ESKİ YUNANCA YAZITLAR IŞIĞINDA ANADOLU’DA KADININ KONUMU

Antik Dönem’de kadının konumunu konu alan Türkçe yayınlar günümüzde hatırı sayılır şekilde artmıştır. Fakat bu çalışmalarda epigrafik belgeler neredeyse hiç referans gösterilmemiştir. Oysa epigrafik belgelerden kadının Antik Dönem’deki konumunu ortaya koyan önemli bilgilere ulaşılmaktadır. Bu kitabelere göre genç kızlar, 14 yaşına geldiklerinde evlilik yaşına girmiş oluyorlardı. Pek çok mezar yazıtında genç kızların bakire olarak öldüğü vurgusu onların evlenene kadar bekaretlerini koruduklarını göstermektedir. Bu dönemde toplumsal yaşama dahil edilmeyen kadınlar becerilerini ispat ettiklerinde dokuma dışında işlerle de uğraşabilmekteydi. Bu makalede örnek verilen epigrafik belgelerden kent meclislerinin onay vermesiyle kadınların hekim olarak da çalışabildiklerine değinilmiştir. Yine epigrafik belgelerden daima erkek çocukların evlat edinildiği görülmektedir. Kız çocukların yerine erkek çocukların evlat edinilmesi özellikle miras hukukuyla ilişkilidir. Toplumsal yaşamda ve kent yönetiminde söz sahibi olamayan kızların miras üzerinde de söz sahibi olamadıkları bilinmektedir. Fakat epigrafik belgelerden mezar hukukuna yönelik mirasın bunun dışında tutulduğu görülmektedir. Mezara kimlerin defnedileceği hususunda kızların mirasçı ve söz sahibi olabildiği yazıtlardan öğrenilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Antik Dönem, kadın, epigrafik belgeler, mitoloji

THE POSITION OF WOMEN IN ANATOLIA IN THE LIGHT OF ANCIENT GREEK INSTRUCTIONS

Keywords:

ancient period, women, epigraphic documents, mythology,

PDF

___

Akalın A. G. (2003). Eskiçağda Grek Kadının Toplumsal Yaşantısı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 33/21, 17-47.
Akyürek Şahin ve Uzunoğlu (2019). New Inscriptions from the Museum of Bursa, Gephyra, 17, 239-285.
Apollodoros, (1921). Apollodorus, (Çev.) J. G. Frazer, The Library, in 2 Volumes, London, Cambridge.
BE, (1888-). Bulletin épigraphique in Revue des études grecques, Paris.
Blanck H. (1976). Einführung in das Privatleben der Griechen und Römer, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.
Bosch E. (1967). Quellen zur Geschichte der Stadt Ankara im Altertum, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Durugönül S. (1993). Grabstele eines Geschwister-Ehepaares aus Pompeiupolis in Paphlagonien, Epigraphica Anatolica, 21, 61-70.
Friedell E. (1999). Antik Yunan’ın Kültür Tarihi. (Çev.) Necati Aça, Ankara: Dost Kitabevi.
Graves R. (2012). Yunan Mitleri, (Çev.) Uğur Akpur, İstanbul: Say Yayınları.
Hartmann E. (2000). Heirat und Bürgerstatus in Athen, Th. Späth ve B. Wagner-Hasel (Ed.), Frauenwelten in der Antike. Geschlechterordnung und weibliche Lebenspraxis (p. 16-31), Stuttgart: Metzler Verlag.
Hesiodos, (2017). Theogonia – İşler ve Günler, (Çev.) Azra Erhat ve Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Herodotos, (1973). Herodot Tarihi, (Çev.) Müntekim Ökmen ve Azra Erhat, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Homeros, (1996). İlyada, (Çev.) Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları.
Homeros, (2005). Odysseia, (Çev.) Azra Erhat ve A. Kadir, İstanbul: Can Yayınları.
Hyginus, (1933). Hyginus Fabulae. Hygini Fabulae, H. J. Rose, (ed). The American Journal of Philology 56,4.
IGR III, (1906). Cagnat R. Inscriptiones graecae ad res romanas pertinentes, Vol. III, Paris: Librairie Ernest Leroux.
IEphesos IV, (1980). Engelmann H., Knibbe D. ve Merkelbach R., Die Inschriften von Ephesos, Teil IV: Nr. 1001-1445 [Repertorium], IK 14, Bonn: Dr. Rudolf Habelt GMBH.
IEphesos V, (1980). Börker Ch. ve Merkelbach R., Die Inschriften von Ephesos, Teil V: Nr. 1446-2000 [Repertorium], IK 15, Bonn: Dr. Rudolf Habelt GMBH.
IK, Die Inschriften griechischer Städte aus Kleinasien.
IKios, (1985). Corsten Th. Die Inschriften von Kios IK 29, Bonn: Dr. Rudolf Habelt GMBH.
IPerge I, (1999). Şahin S. Die Inschriften von Perge (IK 54), Bonn: Dr. Rudolf Habelt GMBH.
Korkut T. ve Tekoğlu R. (2019). Tlos Anti̇k Kenti̇ Qñturahi̇ Kaya Mezarı, OLBA, XXVII, 169-188.
Kuban Z. (2012). Die Nekropolen von Limyra Bauhistorische Studien zur klassischen Epoche, Viena: Phoibos Verlag.
Lindsay H. (2011). Adoption and Heirship in Greece and Rome, B. Rawson (Ed.), A Companion to Families in the Greek and Roman Worlds, Oxford, 346-360.
Lochman T. (2003). Studien zu kaiserzeitlichen Grab- und Votivreliefs aus Phrygien, Basel: Skulpturhalle.
MAMA (1928-2013). Monumenta Asiae Minoris Antiqua, I-XI, London.
Merkelbach R. ve Stauber J. (1998). Steinepigramme aus dem griechischen Osten III: Der ferne Osten und das Landesinnere bis zum Tauros, München-Leipzig: K. G. Saur Verlag.
Ovidius, (1994). Dönüşümler, (Çev.) İsmet Zeki Eyuboğlu, İstanbul: Payel Yayınevi.
Pausanias, (1903). Periegeta, F. Spiro (ed), Pausaniae Graeciae Descriptio, 3 vols. Leipzig, Teubner.
Phuhl E. ve Möbius H. (1979). Die ostgriechischen Grabreliefs II. Mainz: Von Zabern.
Röll B. (1995). Frau, C. Andresen, H. Erbse, O. Gigon (Ed.), Das Lexikon der Alten Welt, Augsburg: B. G. Teubner Verlag.
SEG (1973-). Supplementum Epigraphicum Graecum
Seyer M. ve Tekoğlu R. (2009). Das Felsgrab des "Stamaha" in Ostlykien – ein Zeugnis für die Ospolitik des "Perikle" von Limyra?, Die Sprache, 48, 217-226.
TAM II (1920-1944). Kalinka, E., Tituli Asiae Minoris, II. Tituli Lyciae linguis Graeca et Latina conscripti, 3 fasc. (I (1920): numeri: 1-395; II (1930): numeri 396-717; III (1944): numeri 718-1230), Vienna: Alfredi Hoelder.
Thonemann P. (2013). Households and families in Roman Phrygia, P. Thonemann (Ed.), Roman Phrygia. Culture and Society (p. 124-142), New York: Cambridge University Press.
Tit.Coman.Capp. (1968-1972). Tituli Comanorum Cappadociae, R. P. Harper, in: Anatolian Studies, 18, 1968, pp. 96-149; 19, 1969, pp. 27-40; 22, 1972, pp. 227-239.
Vergilius, (2019). Aeneis, (Çev.) Türkan Uzel, İstanbul: Jaguar Kitap.
Wollf H. J. (1995). Recht, C. Andresen, H. Erbse ve O. Gigon (Ed.), Das Lexikon der Alten Welt, Augsburg: B. G. Teubner Verlag.
Wörrle M. (1997). Die Inschriften am Grab des Apollonios am Asartaş von Yazır in Ostlykien, Lykia, III, 24-39.
Yıldız M. E. (2014). Kelainai/Apameia Kibotos’tan Dört Yeni Yazıt, OLBA, XXII, 291-305.