Handan ÇAKAR, Hülya AKAT, Özlem AKAT SARAÇOĞLU

Konut Bahçelerinin Bitkisel Tasarımında İçilebilir Türlerin Kullanımı Üzerine Kullanıcı Görüşleri: İzmir İli Örneği

Araştırmanın amacı; konut bahçelerinde bitkisel çay olarak değerlendirilebilen türlerin kullanımı ile içilebilir peyzaj tasarımına yönelik yeni bir peyzaj yaklaşımı oluşturmak için kullanıcıların görüşlerini tespit etmek ve içilebilir peyzaj tasarımı ile ilgili öneriler geliştirmektir. Bu doğrultuda İzmir ilinin 11 ilçesindeki konut bahçesine sahip 182 kullanıcı üzerinde anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada konut sakinleri, içilebilir bitki türlerinin konut bahçesinde kullanımını olumlu karşılayarak içilebilir peyzaj tasarımlarının gerçekleştirilmesi sonucu bahçelerde geçirecekleri sürenin artacağını ve markalı ürünler ile kıyaslandığında bu ürünleri rahatlıkla bahçelerinden tüketebileceklerini ifade etmişlerdir. Elde edilen tüm bulgulara göre; içilebilir peyzaj tasarımı yaklaşımının, yenilebilir peyzaj anlayışına yeni bir alternatif oluşturacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İçilebilir bitkiler, içilebilir peyzaj, konut bahçeleri, tıbbi ve aromatik bitkiler, Yenilebilir peyzaj

Users’ Opinions on the Use of Drinkable Plants in the Plant Design of Residential Gardens: A Case of Izmir Province, Turkey

The purpose of the research is to determine the opinions of the users and to develop suggestions about drinkable landscape design in order to create a new landscape approach for drinkable landscape design with the use of plants that can be evaluated as herbal tea in residential gardens. In this direction, a survey study was carried out on 182 users with a residential garden in 11 districts of Izmir Province. In the study, residents stated that the time they spend in the gardens will increase, by accepting the use of drinkable plant species in the residential garden, as a result of the accomplishment of drinkable landscape designs and they can easily consume these products from their gardens compared to branded products. According to all the findings obtained; it was concluded that the drinkable landscape design approach would constitute a new alternative to the edible landscape concept.

Keywords:

Drinkable plants, drinkable landscape, residential gardens, medical and aromatic plants, edible landscape,

