİÇ, Günhan GÜRMAN, Muhit ÖZCAN, Önder ARSLAN, Mutlu ARAT

Anne Sü tü Bankacılığ ı

Gonca KESKİNDEMİRCİ

Gebe Okulunun Gebelikte Distres Ü zerine Etkisi

Pelin Palas Karaca, Muzaffer Bilgin, Dilek Şayık, Yeliz Kaya, Emine Kaya Usta

Effect of Pregnancy School on Distress During Pregnancy

Yeliz KAYA, Emine KAYA USTA, Pelin PALAS KARACA, Muzaffer BİLGİN, Dilek ŞAYIK

Posterior Spinal Yaklaşımla Transpedikuler Vida Fiksasyonu Yapılan Hastalarda “Halo İşareti” Gelişimindeki Potansiyel Risk Faktorleri

Bülent Bakar, Mustafa Öğden, Ulaş Yüksel, Mehmet Faik Özveren, İbrahim Akkurt, Ahmet Turan Dağlı

Erken Evre Otozomal Dominant Polikistik Bo brek Hastalıg ında FGF23, I nflamasyon ve Demir Metabolizması

Gürcan Kısakol, Birol Ocak, Barış Eser, Hüseyin Kayadibi, Sultan Özkurt, İbrahim Doğan