Kıraatlerin Tefsire Etkisi (İbn Âşûr Örneği)

Bu çalışmada kıraatlerin tefsire etkisi ferşî kıraat farklılıkları bağlamında ele alınacaktır. Ferşî kıraat farklılıkları ise nahiv ve sarf yönünden kıraat farklılıkları başlıkları altında örneklendirilecektir. Bu örneklendirmeler son dönem müfessirlerinden İbn Âşûr’un (ö.1 393/1973) tefsiri “et-Tahrîr ve’t-Tenvîr” üzerinden gerçekleştirilecektir. Verilen örnekler mütevatir kabul edilen kıraatlerden oluşacak şaz kıraatler yer verilmeyecektir. Amacımız, kıraatlerin ayetleri anlamlandırmadaki etkisini İbn Âşûr’un tefsiri çerçevesinde ele almaktır. Yeri geldikçe diğer kaynaklardan da istifade edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

İbn Âşûr. Kıraat, Ferş, Nahiv, Sarf

Impact on Interpretation of Differences in Recita-tion/Qıraah The Sample of “Ibn Âshûr”

In this study, the impact on interpretation of differences in recitation will be discussed in the context of fersh differences in recitation. The fersh recitation differences will be exemplified under the heading direction of syntax and grammar differences in recitation. These exemplifications will be carried out in “Tahreer wa el-Tanweer" which is the interpretation of Ibn Ashur, one of the examples of recent commentators. The examples which are accepted mutawatir will consist of recitation and shaz readings will not find a place. Our goal is to analyse the effect of recitations in the explanation verses from the point of interpretation of Ibn Âshûr. When necessary, we will also be benefiting from other sources.

Keywords:

Ibn Âshûr Recitation/Qıraah, Fers, Syntax, Grammar,

PDF

___

» Abdurrahîm, Abdülcelîl, Lüğâtü‟l-Kur‟âni‟l-Kerîm, Amman, 1981.
» Aydın, İsmail, “Kur‟ân‟la İlgili İlk Filolojik Çalışmaların Tefsir İlmi Açısından Değerlendirilmesi”, Dinbilimleri Akademik Araştırma D.,XI(1), 2011, s. 51.
» Bâzemül, Muhammed b. Ömer Salim, el-Kırâât ve Eseruhâ fi‟l-Ahkâm ve‟t-Tefsîr, Camiatü Üm- mi‘l-Kura, Arabistan, H.1412.
» Coşkun, Ahmet ,“İbn Âşûr, Muhammed Tâhir”, DİA, İstanbul 1999, XIX, 332.
» Çörtü, Mustafa Meral, Arapça Dil Bilgisi Sarf, İFAV, İstanbul, 2008.
» Dağ, Mehmet, Geleneksel Kırâat Algısına Eleştirel Bir Yaklaşım, İSAM, İstanbul, 2011.
» Dânî, Ebû Amr Osman b. Saîd , et-Teysîr fi‟l-Kırâati‟s-Seb‟a, İstanbul, 1930.
» Devserî, İbrahim b. Saîd, Muhtasaru‟l-İbârât li Mu‟cemi Mustalahâti‟l-Kıraât, Daru‘l-Hadarâ li‘n- Neşri ve‘t-Tevzî, Riyad, 1429/2008.
» Dimyâtî, Ahmet b. Muhammed el-Bennâ, İthâfu Fudelâi‟l-Beşer fi‟l-Kırâati‟l-Erbeati Aşere, thk. Enes Mihrah, Dâru‘l-Kütübi‘l-İlmiyye, Beyrut, 2011.
» Ebû Hayyân, Tefsîru‟l-Bahri‟l-Muhît, thk. Adil Ahmed-Ali Muhammed, Dâru‘l-Kütübi‘l-İlmiyye, Beyrut, 1413/1993.
» Ebû Şâme, Ebü‘l-Kâsım (Ebû Muhammed) Şihâbüddîn Abdurrahmân b. İsmâîl b. İbrâhîm el- Makdisî, İbrâzü‟l-Meânî min Hırzi‟l-Emânî fi‟l-Kırâati‟s-Sebʿ, thk. İbrahim Atûh Avez, Dâr‘ül- Kütübi‘l-İlmiyye, ts. ————
İbn Zencele, Hucce, s. 701; İbn Âşûr, et-Tahrîr, c. 11 cüz. 27, s. 413.
İbn Zencele, Hucce, s. 701; İbn Âşûr, et-Tahrîr, c. 11 cüz. 27, s. 413.
» Ebu‘s-Suûd, Muhammed b. Muhammed el-Amâdî, Tefsîru Ebi‟s-Suûd/İrşâdü‟l-Akli‟s-Selîm ilâ Mezâya‟l-Kur‟âni‟l-Kerîm, Beyrut: ts.
» Efendi, Mehmet Emîn, Umdetü‟l-Hıllân fî İzâh-ı Zübdeti‟l-İrfân, Asitane, İstanbul, ts.
» Eren, Cüneyd-Uludaş, İbrahim, ―Kıraat Farklılıklarının Fâtiha Sûresinin Yorumlanmasındaki Ro- lü”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/2 Winter 2014, p. 623-637, Ankara-Turkey.
» Ezheri, Muhammed b. Ahmed Ebû Mansûr, Meâni‟l-Kıraât, thk. Mustafa Dervîş, Dâru‘n-Neşr, Câmiatü Melik-i Suûdî, 1412/1991.
» Ğalâyînî, Mustafa, Câmiu‟d-Dürûsi‟l-Arabiyye, el-Mektebetü‘l-İslâmiyye, (I-III. ciltler birarada), İstanbul, 1966.
» Ğâlî, Belkâsım,Şeyhu‟l-Câmiı‟l-AʿZami Muhammed et-Tâhir İbn Aşûr; Hayâtüh ve Asâruh, nşr. Dâru İbn Hazm, Beyrut, 1417/1996.
» İbn Atiyye, Ebû Bekir Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdirrahman el-Muharibî el-Gırnatî el-Endelûsî, el-Muharraru‟l-Vecîz fî Tefsîri Kitâbi‟l-Azîz,thk. Abdüsselâm AbdüşŞâfiî Muham- med, Beyrut, 1422/2001.
» İbnü‘l-Cezerî, en-Neşr fi‟l-Kırâati‟l-Aşr, (2 cilt bir arada), Dâru‘l-Kütübi‘l-İlmiyye, Beyrut, 1971.
» İbn Cinnî, Ebu‘l-Feth Osmân, el-Muhteseb fî Tebyîni Vücûhî Şevâzzi‟l-Kıraâti ve‟l-İzâh anhâ, thk. Ali en-Necdî Nâsıf-Abdülhalim en-Neccâr, Kahire, 1415/1994.
» İbn Kesîr, Ebü‘l-Fidâ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Dav‘ b. Kesîr el-Kaysî, Tefsîru‟l- Kur‟âni‟l-Azîm, thk. Sami b. Muhammed es-Selâme, Dâru-Tayyibe, Riyad, 1418-1997.
