Kapadokya Bölgesi İl Merkezlerinde Yaşayanların İlaç Kullanım Alışkanlıklarının Belirlenmesi

Bu çalışma, Kapadokya Bölgesinde yer alan Nevşehir, Kayseri, Niğde, Aksaray ve Kırşehir il merkezlerindeki 18 yaş ve üzeri kişilerin, ilaç kullanım alışkanlıklarını ve etkileyen faktörlerin belirlenmesini amaçlamaktadır. Kapadokya bölgesi illerinin sadece il merkezlerinde yaşayan ve 18 yaş üzeri 686 kişiye yüz yüze anket yöntemi uygulanmıştır. Sonuçlar yüzde (%) cevap olarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların % 77,1’i şikayetleri azaldığında ilaç kullanmayı bıraktıklarını, % 65,3'ü son kullanma tarihi geçmiş veya bozulmuş ilaç olduğunu fark ettiğinde çöpe attıklarını belirterek akılcı olmayan ilaç kullanımı yaklaşımı göstermişlerdir. Katılımcıların % 77,8'i sağlık ocağında hekimin yazdığı ilacı kabul ettiği ve yaşın artmasıyla bu oranın arttığı gözükmektedir. İlaç kullanan katılımcılar, kullanım talimatında en çok kullanım amacı kısmını okuduklarını belirtmişlerdir. Sağlık profesyoneline danışmadan reçetesiz olarak, katılımcıların % 54,1'i en çok ağrı kesici ilacı, % 19,2'si ise antibiyotik ilaç almaktadır. Katılımcıların sağlık profesyoneli ile muhatap olduğu durumlarda ilaç kullanımına daha akılcı yaklaştığı, bireysel kararların verildiği durumlarda ise akılcı olmayan bir yaklaşım sergilediklerini görmekteyiz. Bu konuda kişilerin muhatap bulabileceği danışma ofisleri veya çağrı servisleri ile akılcı yaklaşımın arttırılması ve eğitim müfredatlarında yer verilecek eğitimlerle ilaç kullanım bilincinin erken yaşta oluşturulmaya başlanması bu soruna çözüm olabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Kapadokya bölgesi, Akılcı ilaç kullanımı, İlaç kullanım alışkanlığı, Yüz yüze anket

Determination of Drug Use Habits of the Residents of Cappadocia Region Provincial Centers

This study aims to determine the drug usage patterns and the factors affecting the aged 18 years and over in Nevsehir, Kayseri, Niğde, Aksaray and Kırşehir provincial centers in Cappadocia region. In our study, the Cappadocia region of over 18 years in the urban centers of the province with 686 people face to face survey method was applied. The results were evaluated as percent (%) responses. 77.1% of the participants leave the medication lacking complaints, 65.3% of respondents, when the drug is past its expiration date or deteriorated noticed mentioned that they threw in the trash. This behavior is irrational drug use approach. Participants are to provide benefits seen previously used and drugs without a prescription from pharmacies more 77.8% of the participants in the health centers where doctors prescribed medications accepts and with increasing age seems to increase this rate. Participants who used medication stated that they read the most intended use part of the medicine in the prospectus. Without a medical consultation as nonprescription, 54.1% of participants had the most pain medication and 19.2% received antibiotics. Participants more rational approach to drug use where it is in contact with health professionals,we see that they exhibit if a non-rational approach in cases where the individual decisions. Increasing the rational approach with counseling offices or call services that people may find in this issue and starting to use medicine awareness at an early age with the trainings to be given in the education curriculum will be a solution to this problem.

Keywords:

Cappadocia region, rational drug use, drug usage habit, face to face questionnaire,

