Özet Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerini farklı değişkenler açısından incelemektir. Çalışmanın örneklemini Bayburt Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ve Fen Bilgisi öğretmenliği bölümlerinde öğrenim gören toplam 140 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Torrance Yaratıcı Düşünme Testi (TYDT) Sözel Forma-A ve Şekilsel Form-A” kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 18.0 paket programı kullanılarak iki yönlü ANOVA, bağımsız t testi ve Mann Whitney-U testi yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Torrance yaratıcı düşünce testinin sözel kısmında yer alan sözel akıcılık, sözel esneklik ve sözel orijinallik puanları arasında öğretmene adaylarının cinsiyetleri açısından anlamlı bir farklılık bulunmazken, bölümleri açısından her biri için Sınıf Öğretmeni adaylarının lehinde anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Torrance yaratıcı düşünce testinin şekilsel kısmında ise şekilsel formun alt boyutları olan orijinallik, başlıkların soyutluğu ve erken kapamaya direnç puanları arasında öğretmen adaylarının cinsiyetleri ve bölümleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, akıcılık ve zenginlik(detaylandırma) puanlarının sınıf öğretmeni adayları lehinde anlamlı bir farklılık görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Yaratıcılık, Yaratıcı Düşünme, öğretmen adayı Abstract The aim of this study is to examine prospective teachers' level of creative thinking in terms of different variables. The sample of the study is composed of a total of 140 prospective teachers who are studying at the Department of Primary Education and the Department of Science Education in Bayburt University. “Verbal Form-A and Figural Form-A of the Torrance Test of Creative Thinking” were used as the data collection tool in the research. SPSS 18.0 package program was used in analyzing the data. Two-way ANOVA, independent t-test and Mann-Whitney U Test were conducted. According to the data, no significant difference was found among prospective teachers' scores regarding verbal fluency, verbal flexibility and verbal originality, which are included in the verbal form of the Torrance Test of Creative Thinking, in terms of their gender whereas a significant difference was found in each of this items in favor of prospective classroom teachers in terms of their department. No significant difference was found among prospective teachers' scores in originality, abstractness of titles and resistance to premature closure, which are the sub-dimensions of the figural form of the Torrance Test of Creative Thinking, in terms of their gender and department whereas a significant difference was found their scores regarding richness (elaboration) in favor of prospective elementary teachers. Keywords: Creativity, Creative Thinking, Prospective Teacher
The aim of this study is to examine prospective teachers’ level of creative thinking in terms of different variables. The sample of the study is composed of a total of 140 prospective teachers who are studying at the Department of Primary Education and the Department of Science Education in Bayburt University. “Verbal Form-A and Figural Form-A of the Torrance Test of Creative Thinking” were used as the data collection tool in the research. SPSS 18.0 package program was used in analyzing the data. Two-way ANOVA, independent t-test and Mann-Whitney U Test were conducted. According to the data, no significant difference was found among prospective teachers’ scores regarding verbal fluency, verbal flexibility and verbal originality, which are included in the verbal form of the Torrance Test of Creative Thinking, in terms of their gender whereas a significant difference was found in each of this items in favor of prospective classroom teachers in terms of their department. No significant difference was found among prospective teachers’ scores in originality, ness of titles and resistance to premature closure, which are the sub-dimensions of the figural form of the Torrance Test of Creative Thinking, in terms of their gender and department whereas a significant difference was found their scores regarding richness (elaboration) in favor of prospective elementary teachers.
___
Aral, N. 1990. Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki ortaokul son sınıfa devam eden öğrencilerin yaratıcılıkları ile ilgili alanlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Doktora tezi (basılmamış).Ankara Üniversitesi, Ankara.
Aslan, E. (2001). Torrance Yaratıcı Düşünce Testi'nin Türkçe Versiyonu. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
Çakmak, A. ve Baran, G. 2005. Anasınıfına devam eden altı yaşındaki köy ve kent çocuklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Kırıkkale örneği).Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Yüksekokulu Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler, Yayın No: 11, Ankara.
Çetingöz, D. (2002). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenliği Öğrencilerinin Yaratıcı Düşünme Becerilerinin Gelişiminin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Doğan, N., (2005). Yaratıcı Düşünme ve Yaratıcılık, Eğitimde Yeni Yönelimler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Erdoğdu, M.Y. (2006). Yaratıcılık İle Öğretmen Davranışları ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17):95-106.
Summak, A.E., Aydın, Z. (2011). Yaratıcılık ve Ulusal Eğitim Programlarında Yaratıcılığa İlişkin Araştırmalar, E-Journal of New World Sciences Academy, 6(1):362-385.
Şen, H. (1999). Yaratıcı Düşünmenin Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinde İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Kırışoğlu, O.T., (2002), Sanatta Eğitim: Görmek, Öğretmek, Yaratmak, Ankara: PegemA Yayıncılık.
Orhon, G., Yaratıcılık; Nörofizyolojik, Felsefi ve Eğitsel Temeller, Pegem Akademi, Ankara, 2011.
Öztunç, M., (1999). Yaratıcı Düşünce Üzerine Ailenin Etkisi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Rıza, E.T., (1999), İlköğretim Türkçe Derslerinde Yaratıcılığı Geliştirme Teknikleri, PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 6.
Tuna, B. K. 2000. Ortaokul birinci sınıfa devam eden iş eğitimi alan ve almayan çocukların yaratıcılıklarının incelenmesi. Türkiye II. Drama Liderleri Buluşması ve Ulusal Drama Semineri-2000, 71-82, Ankara.
Yolcu, E. (2001). Solyanlı çocuklarda sanatsal yaratıcılık (12-15 yaş grubu çocuklar üzerinde bir inceleme). Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