» İbn Manzûr, Ebü‘l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed el-Ensârî er- Rüveyfiî, Lisânü‟l-Arab, Beyrut, ts.
» İbn Mücâhid, Ebû Bekr Ahmed b. Mûsâ b. el-Abbâs b. Mücâhid et-Temîmî, es-Seb‟a fi‟l-Kıraat, thk. Şevkî Dayf, Dâru‘l-Meârif, Mısır, ts.
» İbn Zencele, Abdurrahman b. Muhammed Ebû Züra, Huccetü‟l-Kırâat, thk. Saîd el-Efgânî, Mü- essesetü‘r-Risâle, Beyrut, 1982.
» Karaçam, İsmail, Kur‟ân İlminin Kur‟ân Tefsirindeki Yeri ve Mütevâtir Kıraatlerin Yorum Farklı- lıklarına Etkisi, MÜİFV, İstanbul, 1996.
» Karanî, Muhammed b. Sa‘d b. Abdillah, el-İmam Muhammed Tâhir İbn Âşûr ve menhecühü fî tevcihi‟l-kırâat min hılâli tefsiri‟t-tahrîr ve‟t-tenvîr, Suudi Arabistan, 1427/2006.
» Kaya, Mehmet, İ‟râb Değerlendirmelerinin Kur‟an‟ın Anlaşılmasındaki Rolü -Zemahşerî Örneği- , Erzurum, 2014.
» Kılıç, Mustafa, Zemahşerî‟nin el-Keşşâf‟ında Kıraat Olgusu, (Basılmamış Doktora Tezi) MÜSBE, İstanbul, 2014.
» Kurtubî, el-Câmi‟ li-Ahkâmi‟l-Ķur‟ân, thk. Abdullah b. Hasen, Müesssetü‘r-Risâle, Beyrut, 1427/2006.
» Mahfuz, Muhammed, Teracimü'l-Müellifine't-Tunusiyyin, Darü‘l-Garbi‘l-İslâmi, Beyrut, 1982.
» Mekkî, Ebû Muhammed b. Ebî Talib Hemmûş el-Kaysî, el-Keşf an Vücûhi‟l-Kırâati‟s-Seb῾ ve İle- lilâhâ ve Hicecihâ, thk. Muhyiddîn Ramazan, Müessesetü‘r-Risâle, III, Baskı, Beyrut, 1984.
» Muhaysin, Muhammed Salim,el-Muğnî fî Tevcîhi‟l-Kırâati‟-Aşri‟l-Mütevâtirati, Kahire, 1993.
» NurMuhammedov, Annaoraz, İbn Âşûr ve Mukaddimesi Bağlamında Tefsir Usûlündeki Yeri, (Basılmamış Doktora Tezi), UÜSBE, Bursa, 2005.
» Pâlûvî, Abdülfettah, Zübdetü‟l-İrfân, İstanbul, ts.
» Râzi, Ebu Abdillâh (Ebü'l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî, Mefâtihu‟l-Gayb, (I-XXXII), Dâru‘l-Fikr, Beyrut, 1401/1981.
» Tantâvî, Muhammed, Neş‟etü‟n-Nahv, Kâhire, ts.
» Taberi, Ebû Ca‗fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî, Câmiu‟l-Beyân fî Te‟vili‟l-Kur‟ân, Thk. Ahmed Muhammed Şakir, Müessesetü‘r-Risâle, 1420/2000.
» Teftâzânî, Sa‗düddîn Mes‗ûd b. Fahriddîn Ömer b. Burhâniddîn Abdillâh el-Herevî el-Horâsânî, Şerhü‟-l-Muhtasar alâ Telhîsi‟l-Miftâh, Mektebetü‘s-Sahâbe,Antep, ts.
» Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre, el-Câmiu‟l-Kebîr, thk. Beşşâr Avved Ma‘rûf, Dâru‘l- Garbi‘l-İslâmî, Beyrut, 1996.
» Ünal, Mehmet, Kur‟ân‟ın Anlaşılmasında Kırâat Farklılıklarının Rolü, Ankara, 2005.
» Vural, Faruk, Tahir b. Âşûr ve et-Tahrîr ve‟t-Tenvîr İsimli Tefsiri, (Basılmamış Doktora Tezi), MÜSBE, İstanbul, 2002.
» Yakut, Ahmed Süleyman, Zâhiratü‟l-İ‟râb fî‟n-Nahvi‟l-Arabiyyi, Dâru‘l-Ma‘rife, İskenderiye, 1994.
» Zemahşerî, Muhammed b. Ömer Cârullâh Ebü‘l-Kâsım, el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmidi‟t-Tenzîl ve Uyûni‟l-Egâvîl fî Vücühi‟t-Te‟vil, thk. Adil Ahmed-Ali Muavviz, nşr. Mektebetü‘l-Abîkân, Ri- yad, 1418/1998.
» Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdillâh, el-Burhân fî ulûmi‟l-Kur‟ân, thk. Muhammed Ebu‘l- Fadl İbrahim, Kahire, 1404/1984.
» Zürkânî, Muhammed Abdülazîm, Menâhilü‟l-irfân fî ulûmi‟l-Kur‟ân, thk. Fevvâz Ahmed Zümerlî, Beyrut, 1415/1995.