FAALİYETE DAYALI YÖNETİMİN İŞLETME PERFORMANSI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BİR ALKOLLÜ İÇECEK İŞLETMESİNDE UYGULAMA

İşletmeler faaliyetlerini yöneterek performanslarını arttırabilir. Faaliyetlerin yönetilmesi, performansın ölçülmesini ve yönetilmesini gerektirirken; performansın arttırılması da faaliyetlerin yönetilmesine bağlıdır. Faaliyete dayalı yönetim, işletmenin faaliyetleri yönetme ihtiyacını karşılarken; dengeli ölçüm kartı da performansın ölçülmesi ve yönetilmesi konusunda işletmeye yardımcı olmaktadır. Faaliyete dayalı yönetimin işletmenin performansı üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla bir alkollü içecek işletmesinde uygulama yapılmıştır. Uygulamada; gözlem, çalışanlar ve yöneticilerle görüşme ve onların deneyimlerinden yararlanma yöntemleri kullanılmıştır. Performansın ölçülmesi ve yönetilmesi için ürün temelinde dengeli ölçüm kartı oluşturulmuş ve işletme performansı bu ölçüm kartıyla yönetilmiştir. İşletmenin şişeleme faaliyeti bir süreç şeklinde ele alınmış ve dolum faaliyetinde tespit edilen dolumda şişe kırılması problemi önerilen çözümle azaltılmıştır. Ayrıca, şişeleme süresi içerisinde bu problemden kaynaklanan duruş süresi de kısalmıştır. Ürün temelinde dengeli ölçüm kartına göre, faaliyete dayalı yönetimin uygulanması sonucunda işletmenin performansının arttığını söylemek mümkündür.

Anahtar Kelimeler:

Faaliyete Dayalı Yönetim, Sürekli İyileştirme, Dengeli Ölçüm Kartı, İşletme Performansı, Alkollü İçecek Sektörü

THE EFFECT OF ACTIVITY-BASED MANAGEMENT ON BUSINESS PERFORMANCE: AN IMPLEMENTATION IN AN ALCOHOLIC BEVERAGE BUSINESS

Businesses can improve their performance by managing their activities. While managing the activities requires measuring and managing the performance, improving performance also depends on managing the activities. Balanced scorecard helps the business to measure and manage its performance while activity-based management meets the need of managing activities of it. An implementation has been done in an alcoholic beverage business with the aim of identifying the effect of activity-based management on the business performance. The methods of observation, meeting with managers and employees, and applying to their experiences have been used in the implementation. For measuring and managing the performance, product-based balanced scorecard has been built, and the business performance has been managed by it. Bottling activity of the business has been handled as a process, and the bottle breaking in filling problem identified in the filling activity was reduced by the suggested solution. Furthermore the stopping time stemmed from this problem in the bottling time has also been shortened. According to the product-based balanced scorecard, it is possible to say that the business performance has been improved as a result of implementing activity-based management.

Keywords:

Activity-Based Management, Continuous Improvement, Balanced Scorecard, Business Performance, Alcoholic Beverage Industry,

