Gülfem MUŞLU KAYGISIZ, Elif BENZER, Canan DİLEK EREN

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Yöntemlerini Kullanma Durumlarının Değerlendirilmesi

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının fen eğitimi alanında kendi belirledikleri bir problemden hareketle eğitimde bilimsel araştırma yöntemlerini ne düzeyde kullandıklarını belirlemektir. Bu amacı gerçekleştirmek için çalışma temelde nicel araştırma yöntemlerinden tarama deseni çerçevesinde düzenlenmiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının raporları betimsel çözümlemeler ile de örneklendirilmiştir. Çalışma uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 64 fen bilgisi öğretmen adayı ile yürütülmüştür. Çalışmada veriler öğretmen adaylarının hazırladıkları 15 araştırma raporu ile toplanmış, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Bilimsel araştırma yöntemini kullanma becerileri rubriği” ile de değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda öğretmen adaylarının en çok; başlık, biçim, özet, dil ve anlaşılırlık bağlamında ele alınan genel görünüş, araştırmanın amacının belirtilmesi, veri toplama araçlarının ve değerlendirme yöntemlerinin çalışmaya uygunluğu, bulgular kısmı, araştırma sorularına göre sonuçların yapılandırılması kısımlarında başarılı oldukları görülmüştür. Öğretmen adaylarının başarılı olamadıkları kısımlar ise; alanyazında kullanılan kaynakların eleştirel bir bakış açısıyla incelenerek yazılması, çalışmanın öneminin belirtilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının belirtilmesi, sonuçların kaynaklarla tartışılması, yeni önerilerin geliştirilmesi ve kaynakların doğru kullanımıyla ilgili kısımlardır.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel araştırma yöntemleri, fen bilgisi öğretmen adayları, fen eğitimi

PDF

___

Akgün, L. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin öğretmen adaylarının algı ve beklentileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 21-30.
Altuğ Özsoy, S. (1998). Kısa özet yazımı ve değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 14(11), 115-118.
Arıkan, R. (2013). Araştırma yöntem ve teknikleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
Ayaydın, A. ve Kurtuldu, M.K. (2010). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğrencilerinin bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin tutumları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2), 1-8.
Aziz, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Bal, H. (2009). Sosyal bilimlerde nicel araştırma yöntem ve teknikleri. İstanbul: Fakülte Kitabevi Yayınları.
Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem Yayınevi
Baştürk, R. (2010). Bilimsel araştırma ödevlerinin çok yüzeyli Rasch ölçme modeli ile değerlendirilmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(1), 51-57.
Batı, K. (2013). Fen eğitiminde bilimsel yöntem süreci öğretimi üzerine bir inceleme: Pozitivizmden anarşist bilgi kuramına. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 211-226.
Benzer, E. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel araştırmalarda problem, hipotez ve model belirleme durumlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 53, 335-344.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Cemaloğlu, N. (2009). Veri toplama teknikleri: Nicel-nitel. A. Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
Creswell, J.W. (2012). Eğitim araştırmaları. Ş. Tatık, (Bölüm çev., 2017). İstanbul: Edam Yayınevi.
Çoğaltay, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri dersinin öğretmen adaylarının bilimsel epistemolojik inançları ve bilimsel araştırmalara yönelik tutumları üzerindeki etkisi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 125-140.
Dura, C. (2005). Düşünme, araştırma ve yazma yöntemleri. Ankara: Ekin Kitabevi.
Düztepe, Ş. (2004). Araştırmalarda bilimsel yöntemin kullanılması ve araştırmanın temel aşamaları. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1(3), 49-53.
Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ersoy, E., ve Bal İncebacak, B. (2016). Okulöncesi öğretmen adaylarının bilimsel araştırmaya bakışları. Qualitative Studies (NWSAQS), 11(4), 67-77.
Genç, S.Z. (2013). Bilimsel araştırma basamakları. R.Y. Kıncal (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Gürsakal, N. (2001). Ssosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Bursa: Uludağ Üniversitesi Bas.
Karasar, N. (1991). Araştırmalarda rapor hazırlama. Ankara: Sanem Matbaacılık.
Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
Kart, A. ve Gelbal, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma öz yeterlik algılarının ikili karşılaştırmalı yargılar yöntemiyle belirlenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(1), 12-23.
Kaya, Z. ve Şahin, M. (2013). Meslek yüksek okulları için araştırma yöntemleri ve teknikleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
Korkmaz, Ö. Şahin, A. ve Yeşil, R. (2011a). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırmalara yönelik tutumları. International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1169-1194.
Korkmaz, Ö. Şahin, A. ve Yeşil, R. (2011b). Öğretmenlerin bilimsel araştırmalara ve araştırmacılara ilişkin düşünceleri. Kuramsal Eğitimbilim, 4(2), 109-127.
Köse, E. (2013). Bilimsel araştırma modelleri. R.Y. Kıncal (Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri içinde. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kurt, A.A., İzmirli, Ö.Ş., Fırat, M. ve İzmirli, S. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri dersine ilişkin bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin görüşlerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 19-28.
Kuş, E. (2012). Nicel ve nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Küçükoğlu, A., Taşgın, A. ve Çelik, N. (2013). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırma sürecine ilişkin görüşleri üzerine bir inceleme. TSA, 17(3), 11-24.
Miles, M.B. ve Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd edition). California: Sage Publishing.
Odabaşı, F., Kuzu, A., Kuzu, E.B. ve Şahin, Y.L. (2011). Bilişim teknolojileri öğretmeni adaylarının bilimsel araştırma önerisi hazırlama deneyimlerinin yansıtılması. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 41-52.
Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Palmquist, B.C. ve Finley, F.N. (1997). Preservice teachers’ views of the nature of science during a postbaccalaureate science teaching program. Journal of Research in Science Teaching, 34(6), 595-615.
Polat, M. (2014). Eğitim fakültesi öğrencilerinin bilimsel araştırmaya yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18,77-90.
Saruhan, Ş. ve Özdemirci, A. (2011). Bilim, felsefe ve metodoloji. İstanbul: Beta Yayınları.
Seyidoğlu, H. (2009). Bilimsel araştırma ve yazma el Kitabı. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Şahan, H.H. ve Tarhan, R. (2015). Scientific research competencies of prospective teachers and their attitudes toward scientific research. International Journal of Psychology and Educational Studies, 2(3), 20-31.
Şencan, H. (2006). Sosyal ve davranışsal bilimlerde bilimsel araştırma sürecinin temel ögeleri. İstanbul: Bilge Matbaacılık.
Taşdemir, M. ve Taşdemir, A. (2011). Öğretmen adaylarının bilimsel araştırmaları inceleme yeterlikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 343-353.
Tiryaki, O. (2014). Bilimsel yayın hazırlama teknikleri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 143–155.
Tomakin, E. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri dersinin etkin öğretilmesinin incelenmesi. KKEFD, 16, 37-65.
Toprak, Z. (2017). Türkiye’de akademik yazı: İntihal ve özgünlük. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 34 (2), 1-12.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
Yolcu, H. (2009). Bilimsel araştırmaya ilişkin temel kavramlar. A. Tanrıöğen (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde. Ankara: Anı Yayıncılık.
YÖK, (2020, 28 Mart). Türkiye yüksek öğretim yeterlilikler çerçevesi. Erişim adresi: http://tyyc.yok.gov.tr/?pid=48