Yoğun bakım hemşirelerinin ölüme ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları

Amaç: Bu çalışma yoğun bakımda çalışan hemşirelerin ölüme karşı tutumları ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları ile ikisi arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde yoğun bakım birimlerinde çalışan 124 (%90.5) yoğun bakım hemşiresinin katılımı ile gerçekleşmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Ölüme Karşı Tutum Ölçeği ve Saygın Ölüm İlkelerine İlişkin Tutumları Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada yoğun bakım hemşirelerinin yaş ortalaması 29.30±6.33 ve çalışma yılı ortalaması 4.47±4.43 yıldır. Çalışmada yoğun bakım hemşirelerinin Ölüme Karşı Tutum Ölçeği’nden aldıkları toplam madde puan ortalaması 4.14±1.02’dir. Yoğun bakım hemşirelerinin Saygın Ölüm İlkelerine İlişkin Tutumları Değerlendirme Ölçeği toplam madde puan ortalaması 3.66±0.91’dir. Hemşirelerin Ölüme Karşı Tutum Ölçeği’nden aldığı puan ortalaması ile Saygın Ölüm İlkelerine İlişkin Tutumları Değerlendirme Ölçeği’nden aldıkları puan ortalaması arasında pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir korelasyon bulunmuştur (r=0.449, p<0.05). Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin ölüme karşı negatif bir tutum içinde oldukları ve saygın ölüm ilkelerini benimseme düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin ölüme karşı tutumları negatifleştikçe saygın ölüm ilkelerini benimseme düzeyleri artmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yoğun bakım, hemşire, ölüme karşı tutum, saygın ölüm ilkeleri

The intensive care nurses’attitudes toward of death and principles about die with dignity

Aim: This study was conducted to determine attitudes of nurses working in intensive care unit to death and principles about die with dignity and the relationship between. Methods: This sectional type study was performed with the participation of 124 (90.5%) intensive care nurses working in the intensive care units of Eskişehir Osmangazi University Faculty of Medicine Health Practice and Research Hospital. In the study, Death Attitude Profile-Revised Scale and Assessment Scale of Attitudes towards Principles about Dying with Dignity were used as data collection tools. Results: In this study, the mean age of intensive care nurses was 29.30±6.33 years and the mean working time was 4.47±4.43 years. In the study, the average score of the intensive care nurses' Death Attitude Profile-Revised Scale was 4.14±1.02. The total average score of the intensive care nurses' Assessment Scale of Attitudes towards Principles about Dying with Dignity was found as 3.66±0.91. There was a positive significant correlation between the average score obtained by the nurses' Death Attitude Profile-Revised Scale and the average score obtained from the Assessment Scale of Attitudes towards Principles about Dying with Dignity (r=0.449, p<0.05). Conclusion: In this study, it was found that nurses had a negative attitude towards death and their level of adoption of principles about die with dignity was high. As nurses' attitudes towards death become negative, their level of adoption of principles about die with dignity increases.

Keywords:

Intensive care unit, nurse, attitude toward death, principles about die with dignity,