PDF

___

[1] Akkurt B., “Araştırma görevlilerinin (branş) akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi tutum ve davranışları”, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Ankara, 2016
[2] (2016, 2 Temmuz), “Neden akılcı ilaç kullanımı”, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu sitesinden alınmıştır. http://www.akilciilac.gov.tr/?page_id=81
[3] Patel V., Vaidya R., Naik D., Borker P., “Irrational drug use in India: A prescription survey from Goa” J Postgrad Med, 51, 9-12 , 2005
[4] Acar A., Yeğenoğlu S., “Akılcı ilaç kullanımı penceresinden farmakoekonomi ve hastane formülerleri” Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 34 (3), 207 -218 , 2005
[5] (2016, 20 Temmuz), “Akılcı İlaç Kullanımı Eylem Planı” Akılcı İlaç Kullanımı sitesinden alınmıştır. http://www.akilciilac.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/aik-ulusal-eylem-plani.pdf
[6] Şahingöz M., “Hemşirelerin akılcı ilaç kullanımı ve uygulaması konusunda bilgi, tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi”, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri, 2012
[7] Chapra C., S., Canale R., P., “Topluma yönelik akılcı ilaç kullanımı” Sosyal Güvenlik Kurumu (Marmara Üniversitesi tarafından yürütülen “Sosyal Güvenlik Kurumu’nun Akılcı İlaç Kullanımı Etkinliklerine Yönelik Alt Yapı Oluşturma ve Geliştirme Projesi Kapsamında), 54s, Ankara, 2013
[8] Uskun E., Uskun S.B., Öztürk M., Kişioğlu A.N, “Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı” Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 13(12), 451-454, 2004
[9] İlhan MN., Aydemir Ö., Çakır M., Aycan S., “Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara’da üç ilçe örneği” Turkısh Journal of Publıc Health, 12(3), 188-200, 2014
[10] Özçelikay G., “Akılcı ilaç kullanımı üzerinde bir pilot çalışma” Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 30(2), 9-18, 2001
[11] Iptes S., Khorshıd L., “Üniversite öğrencilerinin ilaç kullanım durumlarının incelenmesi” Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 20(1), 97-106, 2004
[12] Özkan S., Özbay OD., Aksakal FN., İlhan MN., Aycan S., “Bir üniversite hastanesine başvuran hastaların hasta olduklarındaki tutumları ve ilaç kullanım alışkanlıkları” TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 4(5), 223-37, 2005
[13] Pınar N., “Adana ilindeki insanların ilaç kullanım alışkanlıkları”, Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi, Adana, 2010
[14] Baybek H., Bulut D., Çakır A., “Muğla Üniversitesi idari personelinin ilaç kullanma alışkanlıklarının belirlenmesi” Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 53-67, 2005
[15] Önder E., Koçıa O., Öztürk S., Sabuncu Z., Soyutemiz Ö., Altıntaş A., “Yunus Emre sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 18 yaş ve üstü bireylerin ağrı kesici kullanımı ve bu konudaki bazı bilgilerin saptanması” Toplum Hekimliği Bülteni, 21(1), 2002
[16] Özçelikay G., Asil E., Köse K., “Ankara üniversitesi öğrencilerinin doktora gitme ve doktora başvurmadan ilaç kullanma alışkanlıkları üzerinde bir çalışma” Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi, 24(1), 21-31, 1995
[17] Mollahaliloğlu S., Tezcan S., “Ankara il merkezinde bulunan sağlık ocaklarında çalışan hekimlerin akılcı ilaç kullanımı açısından değerlendirilmesi” 8.ulusal halk sağlığı kongresi 23-28 Eylül, Bildiri kitabı, 499-501 s, Diyarbakır, 2002
[18] İlhan MN., Durukan E., İlhan SO., Aksakal FN., Özkan S., Bumin MA., “Self-medication with antibiotics: questionnaire survey among primary care center attendants” Pharmacoepidemiology and Drug Safety, 18(12), 1150–1157, 2009
[19] İlhan M., “Toplumda antibiyotik kullanımı sıklığı ve hekimlerin antibiyotik reçetesi yazma durumları ile ilişkili etmenlerin belirlenmesi araştırması” T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı, Ankara, 2011
[20] Yılmaz E.,Yılmaz E., Karaca F., Uçar S., Yüce T., “Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin ilaç kullanma durumlarının incelenmesi” Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(8), 69-83, 2008
[21] Altıntaş H., Beyhun NE., Tezcan ME., Çelebi S., Ünal M., Turan O., Yücel O., “Batıkent-2 nolu sağlık ocağı bölgesindeki basın-iş 19 sitesinde yaşayan 15 yaş ve üstü bireylerin akılcı ilaç kullanımlarının saptanması” 8. Halk Sağlığı Günleri 23-25 Haziran, Bildiri özetleri, 63 s, Sivas, 2003
[22] Göçgeldi E., Uçar M., Açıkel CH., Türker T., Hasde M., Ataç A., “Evlerde atık ilaç bulunma sıklığı ve ilişkili faktörlerin araştırılması” TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(2), 113-118, 2009
[23] (2015, 15 Temmuz) “Ülkemizin İlaç Kullanım Davranışları belirlendi”, İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası (İEİS). http://www.ieis.org.tr/ieis/tr/press/14/ulkemizin-ilac-kullanim-davranislari-belirlendi
[24] Rasyonel İlaç Bölümü, “Akılcı ilaç kullanımının alfabesi” T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü, 10s, Ankara, 1993
[25] Akıcı A., “İlaç güvenliliği izlemi hakkında genel bilgiler” İKU, 14, 8-10, 2006
[26] Mackenbach JP., Roskam AJ., Menvielle G., “Socioeconomic inequalities in health in 22 european countries” The New England Journal of Medicine, 358(23), 2468-2481, 2008
[27] Weitoft GR., Prof MR., Ericsson Ö., Ljung R., “Education and drug use in Sweden-a nationwide register-based study” Pharmacoepidemiology and Drug Safety, 17, 1020-1028, 2008