11973

GEÇİCİ VE DAİMİ PERSONELİN STRES FAKTÖRLERİNİN, BELİRTİLERİNİN, YATKINLIKLARININ VE STRESLE BAŞ ETME TARZLARININ MUKAYESELİ ANALİZİ

Stres, tanımlanması çok kolay olmayan karmaşık kavramlardan biri olarak genellikle bireyin gerilim ve baskı altında bulunması sonucunda bedensel ve ruhsal sınırların zorlanması ve organizmanın çevreye uyum sağlama çabalan sonucunda ortaya çıkan bir olgudur. Bu çalışmanın literatür taraması kısmında; stres, iş stresi, kültürel uyum, askerlikte stres ve stresle başa çıkma kavramları anlatılmıştır. Uygulama kısmında, askerlik kurumuna katılan geçici personel ile askerliği profesyonel bir meslek olarak icra eden daimi personelden oluşan bir örneklemdeıı elde edilen veriler kapsamında stres faktörleri, belirtileri, yatkınlıkları ve baş etme tarzları kapsamında mukayeseli analizler yapılmıştır. Araştırmanın en temel bulgusu; algılanan stres faktörleri, yaşanan stres belirtileri ve stresle başa çıkma tarzları açısından daimi personelin geçici personele göre daha etkin bir durumda olduğudur. Diğer bir deyişle daimi personel, geçici personele kıyasla bulunulan askeri ortamda daha az stres algılamakta, dolayısıyla stres belirtilerini daha düşük seviyede sergilemekte ve stresle başa çıkmada geçici personele kıyasla daha etkili yöntemler kullanabilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Stres, Örgütsel Stres, İş Stresi, Kültürel Uyum, Stres Faktörleri, Stresle Baş Etme

PDF

___

[1] Rice, P. (1999). Stress and Health. Pacific Grove: Brooks/Cole Publishing.
[2] Selye, H. (1986). History and Present Status of the Stress Concept. (Eds.: Goldberger, L. & Breznitz, S.). Handbook of Stres. New York: The Free Press.
[3] Jones, F.; & Bright, J. (2001). Stress: Myth, Theory and Research, New York: Prentice Hail.
[4] Lazarus, R. (1993). From Psychological Stress to the Emotions. Annual Review of Psychology, 44, 1 -22.
[5] Dorothy Cotton, H.G., (1993). Stress Management: An Integrated Approach to Therapy, New York, Brunner/ Mazel Publishers. 6
[6] Eren, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. (6. Basım), İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 2000, ss. 277.
[7] Beehr, T. & Newman, J. (1978). Job Stress Employee Health and Organizational Effectiveness a Facet Analysis Model and Literatüre Revievv. Personnel Psychology. 31(4), 365-399.
[8] Ross, R & Altmeier, E.M. (1994). Intervention in Occupational Stres. London: Sage Publications.
[9] Güney, S. (2001). Stres ve Stresle Başa Çıkma. (Eds.: Güney, S.). Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Dağıtım.
[10] Yates, J. (1989). Gerilim Altındaki Yönetici. (Çev.: Dilber, F.). İstanbul: İlgi Yayıncılık.
[11] Aydın, İ.P. (2002). İş Yaşamında Stres. 2.Basım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
[12] Beehr, T. (1995). Psychological Stress in the Workplace. London: Routledge Publications.
[13] Daft, R. (2001). Organization Theory and Design. 7th Ed. Minneapolis: South Western Publications.
[14] Burns, T. & Stalker, G.M. (1961). The Management of Innovation. London: Tavistock Publications.
[15] Fontana, D. (1989). Managing Stres. Guildford: Biddles Ltd.
[16] Turhan, M. (1972). Kültür Değişmeleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
[17] Güvenç, B. (1996). İnsan ve Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi.
[18] Tezcan, M. (1991). Toplumsal ve Kültürel Değişme. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayım.
[19] Berry, J.W.; Kim, U.; Minde, T. & Mok D. (1987). Comparative Studies of Acculturative Stres. International Migration Revievv, 21(1), 491-511.
[20] Dona, G. & Berry, J.W. (1994). Acculturation Attitudes and Acculturative Stress of Central American Refugees. International Journal of Psychology, 29(1), 57-70.
[21] Toffler, A. (1981). Şok (Future Shock). (Çev.: Sargut, S.). Ankara: Altın Kitaplar Yayınevi.
[22] Church, A.T. (1982). Sojoumer Adjustment. Psychological Bulletin, 91(3), 540-577.
[23] Solis, S. (1991). Psychological Stress in Marine Corps Officers. Military Medicine, 156(5), 223-227.
[24] Pflanz, S. (2001). Occupational Stress and Psychiatric Illness in the Military. Military Medicine, 166(6), 457-462.
[25] Pflanz, S. (1999). Psychiatric Illness and the Workplace: Perspectives for Occupational Medicine in the Military. Military Medicine, 164(6), 112-125.
[26] Bradshaw, D.M. (1995). Combat Stress Casualties and Commander's Influence. Military Review, 75(4), 20-23.
[27] Folkman, S. & Lazarus, L.S. (1985). If It Changes It Must be a Process: Study of Emotion and Coping During Three Stages of College Examination. Journal of Personality and Social Psychology, 48(1), 150-170.
[28] Folkman, S.; Schefer, C. & Lazarus, R.S. (1979). Cognitive Processes as Mediators of Stress and Coping. (Eds.: Hamilton, V. & Warburton, D.M.). Human Stress and Cognition. Chichester: John Wiley and Sons.
[29] Şahin, N.H. & Durak, A. (1995). Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri için Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73.
[30] Folkman, S. (1984). Personal Control, Stress and Coping Processes: A Theoretical Analysis. Journal of Personality and Social Psychology. 46(4), 839-852.
[31] Ailen, R.J. (1983). Human Stres: Its Nature and Control. New York: Macmillan Publishing Company.
[32] Baltaş, A. & Batlaş, Z. (1993). Stres ve Başa Çıkma Yolları. 10. Basım. İstanbul: Remzi Kitabevi.
[33] Şahin, N.H. & Durak, A. (1994). Kısa Semptom Envanteri: Türk Gençleri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
[34] Şahin, N.H.; Durak, A. & Yasak, Y. (1994). Interpersonal Style, Loneliness and Depression. XXIII. International Congress of Applied Psychology, Madrid, July 17-22, 223- 235.
[35] Şahin, N.H. & Durak, A. (1994). Occupational Stress and Job Satisfaction: The Case of Banking Personel. XXIII. International Congress of Applied Psychology, Madrid, July 17-22, 287-299.