PDF

___

Antalya Alkollü İçecek Sanayi ve Ticaret AŞ, http://www.aai.com.tr (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Bengü, H. ve Demirgüneş, K. (2006). Ekonomik katma değer ve balanced scorecard yaklaşımlarının entegrasyonu. Muhasebe ve Denetime Bakış, 6(20), 57-70
Brimson, J. A., & Antos, J. (1994). Activity-based management: for service industries, government entities, and nonprofit organizations. (1st ed.). New York: John Wiley&Sons Inc.
Chase, R. B., Aquilano, N. J., & Jacobs, F. R. (1998). Production and operations management: manufacturing and services. (8th ed.). Boston, Mass: Irwin/ McGraw-Hill
Coşkun, A. (2006). Stratejik performans yönetiminde performans karnesi kullanımı: Türkiye’deki sanayi işletmeleri üzerine bir araştırma. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 8(1), 127-153
DeBusk, G. K., & Crabtree, A. D. (2006). Does the balanced scorecard improve performance?. Management Accounting Quarterly, 8(1), 44-48. Çevrimiçi https://search.proquest.com/docview/222799897/fulltextPDF/15695AEDF6684FB4PQ/1?accountid=7181 (Erişim tarihi: 25.10.2017).
Evans, J. R. (1997). Production/operations management quality, performance, and value. (5th ed.). St. Paul, Minneapolis: West Publishing Company
Evans, J. R., & Lindsay, W. M. (1989). The management and control of quality. (1st ed.). St. Paul, MN, USA: West Publishing Company
Geleneksel Alkollü İçki Üreticileri Derneği. (tarihsiz). Çevrimiçi http://gis-der.org/ihracat.html (Erişim tarihi: 19.08.2016).
Ghicajanu, M. (2008). Activity-based management – efficiency method of the management control systems. Annals of the University of Petrosani Economics, 8(1), 219-222. Çevrimiçi http://web.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?sid=e06edc4a-dc8f-4791-8ce7-bf874b695be1%40sessionmgr110&vid=1&hid=125 (Erişim tarihi: 06.12.2011).
Gupta, M., & Galloway, K. (2003). Activity-based costing/management and its implications for operations management. Technovation, 23(2), 131-138. Çevrimiçi http://www.sciencedirect.com/science?_ob=MiamiImageURL&_cid=271734&_user=736614&_pii=S0166497201000931&_check=y&_origin=browse&_zone=rslt_list_item&_coverDate=2003-02-28&wchp=dGLzVlV-zSkzS&md5=6217b33585fdfb8fbb13d4b893dcc487/1-s2.0-S0166497201000931-main.pdf (Erişim tarihi: 25.12.2011).
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (1992). The balanced scorecard-measures that drive performance. Harvard Business Review. 70(1), 71-79. Çevrimiçi http://web.b.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=0f5a67c7-f3b8-4714-b668-f61558812234%40sessionmgr102 (Erişim tarihi: 15.08.2017).
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (1993). Putting the balanced scorecard to work. Harvard Business Review, 71(5), 134-147. Çevrimiçi http://web.a.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=acc2e2ed-ab5e-4ba6-8dd7-f2105dc6a142%40sessionmgr4008 (Erişim tarihi: 26.10.2017).
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (1996). Translating strategy into action: the balanced scorecard. (1st ed.). Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.
Kaplan, R. S., & Norton, D. P. (2001). Transforming the balanced scorecard from performance measurement to strategic management: part II. Accounting Horizons. 15(2), 147-160. Çevrimiçi http://web.a.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=2d3dcd43-5f7a-43bf-83a3-b1771b3a2f4d%40sessionmgr4010 (Erişim tarihi: 25.10.2017).
Miller, J. A. (1996). Implementing activity-based management in daily operations. (1st ed.). New York: John Wiley&Sons Inc.
Nicholas, J. M. (1998). Competitive manufacturing management: continuous improvement, lean production, and customer-focused quality. (1st ed.). Boston, Mass: Irwin/ McGraw-Hill
Rakı fiyatları el yakıyor. (tarihsiz). Çevrimiçi http://www.ekonometre.net/haber/raki-fiyatlari-el-yakiyor (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Rakının vergi oranları arttırıldı. (2013, 26 Nisan). Çevrimiçi http://t24.com.tr/haber/rakinin-vergi-oranlari-arttirildi,228649 (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Reid, R. D., & Sanders, N. R. (2005). Operations management: an integrated approach. (2nd ed.). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
Sevilmiş, G. (2014). Alkollü içkiler ve tütün mamulleri sektörlerine bakış. Çevrimiçi http://www.izto.org.tr/portals/0/argebulten/alkolluickilertutunmamulleri_sevilmis.pdf (Erişim Tarihi: 18.08.2016).
Turney, P. B. B. (2005). Commen cents: how to succeed with activity-based costing and activity-based management. (Gözden Geçirilmiş Baskı), New York: McGraw-Hill Companies, Inc.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu. (2014). Faaliyet raporu. Çevrimiçi http://www.tapdk.gov.tr/kurumsal/faaliyet_raporlari/TAPDK_Faaliyet_2014.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu. (2015). Faaliyet raporu. Çevrimiçi http://www.tapdk.gov.tr/kurumsal/faaliyet_raporlari/TAPDK_Faaliyet_2015.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu. (2016a). Alkollü içki üretim izin belgesi sahibi firmalar. Çevrimiçi http://pd.tapdk.gov.tr/webUibList.aspx (Erişim tarihi: 19.09.2016).
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu. (2016b). Türk Gıda Kodeksi Distile Alkollü İçkiler Tebliği. (16/03/2005 tarih ve 25757 No’lu Resmi Gazete). Çevrimiçi http://www.tapdk.gov.tr/mevzuat/ilgili_tebligler/ilgili_teblig_25757.pdf (Erişim tarihi: 18.08.2016).
Wisner, J. D., & Stanley, L. L. (2008). Process management: creating value along the supply chain: text & cases. (1st ed.). Mason: Thomson South-Western.