PDF

___

Kavaklı Ö, Arslan F. Yoğun bakım hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2009;51:168-173.
Ceylan E, İtil O, Arı G, Elidokuz H, Uçan ES, Akkoçlu A. İç hastalıkları yoğun bakım ünitesinde izlenmiş hastalarda mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörler. Toraks Dergisi 2001;2(1):6-12.
Çevik MA, Yılmaz GR, Erdinç FŞ, Üçler S, Tülek N. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde mortalite ile ilişkili faktörler ve nozokomiyal infeksiyonla mortalitenin ilişkisi. Yoğun Bakım Dergisi 2001;1(1):47-55.
Takao Kaneko-Wada FJ., Dominguez-Cherit G, Colmenares-Vasquez AM, Santana-Martinez P, Gutierrez-Mejia J, Arroliga AC. The process of death in intensive care unit (ICU). From a medical, thanatological and legislative point of view. Gac Med Mex. 2015;151:586-591.
Akpir K. Yoğun bakım etiği. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi 2010;8:77-84.
Ceyhan Ö, Betül Ö, Zincir H, Şimşek N, Başaran M. How intensive care nurses perceive good death. Death Studies 2018;42(10):667-672, doi:10.1080/07481187.2018.1430084.
Benli SS, Yıldırım A. Hemşirelerde yaşam doyumu ve ölüme karşı tutum arasındaki ilişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017;6(4):167-179.
Aksu T, Okçay H. Yaşam dönemlerine göre ölüm algısı ve hemşirelik yaklaşımı. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2010;5(14):113-126.
Bilge A, Embel N, Kaya FG. Sağlık profesyoneli olacak öğrencilerin ölüme karşı tutumları, ölüm kaygıları arasındaki ilişki ve bunları etkileyen değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2013;4(3):119-124.
Duyan V. Saygın Ölüm İlkelerine İlişkin Tutumları Değerlendirme Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 2014;8(1):25-31.
Guo Q, Jacelon CC. An integrative review of dignity in end-of-life care. Palliative Medicine 2014;28(7):931-940.
Dağ A, Badır A. Hekim ve hemşirelerin bazı özelliklerinin saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumlar üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2017;10(4):186-192.
Hasgül E. Evde hasta bakımı öğrencilerinin saygın ölüm ilkeleri hakkındaki düşünceleri. IV. International Multidisciplinary Congress of Eurasia Proceedings. April 27-30 2017, Barcelona, Spain. 2017:597-605.
Debate of the age. The Millenium Papers, The Future of Health and Care of Older People: The Best is Yet to Come, Age Concern Published, London, England. 1999:41-46.
Işık E, Fadıloğlu Ç, Demir Y. Ölüme Karşı Tutum Ölçeği’nin Türkçe çevirisinin hemşire popülasyonunda geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2009;2:28-43.
Lange M, Thom B, Kline NE. Assessing nurses’ attitudes toward death and caring for dying patients in a comprehensive cancer center. Oncology Nursing Forum 2008;35(6):955-959.
Zaybak A, Erzincanlı S. Hemşirelerin ölüme karşı tutumları. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi 2016;6:16-29. doi:10.17371/UHD.2016616575.
Braun M, Gordon D, Uziely B. Associations between oncology nurses’ attitudes toward death and caring for dying patients. Oncology Nursing Forum 2010;37(1):E43-E49. doi:10.1188/10.ONF.E43-E49.
Kızıltepe SK, Koç Z, Duran L. The effect of status and frequency of confronting death in emergency nurses on attitude towards death. J. Exp. Clin. Med. 2017;34(3):165-171. doi:10.5835/jecm.omu.34.03.001.
Yılmaz E, Vermişli S. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin ölüme ve ölmekte olan bireye bakım vermeye ilişkin tutumları. CBU-SBED 2015;2(2):41-46.
Wang L, Li C, Zhang Q, Li YJ. Clinical nurses’ attitutes towards death and caring for dying patients in China. Int J Palliat Nurs. 2018;24(1):33-39. doi:10.12968/ijpn.2018.24.1.33.
Sharour LA, Yehya KSD, AL-Kaladeh M, Malak M, Subih KM, Salameh AB. Nurses’ students’ attitudes toward death and caring for dying cancer patients during their placement. Euromediterranean Biomedical Journal 2017;12(40):189-193. doi:10.3269/1970-5492.2017.12.40.
Göriş S, Taşcı S, Özkan B, Ceyhan Ö, Kartın PT, Çeliksoy A, Elmalı F, Eser B. Effect of terminal patient care training on the nurses’ attitudes toward death in an oncology hospital Turkey. J Canc Educ. 2017;32:65-71. doi: 10.1007/s13187-015-0929-6.
Çevik B, Kav S. Attitudes and experiences of nurses toward death and caring for dying patients in Turkey. Cancer NursingTM 2013;36(6):E58-E65. doi:10.1097/NCC.0b013e318276924c.
Kennedy G. The importance of patient dignity in care at the end of life. The Ulster Medical Journal 2016;85(1):45-48.
Köse S, Tunalı Bİ, Yıldırım G. Yoğun bakımda çalışan hekim ve hemşirelerin ölüm ve saygın ölüm ilkelerine ilişkin tutumları. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2019;23(1):9-17.
Gürdoğan EP, Kurt D, Aksoy B, Kınıcı E, Şen A. Nurses’ perceptions of spiritual care and attitudes toward the principles of dying with dignity: A sample from Turkey. Death Studies 2017;41(3):180-187. doi: 10.1080/07481187.2016.1231242.
Demir A, Sançar B, Yazgan EÖ, Duyan V. Intensive care and oncology nurses’ perceptions and experiences with ‘futile medical care’ and ‘principles of good death’. Turkish Journal of Geriatrics 2017;20(2):116-124.
Duyan V, Serpen AS, Duyan G, Yavuz S. Opinions of social workers in Turkey about the principles on die with dignity. J Relig Health 2016;55:1938-1953. doi:10.1007/s10943-015-0090-x.