YÖNETİM BİLİMİNİN DOĞUŞU VE İLK TEMSİLCİLERİ HAKKINDA BİR TARTIŞMA

Yönetim biliminin doğuşu ve ilk temsilcileri çeşitli kaynaklar tarafından farklı biçimlerde ifade edilmiştir. Kimi kesimler yönetim biliminin doğuşunu Sanayi Devrimi’ne ve “kapalı mekanlarda çok sayıda işgörenin bir arada çalışmasının” getirdiği, yönetsel sorunların etkisine bağlarken; kimi kesimler ise yönetim biliminin doğuş nedenini profesyonel yöneticilerin ortaya çıkmasıyla ilişkilendirmiştir. Öte yandan bazı kaynaklar yönetim bilimindeki “klasik dönem düşünürlerini” Adam Smith ile başlatırken, bazı kaynaklar ise başlangıç olarak F. Taylor, H. Fayol ve M. Weber’i işaret etmektedirler. Bütün bunlardan anlaşıldığı üzere, yönetim biliminin doğuşu ile ilgili bir karmaşıklık söz konusu olduğu düşünülebilir. Bu çalışma bu karmaşıklığı aydınlatmayı hedeflemiştir. Bu çerçevede, Adam Smith’in ve yaşadığı dönemin, yönetim biliminin doğuşu için bir temel oluşturduğu ve bir çeşit “ön dönem” olarak kabul edilebileceği; devam eden on yıllarda ise yaşanan yönetsel zorlukların yönetim hakkında bir “bilinçli düşünme” dönemi oluşturduğu ve bu dönemdeki yöneticilerin tecrübelerini paylaşmak suretiyle yönetim biliminin doğmasını sağladıkları bu çalışmanın temel iddiasıdır. Klasikler olarak tanınan bu alanın ilk bilim insanları da, başta Taylor ve Fayol olmak üzere, bu çerçevede tecrübelerinin paylaşan eski yöneticilerdir.

Anahtar Kelimeler:

Yönetim, Yönetim Biliminin Doğuşu, Yönetim Tarihi, Klasik Düşünce

PDF

___

ATAMAN, Göksel İşletme Yönetimi 2. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2002.
BARABEL, Michel, Meier Olivier, Manageor Les Meilleurs Pratiques du Management 2e Edition, Paris, DUNOD, 2010
BARANSEL, Atilla Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi: Klasik ve Neo-Klasik Yönetim ve Örgüt Teorileri, 2. Baskı, İstanbul İ.Ü. Yayın No: 3295 İşletme Fakültesi Yayın No: 163 İşletme İktisadı Enstitüsü Yayın No: 73.
BENICHI Régis, Nouschi, Marc, Histoire Economique Contemporaine – La Croissance du XIXeme au XXeme Siecle, Ellipses, Paris, 1987.
BERBER, Aykut Klasik Yönetim Düşüncesi, İstanbul, Alfa Yayın., 2013.
DAFT, Richard Management 9th Edition, South-Western Cengage Learning, 2010
EREN, Erol Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi 8.Baskı, İstanbul, Beta Yayın., 2004
FAYOL, Henri Genel ve Endüstriyel Yönetim, 3. Baskı, Ankara, Adres Yayınları, 2012
GORDON, Ed. David The Turgot Collection Writings, Speeches, and Lettres of Anne Robert Jacques Turgot, Baron de Laune, Alabama ,Ludwig Von Mises Publ., 2011
JENKS Leland “Early Phase of Management”; Administrative Science Quarterly, December 1960
KAZGAN, Gülten İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi 18. Basım, İstanbul, Remzi Kitabevi, 2012
LİVVARÇİN, Ömer, Kurt, Dilek Yönetim Biliminde 49 İnsan 49 Teori, 2.Baskı, İstanbul, BETA Yayın. İstanbul 2012,
PETERS, Thomas, Waterman, Robert H. Yönetme ve Yükseltme Sanatı – Mükemmeli Arayış, 2. Baskı, İstanbul, Altın Kitaplar Y., 1995
PINDUR, W., ve diğerleri, “The history of management : a global perspective”, Journal of Management History, 1995, Vol. 1 No. 1
ROSENFELD, Robert H., Wilson, David Managing Organizations 2nd Edition, London, McGraw Hill, 1998
SAY, Jean Baptiste Traité D’Economie Politique (1803), Paris, Institut Coppet, 2011
SMITH, Adam Milletlerin Zenginliği, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004
TAYLOR, Frederick W., Bilimsel Yönetimin İlkeleri (7. Baskı), Ankara, Adres Yayınları, 2014