PDF

___

Arslan, M., Kalaylıoğlu, Z., Ekren, E. (2018). Use of Medicinal and Aromatic Plants in Therapeutic Gardens. Article in Indian Journal of Pharmaceutical Education and Research 51(4S): 151-154. Aslantürk, Ö.S. (2010). Aydın Yöresinde Kullanılan Bazı Tıbbi Bitkilerin Antioksidant ve Sitotoksik Etkilerinin Araştırılması. Doktora Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın, Türkiye.
Atilabey, M., Yüksel, B., Uzunoğlu, F., Parlak, T., Oral, E. (2015). Orta Anadolu Kalkınma Ajansı. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sektör Raporu, 16-30.
Bayram, E., Kırıcı, S., Tansı, S., Yılmaz, G., Arabacı, O., Kızıl, S., Telci, İ. (2010). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Üretiminin Arttırılması Olanakları. Türkiye Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, Ankara, 437-456.
Bulut, G. (2005). Narman (Erzurum) ve Köylerinde Halk İlacı olarak Kullanılan Bitkiler. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, Türkiye.
Burke, C. (2005). Contested Desires: The Edible Landscape of School. Paedagogica Historica 41(4-5): 571-587.
Çetin, M., Çobanoğlu, O. (2019). The Possibilities of Using Blue Spruce (Picea Pungens Engelm) As a Biomonitor By Measuring The Recent Accumulation of Mn in Its Leaves. Kastamonu University Journal of Engineering and Sciences 5(1): 43–50.
Dönmez, Ş., Çakır, M., Kef, Ş. (2016). Bartın’da Yetişen Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Peyzaj Mimarlığında Kullanımı. Süleyman Demirel Üniversitesi Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi 1(2):1-8.
Erbaş, S. (2013). Türkiye’nin Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkileri, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü e-kitap, 1-58, Ankara, Türkiye.
Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M. (2011). Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 11(1): 52-67.
Göktaş, Ö., Gıdık, B. (2019). Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanım Alanları. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 2(1): 136-142.
Grimm, N., Grove, J.M., Pickett, S.T.A., Redman, C.L. (2000). Integrated Approaches to Long-Term Studies of Urban Ecological Systems. Bioscience 50: 571-584.
Gül, A., Küçük, V. (2001). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi A (2): 27-48.
Gül, V., Seçkin Dinler, B. (2016). Kumru (Ordu) Yöresinde Doğal Olarak Yetişen Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11(1):146-156.
Jim, C.Y., Chen, W.Y. (2010). Habitat Effect on Vegetation Ecology and Occurrence on Urban Masonry Walls. Urban Forestry & Urban Greening 9: 169-178.
Karataş, İ., Karataş, R., Elmastaş, M. (2019). Yaygın Olarak Kullanılan Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Sıcak Su İnfüzyonlarının Sekonder Metabolit İçeriği ve Antioksidan Aktivitelerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi 8(2): 49-57.
Kevseroğlu, K., Uzun, A., Çalışkan, V. (2014). Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi Doğal Florasında Belirlenen Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. II. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Yalova, Türkiye, 108- 117.
Kırıcı, S. (2015). Türkiye’de Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Genel Durumu. TÜRKTOB, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi 4(15): 4-6.
Koçyiğit, M. (2005). Yalova İlinde Etnobotanik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye. Kökdil, G. (2002). Tıbbi Çaylar. Galenova 2: 19-21.
Kösa, S., Güral, S.M. (2019). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler ve Peyzajda Kullanımları. Peyzaj - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi 1: 41- 54.
Kurt, P., Karaoğul, E. (2018). Bartın’da Aktarlarda Satılan Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Ülkemizdeki Pazar Payları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 20(1): 73-80.
Olgun, R., Yılmaz, T., Türk, S. (2018). Parkların Bitkisel Tasarımında Yenilebilir Türlerin Kullanımı Üzerine Kullanıcı Görüşlerinin Antalya-Konyaaltı Örneğinde Araştırılması. Türkiye Peyzaj Araştırmaları Dergisi 1(1): 42-48.
Pouya, S., Demir, S. (2017). Peyzaj Mimarlığında Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10(54): 1114-1125.
Sarı, A.O., Oğuz, B., Bilgiç, A., Tort, N., Gülseven, A. ve Şenol, S.G. (2010). Ege ve Güney Marmara Bölgelerinde Halk İlacı Olarak Kullanılan Bitkiler. Anadolu, J. of AARI, 20(2): 1–21.
Selvi, S., Dağdelen, A., Kara, S. (2013). Kazdağlarından (Balikesir-Edremit) Toplanan ve Çay Olarak Tüketilen Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. Tekirdag Ziraat Fakültesi Dergisi 10(2): 26-33.
Sevik, H., Ozel, H.B., Cetin, M., Ozel, H.U., Erdem, T. (2019). Determination of Changes in Heavy Metal Accumulation Depending on Plant Species, Plant organism and Traffic Density in Some Landscape Plants. Air Quality, Atmosphere and Health 12(2): 189–195.
Sevik, H., Cetin, M., Ozel, H.B., Ozel, S., Zeren Cetin, I. (2020). Changes in Heavy Metal Accumulation in Some Edible Landscape Plants Depending on Traffic Density. Environmental Monitoring Assessment 192: 78.
Sıcak, Y., Çolak, Ö.F., İlhan, V., Sevindik, E., Alkan, N. (2013). Köyceğiz Yöresinde Halk Arasında Yaygın Olarak Kullanılan Bazı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi 4(2): 70-77.
TÜİK, (2019). Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Adrese Dayalı Nüfus Sistem Kayıt Sonuçları, 2019. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=33705. (Erişim Tarihi:01.09.2020)
Turkyilmaz, A., Cetin, M., Sevik, H., Isinkaralar, K., Saleh, E.A.A. (2018). Variation of Heavy Metal Accumulation in Certain Landscaping Plants Due to Traffic Density. Environment, Development and Sustainability 1–14.
United Nations, (2019). Department of Economic and Social Affairs, Population Division, World Urbanization Prospects 2018: Highlights (ST/ESA/SER.A/421). https://population.un.org/wup/ Publications/Files/WUP2018-Highlights.pdf. (Erişim Tarihi:03.12.2020)
URL-1, (2020). İzmir İl Kültür ve Turizm müdürlüğü, Genel Bilgiler. https://izmir.ktb.gov.tr/TR-77342/genel-bilgiler.html. (Erişim Tarihi:01.09.2020)
URL-2, (2020). Harita Genel Müdürlüğü, İl ve İlçe Yüz Ölçümleri. https://www.harita.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf. (Erişim Tarihi:01.09.2020)
URL-3, (2020). İzmir İlçeleri. https://www.izmirde.biz/?pnum=642&st=%C4%B0ZM%C4%B0R%20 %C4%B0L%C3%87ELER%C4%B0. (Erişim Tarihi:03.12.2020)
Yalçınalp, E., Demirci, Ö. (2018). Kent Parklarında Yenilebilir Bitki Talebine Etki Eden Kullanıcı Özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 5(4): 666–675.
Yücel, G., Evren, D. (2010). Tıbbi-Aromatik Bitkilerin Bahçe Tasarımlarında ve Kaya Bahçelerinde Dış Mekân Süs Bitkisi Olarak Kullanım Olanakları. IV. Süs Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı, Erdemli-Mersin, Türkiye, 529-534.
Yücer, A., Altıntaş, G. (2012). Türkiye’nin Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Politikaları. I. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu Bildiri Kitabı, Tokat, Türkiye, 290-297.