Zamansal ve Mekânsal Kesişmeler Odağında Bir Kiev Metni: “Beyaz Muhafız"

Kültürel ve tarihsel bir gösterge olan kent insanlara sunduğu yaşam alanıyla, ilk olarak, çabanın, iradenin ve düzenin bütünlüğünü akla getirir. Buna karşın 1917 Şubat Devrimi sonrasında Ukrayna’da gerçekleşen politik dönüşümler toplumsal düzenin çöküşüne zemin hazırlar. Nitekim İç Savaş yıllarında (1918-1919) Kiev’in pek çok kez el değiştirdiğine dair bilgiler mevcuttur: Geçici hükümet, Merkez Konsey, Alman ordusu, Pavel Skoropadski, Simon Petlyura, Anton Denikin’in gönüllü askerleri, Sovyet İktidarı ve Bolşevikler. Ukrayna’da yaşanan bu gelişmeler bir dönemi tarih arşivlerine sığdırırken bu döneme tanık olan şair ve yazarların sanatında da izler bırakır. Bunun bir örneği de yazar Mihail Bulgakov’dur. İç Savaş sırasında Kiev’de yaşanan mücadele, M. Bulgakov’un Beyaz Muhafız (Белая гвардия) adlı eserinde tarihsel bir perspektifle sunulur. Bu kritik sürecin yalnızca belirli bir tarihsel aralığı (12 Aralık 1918- 3 Şubat 1919) eserde yer bulur. Anlatımda öne çıkan zamansal ve mekânsal kesişmeler yalnızca kronolojik gelişmelerle, esere konu olan Turbin ailesinin ve Kiev’in yazgısıyla değil, aynı zamanda tarihsel gelişmeler ve İncil’den aktarılan zaman geçişleriyle de bütünlük oluşturur. Tarihsel zaman, İncil’den aktarılan zaman ve eserin uzamsal yapısı arasındaki etkileşim anlatımın odak noktasını üç ayrı temada bir araya getirir: Ev, kent ve dünya. Bu çalışmada, “Kiev metni” olarak anılan M. Bulgakov’un söz konusu çok katmanlı eseri zamansal ve mekânsal kesişmeler ekseninde, tarihsel bir perspektifle ele alınmıştır.

A Kiev Text at the Focus of Temporal and Spatial Intersections: “The White Guard”

The city, which is a cultural and historical indicator, with the living space it offers to people, brings to mind initially the integrity of effort, will and order. However, the political transformations that took place in Ukraine after the February Revolution in 1917 paved the way for the collapse of the social order. As a matter of fact, there is information about Kiev’s pass to different sides many times during the Civil War (1918-1919): Provisional government, Central Council, German army, Pavel Skoropadsky, Symon Petliura, volunteer soldiers of Anton Denikin, Soviet Power and the Bolsheviks. While these developments in Ukraine fit a period into historical archives, leave traces in the art of poets and writers who witnessed that period. An example of this is the writer Mikhail Bulgakov. The struggle that took place in Kiev during the Civil War is presented in a historical perspective in The White Guard – the novel of M. Bulgakov. Only a certain historical range (12 December 1918 - 3 February 1919) of this critical process is included in the work. The temporal and spatial intersections that stand out in the narrative form completeness not only with chronological developments, the fate of the Turbin family and Kiev, which are the subject of the work, but also with historical developments and time transitions from the Bible. The interaction between historical time, the time transmitted from the Bible and the spatial structure of the work combines the focus of the narrative in three different themes: home, city and world. In this study, the multilayered work of M. Bulgakov, referred to as “the text of Kiev”, has been handled with a historical perspective on the axis of temporal and spatial intersections.

