MİTİK ANLATILARDAN MASAL VE DESTANLARA KÖPRÜ SEMBOLİZMİ

Köprü kelimesi sözlük anlamının dışında birçok kapalı anlamı içeren bir semboldür. Onun kültürel alanda sembolik geçmişini aramak bir kazı çalışmasına benzer. Bunun için mitolojilerde, inanışlarda ve kutsal kitaplarda köprünün nasıl anlamlandırıldığını incelemek gerekir. Bir sözleşme sembolü olarak gökkuşağından köprüler yeryüzü ve gökyüzü arasındaki bağı oluştururken, öte dünyanın eşiği olarak görülen ve üzerinden geçen kişiye göre tehlikeli olabildiği gibi rahat bir yola dönüşen köprüler de vardır. Ancak neredeyse hepsinde köprünün sembolik değeri “bir aşamadan diğerine geçiş” olarak yorumlanır. Sembolün bu şekilde yorumlanmasının yanı sıra kolektif bilinçdışında da kodlanmış bir anlam olarak yer almakta ve insanoğlunun yaşamında farklı yerlerde farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada köprü sembolizmini incelemek için mitolojilerde ve diğer dinî inanışlarda köprünün nasıl anlamlandırıldığı ve hangi mitik hikâyelerle açıklandığı değerlendirilecektir. Bunun yanı sıra köprü sembolünün edebiyattaki izdüşümleri de göz ardı edilmeyecek, inanç sistemlerindeki varoluşunun yanı sıra edebiyatta hangi biçim ve yorumlarla karşılık bulduğu tartışılacaktır. Çalışmanın amacı “köprü”nün bir sembol olarak kapsadığı semantik çerçeveyi tespit etmektir.

BRIDGE SYMBOLISM FROM MYTHICAL NARRATIVES TO FAIRY TALES AND EPICS

The word bridge is a symbol that contains many implicit meanings outside of the dictionary meaning. Searching for her symbolic past in the cultural sphere is like an excavation. For this, it is necessary to examine how the bridge is made meaningful in mythologies, beliefs and holy books. While bridges made of the rainbow as a symbol of contract form the bond between the earth and the sky, there are bridges that are seen as the threshold of the other world and can be dangerous or easy to cross for the person passing by. However, in almost all of them, the symbolic value of the bridge is interpreted as "transition from one stage to another". In addition to the interpretation of the symbol in this way, it also takes place as a coded meaning in the collective unconscious and appears in different ways in different places in human life. In this study, in order to examine bridge symbolism, how the bridge is made meaningful in mythologies and other religious beliefs and which mythical stories are explained will be evaluated. In addition to this, the projections of the bridge symbol in literature will not be ignored, it will be investigated in what forms and interpretations it corresponds in literature as well as its existence in belief systems. The aim of the study is to identify the semantic framework in which the "bridge" is symbolically contained.

___

  • Anohin, A. V. (2006). Altay Şamanizmine ait materyaller. (Çev.: Zekeriya Karadavut, Jannet Meyermanova). Konya: Kömen.
  • Arıkoğlu, E. (2004). Tıva türkleri. Türk Dünyası Edebiyat Metinleri Antolojisi. (Haz.: Sadık Tural). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi. C.6: 626- 709.
  • Ateş, M. (2001). Mitoloji ve semboller. İstanbul: Aksiseda Matbaası.
  • Banon, P. (2012). Dinleri tanımak ve anlamak. (Çev.: Tuvana Gülcan), İstanbul: İletişim.
  • Biederman, H. (1992). Dictionary of symbolism. New York: Facts on File.
  • Bonnefoy, Y. (2000). Antik dünya ve geleneksel toplumlarda dinler ve mitolojiler sözlüğü I. Cilt. (Çev.: Levent Yılmaz), Ankara: Dost..
  • Cebecioğlu, E. (2009). Tasavvuf terimleri ve deyimleri sözlüğü. İstanbul: Ağaç Kitabevi.
  • Dilek, İ. (2002). Altay destanları. Ankara: Türk Dil Kurumu.
  • Dilek, İ. (2014). Resimli Türk mitolojisi sözlüğü Altay-Yakut. Ankara: Grafiker.
  • Eliade, M. (1989). Shamanism archaic techniques of ecstasy. England: Arkana.
  • Esin, E. (2001). Türk kozmolojisine giriş. İstanbul: Kabalcı.
  • Ergun, M. (1998). Altay Türkleri’nin kahramanlık destanı Alıp Manaş. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.
  • Gibson, C. (2013). Semboller nasıl okunur? Resimli sembol okuma rehberi. (Çev.: Cem Alpan), İstanbul: Yem.
  • Jung, C. G. (2009). İnsan ve semboller. (Çev.: Ali Nahit Babalıoğlu), İstanbul: Okyanus.
  • Koyuncu, E. S. (2014). Lokman Hekim’le ilgili halk anlatıları üzerine bir araştırma. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Mackenzie, D. A. (1996). Çin ve Japon mitolojisi. (Çev.: Koray Akten), İstanbul: İmge.
  • Naskali, E. (1999). Altay destanı Maaday Kara. İstanbul: Yapı Kredi.
  • Ögel, B. (1995). Türk mitolojisi II. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Öztürk, M. (2012). Buhâri’de dünya ve ahiret algısı (Kitâbu’r-Rikâk örneği). Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 12 (2), 67-92.
  • Radloff, W. (2000). Türklerin kökleri, dilleri ve halk edebiyatı IV. Ankara: Ekav.
  • Yamı, V. Ş. (2010). Şintoizm’in kutsal metinlerinde yaratılış hikayesi. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. S. 3, 259-273.
  • Walker, B. G. (1983). The woman's encyclopedia of myths and secrets. San Franscisco: Harper.