PDF

___

ABUZOVA, Natalya (2016). “Prostranstvo doma v romane ‘Belaya gvardiya’ M. A. Bulgakova kak vırajenie odnogo iz aspektov duhovnogo bıtiya”, Tsennosti çeloveçeskogo bıtiya materialı vserossiyskoy nauçno-praktiçeskoy konferentsii, ss. 76-79, Barnaul: Altayskiy gosudarstvennıy pedagogiçeskiy universitet.
ALAR, Halis (2001). “Kütüphaneciliğin Tarihçesi ve İlk Kütüphaneler”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 16: 295-308.
ARŞİNOV, Peter (1998). Ukrayna Anarşist Hareketi Mahnovşçina 1918-1921, çev. Y. T. Başaran, C. Atilla, İstanbul: Kaos Yayınları.
BELOGUROVA, Yevgeniya (2013). “Lokalnıy tekst s regionalnoy i obşçenatsionalnoy toçki zreniya (Na materiale kritiçeskoy retseptsii romana M. Bulgakova ‘Belaya Gvardiya’)”, Sibirskiy filologiçeskiy jurnal, 4: 221-225.
BULGAKOV, Mihail (1997). İzbrannıe soçineniya: v 3T. T.1. Moskva, Sankt-Peterburg: Literatura, Kristall.
BULGAKOV, Mihail (2014). Beyaz Muhafız, çev. Engin Süren, İstanbul: Maya Kitap.
BULGAKOVA, Yelena & Semyon LYANDRES (1988). Vospominaniya o Mihaile Bulgakove, Moskva: Sovetskiy pisatel.
ÇAĞLAYAN Takımcı, Meltem (2016). Antik Çağda Bayramlar ve Festivaller (Yunan-Roma), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
FİALKOVA, Larisa (1986). “Prostranstvo i vremya v romane M. A. Bulgakova ‘Belaya gvardiya’”, ss. 151-157, Janr i kompozitsiya literaturnogo proizvedeniya, Petrozavodsk: PGU im. O. V. Kuusineva.
GALİNSKAYA, İrina (2011). “Taynı Bulgakova: Rasşifrovannaya ‘Belaya Gvardiya’”, Kulturologiya, (4): 90-93.
GASPAROV, Boris (1994). “Novıy Zavet v proizvedeniyah M. A. Bulgakova”, ss. 83-120, Literaturnıe leytmotivı: Oçerki russkoy literaturı XX veka, Moskva: Nauka.
İLYİN, İvan (1997). Sobr. soç.: T. 6. Kn. III, Moskva: Russkaya kniga.
KERN, Stephen (2013). Zaman ve Uzam Kültürü, çev. Ali Selman, İstanbul: İletişim Yayınları.
MASLENNİKOVA, Natalya (2009). “Svyatoy krestitel: 1020-letuyu kreşçeniya Rusi”, Gosudarstvo, religiya, tserkov v Rossii i za rubejom, 2: 46-54.
NİLOVA, S., (2007). “Vremya i prostranstvo v proizvedeniyah M. A. Bulgakova 20-x godov”, Vestnik Novgorodskogo gosudarstvennogo universiteta,41: 63-65.
PANKO, İnga (2016). “Mnogolikost Bulgakovskogo goroda v romane ‘Belaya gvardiya’”, ss. 138-148, Hudojestvennaya literatura kak kulturnıy ansabl sbornik statey II Mejdunarodnoy konferentsii, posvyaşçennoy godu literaturı v Rossii, Moskovskiy institut televideniya i radioveşçaniya ‘Ostankino’”, Moskva: Pero.
PETROVSKİ, Miron (1991). “Mifologiçeskoe gorodovedenie Mihaila Bulgakova”, Teatr, 5: 4-32.
PETROVSKİ, Miron (2008). Master i gorod. Kievskie kontekstı Mihaila Bulgakova, Sankt-Peterburg: İzdatelstvo İvana Limbaha.
ROGOVER, Yefim (2006). Russkaya literaura XX veka, SPB-Moskva: Saga Forum.
TATARİNOVA, M., (2008). “Hudojestvennoe vremya i prostranstvo v romane M. A. Bulgakova ‘Belaya gvardiya’”, Studençeskaya nauka i XXI vek, 5: 96-99.
YABLOKOV, Yevgeni (2001). Hudojestvennıy mir Mihaila Bulgakova, Moskva: Yazıki slavyanskoy kulturı.